Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 2

[Blocklandt, Anthonie van Montfoort gez. van]

BLOCKLANDT (Anthonie van Montfoort gez. van), geb. te Montfoort in 1532 en gest. te Utrecht in 1583, was de zoon van Cornelis v. Bl., schout te Montfoort, wiens broeder Maerten pensionaris van Amsterdam was. Eerst genoot hij eenig onderricht van zijn oom Hendrick, maar daarna was hij cenige jaren te Antwerpen op het atelier van Frans Floris. In 1552 naar Montfoort teruggekeerd huwde hij daar de dochter van een der burgemeesters, Geertruyd Cornelisdr., en vestigde zich toen te Delft, waar hij aan den Langen Dijk woonde en zich vooral bezig hield met het schilderen van naakten. Tusschen April en Sept. 1572 heeft hij een reis naar Rome gemaakt en daar vooral de werken van Parmigiano bestudeerd. In 1577 trad hij in het gild te Utrecht, waar hij een tweede huwelijk sloot en in het vroegere Katrijneklooster ging wonen. Hij leefde er als een aanzienlijk man en zijn werk blijkt door tijdgenooten hoog gewaardeerd te zijn. Daar echter zijn beroemdste werken, als altaarstukken voor kerken te Amsterdam, Delft en 's Hertogenbosch, in den beeldenstorm en later verloren zijn gegaan, kunnen wij ons thans slechts een onvolledig oordeel vormen over de plaats, die hij in de kunstgeschiedenis inneemt. Niet zonder verdienste is een Laatste Avondmaal in het museum te Dordrecht, maar veel minder goed een onthoofding van St. Jacobus in het

[p. 182]

museum te Gouda. Als proeve van een zijner mythologische tafereelen zij gewezen op een Diana en Actaeon van 1573 in het museum te Weenen. Hier. Wiericx, Hendr. GoItzius, Phil. GalIe, P.C. La Fargue e.a. hebben teekeningen en prenten van hem in pIaat gebracht, de laatste een groot altaarstuk van 1579 dat uit den beeldenstorm in de Maria-kerk te Utrecht gered, maar sedert 1846 op een nog niet verklaarde wijze verdwenen is. Een door hem geschilderd portret van Jac. Muys van Holy is door Sam. van Hoogstraten geëtst. Tot zijn leerlingen behoorden o.a Corn. Ketel en Michiel Jansz. Mierevelt. De laatste heeft zijn meester op diens doodsbed geschilderd; een ander portret is gegraveerd door S. Frisius voor de door Hendr. Hondius bezorgde reeks schildersportretten, en op het bovengenoemde Laatste Avondmaal in het museum te Dordrecht heeft de schilder zijn eigen beeltenis gegeven.

Zie: v. Mander (ed. 1618) 171 verso, 172 verso; Hadr. Junius, Batavia (1588) 239; P. Opmeer, Martelaars-boek II, 128; Muller, Utr. Archieven 14; Kramm, 1144; Oud- Holland V, 147, 312; Vaderlandsche Letteroefeningen 1786, II, 58-60; Thieme und Becker, Allg. Lexikon bild. Künstler, in voce; Hoogewerff, Ned. Schilders in Italië in de XV Ie eeuw (1912) 118-120.

Moes