[Bayard, Nicolas]
BAYARD (Nicolas), afkomstig uit de Zuidelijke Nederlanden, moest door de geloofsvervolging in de tweede helft der 16e eeuw naar Engeland vluchten; vermoedelijk vestigde hij zich in 1571 te Sandwich. In 1589 was hij veldprediker bij een legerafdeeling der Staten. 1592 werd hij predikant bij de kruisgemeente, die alle destijds in de Zuidelijke Nederlanden nog woonachtige waalsche gereformeerden omvatte: l'Olive. 1595 aanvaardde hij hetzelfde ambt bij de Waalsche Kerk van Zierikzee. Naar verscheiden opgaven stierf hij vóór of in Mei 1617. Echter komt zijn naam reeds niet meer voor in de acta der waalsche Synoden - waar hij vóór dien geregeld te vinden is - na 1613.
Zijn zoon Lazare, in Engeland geboren, ontving eerst onderwijs te Amsterdam en studeerde later - sedert 14 Mei 1597; bij zijn inschrijving wordt hij 20 jaar oud genoemd - te Leiden, beiden voor rekening der waalsche Kerken. In 1600 deed hij zijn kerkelijk examen en stond toen achtereenvolgens in de waalsche Kerk l'Olive (tot Sept. 1600), in die van Delft (tot 1601), van Zierikzee (tot 1604) en van Keulen (tot 1607). Na daarop weer voor korten tijd hulp te hebben verleend aan l'Olive. ging hij nog 't zelfde jaar 1607 naar Breda. Eerst stond hij daar als hulpprediker. In 1608 werd hij tot gewoon predikant aangesteld, maar door tegenwerking van den daar toen reeds staanden Chrétien du Blocq werd hij niet voor 1610 bevestigd. Ten gevolge van de inneming der stad in 1625 verloor hij zijn ambt, tot hij het bij hare reductie in 1638 weer aanvaarden kon en het daar verder tot zijn dood (vóór Aug. 1643) heeft vervuld. In dien tusschentijd (o.a. in 1625) was hij verbonden aan het in 1606 opgerichte Collège des églises Wallonnes te Leiden; werd in 1630 aanbevolen voor den Bosch; diende in 1632 de Kerk te velde (l'Eglise du Camp, die de waalsche troepen omvatte), zag zich in 1633 beroepen naar Limburg, maar heeft dat beroep wel niet aangenomen, want in 1637 komt zijn naam voor onder die van de ‘pasteurs depourveus d'Eglise’. Behalve in 1616 en 1617, toen er tusschen de Kerk van Breda en de Synode eenige moeilijkheden waren gerezen, was hij geregeld op de vergaderingen van deze laatste aanwezig. Herhaaldelijk maakte in haar midden Bayards klein traktement en de middelen om tot verbetering daarvan te geraken, een onderwerp van bespreking uit.
Zie: Borger Naamlijst van predikanten (H.S. univ. bibl. Amsterdam) in voce; Livre Synodal .... des églises Wallonnes I ('s Grav. 1896) register, op Nicolas en Lazare Bayard; H.Q. Janssen. De kerk-hervorming te Brugge II (Rotterd 1856) 270-272; Chr. Sepp, Uit het