[Bertrand, Paul Joseph]
BERTRAND (Paul Joseph), de jongste der beide aalmoezeniers, die koning Lodewijk in 1806 naar Holland vergezelden. Te voren had hij behoord tot de geestelijkheid van het aartsbisdom Parijs; hij werd in de correspondentie van Ciamberlani, den vice-superior der hollandsche zending, geprezen als ‘een voortreffelijk priester’. Met zijn ambtgenoot de Lamblardie deelde hij in het vertrouwen des konings, waar het de belangen gold van diens katholieke onderdanen, en trad in dit opzicht vooral op den voorgrond sinds de oudste aalmoezenier 15 Juli 1808 stierf, wiens lijkrede hij heeft gehouden in de koninklijke kapel te Utrecht. Toen de aartsbisschop der Clerezy, Johannes van Rhijn, 24 Juni 1808 plotseling stierf, wist Bertrand een koninklijk besluit uit te lokken, waarbij reeds drie dagen later den beiden bisschoppen van de Clerezy en haar kapittel te Utrecht werd aangezegd, dat zij voorloopig niet mochten overgaan tot de verkiezing van een opvolger. 27 Juli daarop volgende had hij te Utrecht een samenkomst met den deken van voornoemd kapittel om, zoo mogelijk, tot een delging van het schisma te geraken; de onderhandelingen stuitten echter af op de besliste verklaring, dat het meerendeel der Clerezy geen aartsbisschop zou erkennen, tenzij gekozen door het kapittel. In het begin van Maart 1809 benoemde Lodewijk de leden van de regelingscommissie voor de zaken van den r.k. eeredienst; Bertrand behoorde tot het toen aangestelde achttal. Als zoodanig bleef hij in nauwe verstandhouding met Ciamberlani en kon dezen de verzekering geven, dat de Koning, zooals hij uit diens eigen mond meermalen had vernomen, de zaken der hollandsche katholieken zou regelen naar het kerkelijk recht en in overeenstemming met den H. Stoel. Vermoedelijk heeft Bertrand bij het aftreden
van koning Lodewijk ons land verlaten; althans in de lijsten van nederlandsche priesters komt daarna zijn naam niet voor.
Bronnen: Brieven van Ciamberlani in het Vaticaansch archief: Nunziatura di Fiandra (Brom, Archivalia in Italië II, no. 2178); Archief-Propaganda: Scritture riferite pei congressi-Belgio Olanda. Zijn lijkrede op de Lamblardie in de Archives Générales de Paris, Secrétairerie d' Etat, A.F. IV, 1821.
Hensen