Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 1

[Avontroot, Johannes Bartholomeus]

AVONTROOT (Johannes Bartholomeus), geb. ± 1563 te Halteren in Vlaanderen, gest. te Toledo 12 Mei 1632. Avontroot was een koopman, die in de tachtiger jaren der 16e eeuw naar Spanje is vertrokken en jaren lang op de Canarische eilanden heeft gewoond.

[p. 201]

Wellicht was hij met een spaansche gehuwd. Vooral schijnt hij zich gewijd te hebben aan den handel in edele metalen en ondernam ook een reis tot inspectie van de goud- en zilvermijnen in Peru. Herhaaldelijk werd hij door het spaansche hof geraadpleegd. Hij was protestant en is reeds op de Canarische eilanden met de inquisitie in aanraking gekomen. Omstreeks 1610 deed hij aan koning Filips III een memorie toekomen om het toestaan van vrijheid van geweten in de spaansche monarchie te bepleiten. In hetzelfde jaar trok hij naar Nederland en vestigde zich te Amsterdam, nu en dan ook in den Haag en te Utrecht verblijf houdende. In 1612 zond hij zijn neef Jan Coot met een memorie naar den spaanschen koning, welk stuk een scherpe bestrijding der katholieke Kerk was. Toen hij geen bericht kreeg, dat zijn schrijven den koning had bereikt, gaf hij het als Sendbrief ... tot den ... Coninck van Spaengien in het hollandsch en spaansch in druk. De hollandsche tekst heeft een opdracht aan de Staten-Generaal. Van den spaanschen tekst werden 7000 exemplaren naar Spanje gezonden, maar door de inquisitie in beslag genomen, waarop Avontroot een nieuwe editie deed verschijnen. De brief is ook in het latijn, fransch, duitsch en italiaansch gedrukt. In 1628 richtte hij een brief aan de inwoners van Peru, om hen op te wekken het spaansche juk af te schudden. De oorspronkelijke spaansche tekst is in 8000 exemplaren op kosten der Staten-Generaal gedrukt en was vergezeld van een spaansche vertaling van den heidelbergschen catechismus. In 1630 verscheen de hollandsche vertaling zonder den catechismus. In 1631 naar Spanje getrokken, vroeg hij een audiëntie aan bij koning Filips IV, die hem dadelijk aan de inquisitie uitleverde. Het slot was de brandstapel te Toledo.

Hij schreef: Sendbrief van Joan Aventroot tot den ... Coninck van Spaengien (met de vertalingen Pamflet Knuttel n^o. 2035-2041); Original van een Italiaenschen Brief aen den ... Hertoch van Venetien (1619, Pamflet Knuttel n^o. 2830); Christiana instructio omnibus Romani imperii regibus et principibus (1621, Pamflet Knuttel n^o. 3145a); Sendt-Brief aen die van Peru ... 1630 (Pamflet Knuttel n^o. 4001).

Zie: C.v.d. Elst, Une dernière victime Belge du Saint-Office. 1632. J.B. Avontroot in Revue Trimestrielle XXIII, 8 en Copye van 't Proces ende Sententie teghens Joan Avontroot (Pamflet Knuttel n^o. 4204).

Knuttel