[Anna Paulowna, grootvorstin van Rusland]
ANNA PAULOWNA, grootvorstin van Rusland, later koningin der Nederlanden, geb. te St. Petersburg 18 Jan. 1795, overl. te 's Gravenhage 1 Maart 1865 (begr. te Delft 17 Maart), dochter van keizer Paul I en diens tweede gemalin, Maria, prinses van Wurtemberg. Zij huwde 29 Febr. 1816 te St. Petersburg Willem, Prins van Oranje, wien zij in de moeilijkheden zijns levens, met name in 1830, krachtig ter zijde stond, hem steunend in zijn oneenigheden met zijn koninklijken vader en zijne hofhouding te Brussel met waardigheid, zelfs met trotsche terughoudendheid, leidend, zich steeds keizersdochter gevoelend. Met hem beklom zij Oct. 1840 den troon der Nederlanden, dien zij als koningin met fierheid en gehechtheid aan de etikette van het vormelijke russische hof bekleedde, zeer gesteld op koninklijke praal; des zomers dikwijls te Soestdijk. Na den dood van koning Willem II (16 Maart 1849) trok zij zich terug naar haar buitengoed Buitenrust aan den Scheveningschen Weg of naar Soestdijk, waar zij verder, zich wijdend vooral aan weldadigheid, rustig voortleefde tot haren dood op Buitenrust. Zij schonk haren echtgenoot vijf kinderen: Willem, Alexander, Hendrik, een jonggestorven prins en Sophia, gehuwd met Carel Alexander, groothertog van Saksen-Weimar-Eisenach. G. Dawe, J.B. van d. Hulst, N. de Keyzer e.a. hebben haar portret geschilderd.
Zie: Bosscha, Leven van Willem II, passim; Naber en de Neve, De vorstinnen van het huis Oranje-Nassau (Haarl. 1898) 265.
Blok