Marcel Minnaert astrofysicus 1893-1970

De rok van het universum

[p. 589]

Literatuur en geannoteerde websites over Minnaert

Literatuur

Kees de Jager (ed), The Solar Spectrum; Symposion held in honor of the seventieth birthday and retirement of Marcel Minnaert, Dordrecht 1965.

Kees de Jager, Minnaert, een dappere man, De Groene, 5 november 1970.

Mommaerts, H.D., Marcel Minnaert, Het Pennoen, januari 1971.

Kees de Jager, Levensbericht M.G.J. Minnaert, Jaarboek 1970 KNAW, 234.

Kees de Jager, In memoriam prof dr. M.G.J. Minnaert, Jaarboek 1970 KVA, 412.

Kees de Jager, Herdenking van Marcel Gilles Jozef Minnaert, NAC 1971.

Henk van de Hulst, Minnaert Meeting Chandra, Sterrenwacht Leiden, ongedateerd.

James George Collins, The Use of the Minnaert Formula for Blended Spectra, 1971.

Albrecht Unsöld, In Memoriam Marcel Minnaert, Solar Physics, 17, 1971, 3.

Edith A. Müller, Dedication to Marcel Gilles Jozef Minnaert, rede tijdens de Minnaert Memorial Conference te New York in Education in and History of Modern Astrononomy, Annals of the New York Academy of Sciences, 198, 1972, 5.

Kees de Jager, M.G.J. Minnaert in Dictionary of Scientific Biography, 9, 414.

Lammert Buning, Marcel Minnaert, Nationaal Biografisch Woordenboek 6, Brussel 1974.

W.J. Westbrooke, Modifications of Minnaert's method of timing solar eclipse contact, San Francisco 1976.

William C. Livingston, M. Minnaert and Optics in Nature, JOSA, 1978.

Lammert Buning, Marcel Minnaert, Biografisch Woordenboek van Nederland I, Den Haag 1979.

Albrecht Unsöld, M.G.J. Minnaert in Sterne und Menschen, Berlijn 1979, 61.

Thomas A. Clark, In the Open Air: Homage to M. Minnaert, Guildford 1982.

Jean-Claude Pecker in Marian Schmidt (ed), Hommes de Science, Parijs 1990.

Daniel Vanacker, Het Aktivistisch Avontuur, Gent 1991.

Leo Molenaar, De man van 't vrije veld, N&T, 1993, 752.

Leo Molenaar, Marcel Minnaert bij zijn honderdste geboortejaar, Zenit, 1993, 414.

Lode Willems, De weg van Minnaert, Knack, 19 mei 1993.

Daniel Vanacker, De jonge Minnaert, Wetenschappelijke Tijdingen, 1994.

Leo Molenaar, De geschiedenis van het Verbond van Wetenschappelijke Onderzoekers; Wij kunnen het niet langer aan de politici overlaten, Rijswijk 1994, 121.

David Lynch en William Livingston, Color and Light in Nature, Cambridge 1995.

James Turrell, Hemels Gewelf in Kijkduin, Den Haag 1996.

Leo Molenaar, Marcel Minnaert, Een leven lang leraar, Utrecht 1998.

[p. 590]

Kees de Jager, Marcel Minnaert, een man naar mijn smaak, in Haakma, 1998, 52.

Willem Jan Neutelings, Neutelings Riedijk Architecten, Minnaertgebouw Universiteit Utrecht, Rotterdam 1998.

C.L. Adler, On Minnaert's Shoulders; Twenty years of the ‘Light and Color’ Conferences, Optical Society of America, Washington 1999.

Geannoteerde websites

Wie de internationale zoekmachines Google of Yahoo gebruikt, komt enkele duizenden keren de naam van Marcel Minnaert tegen. Een goede kennismaking met de astrofysicus is mogelijk op

www.phys-astro.sonoma.edu/BruceMedalists/Minnaert

De Amerikaan Joe Tenn heeft voor de Universiteit van Sonoma een overzicht gemaakt van de achtergronden van alle astronomen die de prestigieuze Bruce Medal hebben gewonnen. Voor Minnaert was dat in het jaar 1951. De website biedt bovendien informatie over collega's die een rol spelen in de biografie en eveneens deze prijs gewonnen hebben zoals Otto Struve (1948), Albrecht Unsöld (1956), Chandrasekhar (1952) en Charlotte E. Moore-Sitterly (1990!). Ook het portret van IAU-coryfee Viktor A. Ambartsumian is hier te vinden (1960), geheel ontdaan van de belastende informatie uit de jaren dertig die hier aan de orde is geweest. Veel Nederlanders staan bij de prijswinnaars zoals Minnaerts vriend en collega Jan H. Oort (1942) en van de jongeren Bart J. Bok (1977), Henk C. van de Hulst (1978) en Adriaan Blaauw (1989).

De website biedt zicht op enkele naar Minnaert genoemde zaken en objecten zoals de Minnaertcorrectie op de albedo van de maan (en andere planeten en satellieten), het Utrechtse Minnaertgebouw, de maankrater en de asteroïde. Heel bijzonder is het fotobestand van de Utrechter Ron Rutten, dat onder meer de gelegenheid geeft op Sonnenborgh het Sinterklaasfeest met Minnaert mee te vieren.

Een historisch overzicht van zijn hele leven geeft de biograaf Lammert Buning op

www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/BWN/lemmata/Index

[p. 591]

waarop alle delen van het Biografisch Woordenboek van Nederland zijn ondergebracht, dus ook dat ene artikel over Minnaert in deel I. Het is de website van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis.

Het Minnaertgebouw is apart het onderwerp van

www.phys.uu.nl/~minnaert

een website over het ontstaan van het Minnaertgebouw inclusief de bouwfoto's van Evert Landré en een stukje bouwhistorie. Er is ook informatie over Minnaert zelf te vinden.

De vernoemingen naar Minnaert houden niet op bij de Minnaertlezing en de Minnaertleerstoel. De Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) heeft een Minnaert Committee ingesteld zoals is te zien op haar schitterende website

www.astronomy.nl

om in de geest van de vernoemde de contacten met de internationale astrofysische wereld te bevorderen. Ook de Utrechtse kring van weeren sterrenkundigen is volgens

www.astro.rug.nl/~nvws

naar Minnaert genoemd. Via de overzichtelijke site van de Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde

www.sterrenkunde.nl

kunnen tal van onderwerpen gevonden worden zoals asteroïde 1670, naar Minnaert genoemd, in een overzicht van E. Echternach. De precieze coördinaten en de afmeting van de Minnaertkrater (67,8 Z, 179,6 O; 125 km) op de maan zijn eveneens te vinden.

Al browsend langs de vele verwijzingen naar Minnaert ontstaat de indruk dat de actuele discussie over hem vooral te maken heeft met zijn De Natuurkunde van 't Vrije Veld, zijn artikel over het geluid van stromend water (1933) en zijn baanbrekende beschouwing over de fotometrie van de maan (1941) waaraan hij onder meer een Minnaert-

[p. 592]

correctie, de Minnaertcoëfficiënt, de Minnaertfunctie en de Wet van Minnaert heeft overgehouden.

Zijn Natuurkunde van 't Vrije Veld heeft

www.fontys.nl/lt/na/groepen/index.htm

studenten van de Fontys lerarenopleiding natuurkunde verleid tot het openen van De Minnaert Site. Eigen ervaringen met waarnemingen en lespraktijken staan hier opgeslagen.

De Wageninger Henk de Bruin heeft een Quiz gemaakt naar aanleiding van het drieluik die te maken valt na het opvragen van

www.met.wau.nl/education/ali/quiz

Minnaerts verhaal over de groene flits heeft Andrew T. Young, staflid van de San Diego State University, mede gestimuleerd tot een levenslange studie over dit verschijnsel waarvan hij getuigt op de website

www.mintaka.sdsu.edu/GF/reading

Ten slotte staan op

www.leomolenaar.nl

onder Minnaert de onderzoeksvragen, die hebben geleid tot het toekennen van de NWO-subsidie voor het afschrijven van de biografie van Minnaert. Zijn aanvrage bij het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten geeft bijzonderheden hoe de biografie van Minnaert het tweede deel moest zijn van een drieluik (!) over wetenschapsmensen die zich na 1945 georganiseerd hebben beziggehouden met Wetenschap en Samenleving: het Verbond van Wetenschappelijke Onderzoekers (I; 1994), Minnaert (II; 2003) én de Bond van Wetenschappelijke Arbeiders (III).