Multatuli. Leven en werk van Eduard Douwes Dekker

[p. 873]

Literatuur

Deze lijst bevat de gebruikte literatuur die in druk is verschenen, behalve de doorgaans anonieme artikelen in de dagbladen. Die zijn, net als de handgeschreven bronnen, in de noten te vinden.

Aa, A.J. van der, Nederlandsch Oost-Indië, of beschrijvingen der Nederlandsche bezittingen in Oost-Indie. 2 delen, Amsterdam 1849.

Aanteekeningen betreffende eene reis door de Molukken van Zijne Excellentie den Gouverneur-Generaal Mr A.J. Duymaer van Twist, in de maanden September en Oktober 1855. 's-Gravenhage 1856.

Abendroth, Wolfgang, Sociale geschiedenis van de europese arbeidersbeweging. Wat betreft de nederlandse arbeidersbeweging herzien en uitgebreid, Nijmegen 1972.

[Ablaing van Giessenburg, R.C. d'], Curiositeiten van allerlei aard. Amsterdam 1874-1875.

Sietske [Abrahamsz] (S.C. Wienecke-Abrahamsz), Multatuli-herinneringen. Doorwerth 1995; oorspronkelijk gepubliceerd in het tijdschrift Nederland, 1910, deel i, pp. 73-94.

Alb. Th. [Alberdingk Thijm], J.A., Een mislukt drama. Beoordeeling van Multatuli's ‘Vorstenschool’; overgedrukt uit de Dietsche Warande. Amsterdam 1875.

Algemeene Nederlandsche Encyclopedie voor den beschaafden stand. 13 delen, Zutphen/Leiden 1865-1868.

Almanak voor Hollandsche Blijgeestigen voor het jaar 1839. Hoorn [1838].

Ammers-Küller, Jo van, Een pionierster. Mina Krüseman en haar verhouding tot Multatuli. Amsterdam 1921.

Amorie van der Hoeven jr., Abm. des, Nagelaten leerredenen. Voorafgegaan door eene levens- en karakterschets des ontslapenen van de hand zijns vaders. Leeuwarden 1849^2.

Amorie van der Hoeven jr., Proza en poëzy. Leeuwarden 1850.

Anbeek, Ton, Het donkere hart. Amsterdam 1996.

Andel, H.M. van, Een onkruidzaaier. Purmerend 1883.

Anderson, Marie, Uit Multatuli's leven. Amsterdam 1901; fotografische herdruk, ingeleid door J. Kortenhorst, Utrecht 1981.

[Anderson, Marie (red.)], Wilhelm Busch en Maria Anderson. Siebzig Briefe. Rostock i. M. 1908.

Andree, R. (red.), Geographisches Handbuch zu Andree's Handatlas. Mit besonderer Berücksichtigung der kommerziellen, statistischen und politischen Verhältnisse. Bielefeld/Leipzig 1882.

Andrieux, François Guillaume Jean Stanislas, ‘Le meunier de Sans-Souci, Anecdote, Lue à la séance publique de l'Institut-National, le 15 germinal an 5’. In: Contes et opuscules, en vers et en prose, suivis de poésies fugitives. Par Andrieux, de l'Institut National, Parijs 1800.

[Andrieux, François Guillaume Jean Stanislas], ‘De Molenaar van Sans-Souci’, vertaald door E. Douwes Dekker. In: Weekblad voor Den Helder en Het Nieuwe Diep, 27 juli 1846.

[p. 874]

Annales de l'association internationale pour le prougrés des sciences sociales. Troisième session, Brussel/Parijs 1865.

Antonissen, Rob, Herman Gorter en Henriëtte Roland Holst. Antwerpen 1946.

[Baedeker, K.], Baedekers Mainz. Stadtführer von Karl Baedeker. Ostfildern-Kemnat/München 1994.

[Baedeker, K.], Belgien. Handbuch für Reisende, nach eigener Anschauung und der besten Hülfsquellen bereitet. Koblenz 1854.

[Baedeker, K.], Belgique et Hollande. Manuel du voyageur. Leipzig 1881^10.

[Baedeker, K.], Deutschland nebst Theilen der angrenzenden Länder. Handbuch für Reisende. 2 delen, Koblenz 1864^11.

[Baedeker, K.], Die Rheinlande, Schwarzwald, Vogesen. Leipzig 1912^22.

[Baedeker, K.], The Rhine. Leipzig 1880.

Bank, Jan, en Maarten van Buren. 1900. Hoogtij van burgerlijke cultuur. Nederlandse cultuur in Europese context 3, Den Haag 2000.

Barreveld, D.J., Tegen de Heeren van de voc. Den Haag 2002.

Bastet, F.L., Louis Couperus. Een biografie. Amsterdam 1987.

Bastet, F.L., Mr. Carel Vosmaer. Zijn achtergronden, zijn reizen, zijn tijdgenoten, zijn invloed. Den Haag 1967.

Bastet, F.L. e.a., De verzameling van mr. Carel Vosmaer (1826-1888). 's-Gravenhage/Amsterdam 1989.

Bastet, F.L., Bastin, John, en Bea Brommer, Nineteenth-century prints and illustrated books of Indonesia. Utrecht/Antwerpen 1979.

Baumann, Hans D., Kassel in alten Ansichten. Zaltbommel 1985.

Bennet, Wsq. F.L.S., George, Wanderings in New South Wales, Batavia, Pedir Coast, Singapore, and China. Being the journal of a naturalist in those countries, during 1832, 1833, and 1834. 2 delen, Londen 1834.

Beets, Nicolaas, Gedenkboek. Leiden [1885].

[Beets, Nicolaas], Korenbloemen. Nieuwe Gedichten van Nicolaas Beets. Nieuwe uitgave, Haarlem 1854.

Berg, W. van den, ‘“Gij, die nu begeerig zijt om uwen geest op te schranderen”’. In: W. van den Berg e.a., Haarlemse kringen. Vijftien verkenningen naar het literair-culturele leven in een negentiende-eeuwse stad. Hilversum 1993, pp. 9-26.

Berge, Tom van den, Karel Frederik Holle. Theeplanter in Indië 1829-1896. Amsterdam 1998.

Bergh, Hans van den, Konstanten in de komedie. Een onderzoek naar de komische werking en ervaring. Amsterdam 1972.

Bergh, Hans van den, De last van leugens, Amsterdam 1991.

Bergh, Hans van den, ‘Multatuli als briefschrijver’. In: Over Multatuli, 22 (1989), pp. 1-10.

Bergh, Hans van den, ‘Reve als hedendaagse Multatuli. Een schrijftechnisch dilemma’. In: Sjaak Hubregtse (red.), Tussen chaos en orde. Essays over het werk van Gerard Reve. Amsterdam 1983^2, pp. 168-198.

Bergh van Eysinga[-Elias], J. van den, Multatuli. Amsterdam 1920.

Bergsma, J.J., Pleitrede in zake het Openbaar Ministerie tegen Jacob de Vletter. 's-Gravenhage 1869.

Bij, C., ‘What is in a name?’ In: Over Multatuli, 20 (1988), pp. 59-61.

Bijbel. Dat is de gansche heilige schrift, bevattende alle canonieke boeken des Ouden en Nieuwen Testaments. Op last van de hoog-mogende heeren Staten-Generaal der Vereenigde Nederlanden, en volgens het besluit van de Nationale Synode gehouden te Dordrecht in de jaren mdcxviii en mdcxix, uit de oorspronkelijke talen in onze Nederlandsche getrouwelijk overgezet. Amsterdam 1926.

Bijbelsch handboek en concordantie. Bevattende een kort begrip der Bijbelboeken, met tal van verklaringen, ook op het gebied der gewijde geschiedenis en van het Heilige Land, en een register der onderwerpen, eene concordantie, eene alphabethische lijst der eigennamen en eenige kaarten. Rotterdam z.j.

[p. 875]

Blaupot ten Cate, S., Gedachten over de getalsvermindering bij de doopsgezinden in Nederland. Amsterdam 1844.

Bleeker, P., Reis door de Minahassa en den Molukschen archipel. Gedaan in de maanden september en october 1855 in het gevolg van den Gouverneur Generaal Mr. A.J. Duymaer van Twist. 2 delen, Batavia 1856.

Blok, D.P., e.a. (red.), Algemene Geschiedenis der Nederlanden. 15 delen, Haarlem 1977-1983 (agn, tweede reeks).

Blokker, Jan, ‘Hermans over Multatuli: het raadsel van een wonderkind en de total loss’. In: de Volkskrant, 12 juni 1976.

Blom, Paul, ‘2 september 1839. Opening van de Salon de Variétés in de Nes in Amsterdam. Kleine theaters voor aanstormend talent in Amsterdam’. In: R.L. Erenstein (red.), Een theatergeschiedenis der Nederlanden. Tien eeuwen drama en theater in Nederland en Vlaanderen. Amsterdam 1996, pp. 410-417.

Boas, Henriëtte, ‘Bellettrie als bron’. In: J. Bethlehem, F. Hiegentlich en F.J. Hoogeband (red.), Gids voor onderzoek naar de geschiedenis van de joden in Nederland. Amsterdam 2000, pp. 73-96.

Böhm, Tom, ‘Droog als Grutte? - De Mainzer Beobachter als frissche bron!’ In: Over Multatuli, 25 (2000), pp. 64-96.

Böhm, Tom, ‘Fariseïsch vitten en sodomisch vleien. Multatuli's vertrek als correspondent van de Opregte Haarlemsche Courant’. In: Over Multatuli, 48 (2002), pp. 2-26.

Böhm, Tom, ‘“Wy willen eten, waarlyk leven, genieten. Wy willen gelukkig zyn.” Multatuli, de sociale kwestie en het socialisme’. In: Over Multatuli, 43 (1999), pp. 5-31.

Boltendal, R., ‘Levensverhaal van Multatuli lijkt wat op een zelfportret van W.F. Hermans’. In: Leeuwarder Courant, 10 juli 1976.

Borrie, G.W.B., F.M. Wibaut. Mens en magistraat. Amsterdam/Assen 1968.

Bos, Dennis, ‘“Klaas Ris de molenaarsknecht” en “De groote, geniale Multatuli”’. In: Over Multatuli, 44 (2000), pp. 3-18.

Bos, Dennis, Waarachtige volksvrienden. De vroege socialistische beweging in Amsterdam 1848-1894. Amsterdam 2001.

[Bosscha, J.], Pruisen en Nederland. Een woord van J. Bosscha, oud-minister, aan zijne landgenooten. Amsterdam 1866.

Bosscha jr., J., e.a., Het boek der uitvindingen, ambachten en fabrieken. Deel i, Leiden 1864.

Bossenbroek, Martin, en Jan H. Kompagnie, Het mysterie van de verdwenen bordelen. Prostitutie in Nederland in de negentiende eeuw. Amsterdam 1998.

Boterman, Frits, Moderne geschiedenis van Duitsland 1800-1900. Amsterdam 1996.

Braak, Menno ter, ‘Douwes Dekker en Multatuli’. In: idem, Verzameld Werk. Deel iv, Amsterdam 1951, pp. 177-202.

Braak, Menno ter, ‘Multatuli, Droogstoppel, Havelaar’. In: idem, Verzameld Werk. Deel iv, Amsterdam 1951, pp. 49-61.

Braak, Menno ter (red.), Multatuli en zijn zoon. Brieven van Multatuli aan J. van der Hoeven. Amsterdam [1937].

Braak, Menno ter, E. du Perron en Maurits Roelants, ‘Ter inleiding’. In: Forum. Maandschrift voor letteren en kunst, 1 (1932), nr. 1 (januari), pp. 1-3.

Braak, Menno ter e.a., Over Multatuli. Amsterdam 1950.

Braven, Ten [= Hans van den Bergh], Lekkere literatuur. Amsterdam 1987.

[Brendel, Cajo], Over de arbeidersbeweging en de beweging der arbeiders. Inleiding. Een uitgave over de zelfstandige arbeidersstrijd van ‘Daad en Gedachte’. Amersfoort 1998.

[Breuk, H.R. de], Java. Schetsen en tafereelen voor de Nederlandsche jeugd. Leiden 1859.

Brink, Jan ten, De geschiedenis der Noord-Nederlandsche letteren in de xixe eeuw, in biographiën en bibliographiën. 3 delen, Amsterdam 1888.

[p. 876]

[Broens, G.], Papillotten van Oom Geurt. Overgedrukt uit het Nieuw Amsterdamsch Handels- en Effectenblad. Z.p., 31 december 1862.

Brom, Gerard, De herziening van Max Havelaar. Mededelingen der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, afd. Letterkunde. Nieuwe reeks, deel 13, nr. 6, Amsterdam 1950.

Brom, Gerard, Multatuli. Utrecht/Antwerpen 1958.

Brommer, Bea, Reizend door Oost-Indië. Prenten en verhalen uit de 19e eeuw. Z.p. 1979.

Brouwers, Jeroen, Twee verwoeste levens. De levensloop en dubbelzelfmoord van Elize Baart en Bastiaan Korteweg. De Nieuwe Engelbewaarder 4, Amsterdam 1993.

Brückner, Peter, ‘Freud en Multatuli’. In: Over Multatuli, 2 (1978), pp. 26-43.

Brugmans, H., Het nieuwe Amsterdam van 1795 tot den tegenwoordigen tijd. Amsterdam 1925.

Brugmans, I.J., Paardenkracht en Mensenmacht. Sociaal-economische geschiedenis van Nederland 1795-1940. 's-Gravenhage 1961.

Bruintjes, Tjasse, en Dik van der Meulen, ‘Het ziekbed van Multatuli’. In: Over Multatuli, 31 (1993), pp. 35-43.

Bruyn Prince, P.M.L. de, Officiële bescheiden betreffende de dienst van Multatuli als Oost Indisch ambtenaar. Amersfoort 1910^2.

Buddingh, S.A., Dagboek mijner Overland-mail-reis van Batavia naar Nederland via Triëst, in 1857. (Zijnde een Tegenhanger van het Dagboek mijner Overland-mail-reis van Rotterdam naar Java, via Southampton, in 1852.) Arnhem 1857.

Buddingh, S.A., Nederlandsch-Oost-Indië. Reizen over Java [...], gedaan gedurende het tijdvak 1852-1857. 3 delen, Rotterdam 1859-1861.

Buddingh', W., ‘Een vrijmetselaar zonder vrijmetselarij?’ In: Over Multatuli, 5 (1980), pp. 1-24.

Buijs, J.T., ‘De conservatieve partij’. In: De Gids, 33 (1869), deel iv (oktober-december), pp. 72-107.

Buijze, W., ‘Multatuli op Ambon’. In: Over Multatuli, 38 (1997), pp. 16-22.

Buitenlandse aardrijkskundige namen in het Nederlands. Voorzetten 50, Nederlandse Taalunie, Den Haag 1996.

[Bull, A.J. de, en J. van Lennep], Herinneringen aan Mr. J. van Lennep/De Vrouwe van Waardenburg. Amsterdam 1869.

Busken Huet, Cd., Brieven aan E.J. Potgieter. Ed. Albert Verwey, 3 delen, Haarlem 1925.

[Busken Huet, Cd.], Brieven van Cd Busken Huet. Uitgegeven door zijne vrouw en zijn zoon. 2 delen, Haarlem 1890.

Busken Huet, Cd., Litterarische Fantasien en Kritieken. 25 delen, Haarlem 1881-1888.

Busken Huet, Cd., ‘Multatuli’. In: idem, Litterarische Fantasien en Kritieken. Deel ii, Haarlem z.j., pp. 200-212.

Busken Huet, Cd., ‘Multatuli (Eduard Douwes Dekker)’. In: idem, Litterarische Fantasien en Kritieken. Deel xxii, Haarlem z.j., pp. 127-171.

Busken Huet, Cd., Nalezing. Met een voorbericht van G. Busken Huet, Haarlem 1903.

Busken Huet, Cd., Nederlandsche belletrie 1857-1876. Kritieken. 3 delen, Amsterdam 1876.

Bussé, H.J., ‘Multatuli's Sneeker correspondentie’. In: De Vrije Fries, 24 (1916), pp. 88-142.

Buur, Dorothée, Persoonlijke documenten Nederland-Indië/Indonesië. Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, [Leiden] 1973.

Bymholt, B., Geschiedenis der Arbeidersbeweging in Nederland. Amsterdam 1894; fotografische herdruk, met register, Amsterdam 1975.

Camijn, A.J.W., Een eeuw vol bedrijvigheid. De industrialisatie van Nederland, 1814-1914. Utrecht/Antwerpen 1987.

Cappers, Wim, Vuurproef voor een grondrecht. Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie 1874-1999. Zutphen 1999.

[p. 877]

Chamuleau, Rody, Het verborgen leven van Mr. Jacob van Lennep. Oosterbeek z.j.

Christelijke volks-almanak voor het jaar 1847. Amsterdam 1846.

Cohen, Alexander, Uitingen van een reactionnair (1896-1926). Voorafgegaan door een schets van den persoon des schrijvers door een zijner vrienden. Baarn 1929.

Cohen Stuart, A.B., Multatuli en Jocrisse. Leiden 1874.

Colombijn, Freek, Patches of Padang. The history of an Indonesian town in the twentieth century and the use of urban space. Leiden 1994.

Conley, M.C., Eduard Douwes Dekker and the Dutch dispute on colonial policy. Dissertatie, Ohio 1960; authorized facsimile, Londen 1980.

Constandse, A.L., Multatuli en Spinoza. Geschriften van het Multatuli Genootschap xv, Amsterdam 1977.

Costa, Isaac da, 1648 en 1848. Dichtstuk, uitgesproken in de openbare vergadering der tweede klasse van het Koninklijk Nederlandsche Instituut voor Wetenschappen, Letteren en Schoone Kunsten, op den 25 April 1848. Haarlem 1848.

Coster, Marc de, Woordenboek van populaire uitdrukkingen, clichés, kreten en slogans. Den Haag/Antwerpen 1998.

Couperus, R.J., Een woord ter gelegenheid der op handen zijnde ontmoeting der oud gouverneurs-generaal J.J. Rochussen en Duymaer van Twist op het veld van vrijen arbeid. 's-Gravenhage 1860.

Courier dit Dubekart, A.M., Feiten van Brata-Yoeda, of Nederlandsch-Indische toestanden. Gedrukt voor rekening en verantwoordelijkheid van - uitgegeven door den schrijver. Samarang 1872.

Crick, Bernard, George Orwell. A life. Boston 1980.

De Dageraad. Orgaan der vereeniging van dien naam, 8 (1887), nr. 9 (15 maart) (‘Multatuli-nummer’).

Dalton, Bill, Indonesia handbook. Chico, Cal. 1991^6.

Damme, B., Multatuli als wijsgeer. Met een voorwoord door F. Domela Nieuwenhuis, Rotterdam 1910.

Damme, B., Uit Multatuli's nalatenschap. De zaak De Vletter, alsmede de onuitgegeven briefwisseling tusschen Multatuli en de heer Wintgens over koloniale staatkunde. Zandvoort z.j.

Darwin, Charles, Het ontstaan der soorten door middel van de natuurkeus, of het bewaard blijven van bevoorrechte rassen in den strijd voor het bestaan. Uit het Engelsch vertaald door dr. T.C. Winkler. Tweede, vermeerderde en verbeterde druk, Utrecht 1883.

Daum, P.A., Uit de suiker in de tabak. In: idem, Verzamelde romans. Deel i, Amsterdam 1997, pp. 7-313.

Deyssel, Lodewijk van, Verzamelde opstellen. Eerste bundel, Amsterdam 1899^2; idem, tweede bundel, Amsterdam 1901^2.

[Deyssel, Lodewijk van], A.J. (L. van Deyssel), Multatuli. Multatuli en mr. J. van Lennep; Multatuli en de vrouwen. Rotterdam 1922^2.

Dierick, Wilfried, ‘Een “roomsch” intermezzo’. In: Over Multatuli, 17 (1986), pp. 28-41.

Diessen, J.R. van, Jakarta / Batavia. Het centrum van het Nederlandse koloniale rijk in Azië en zijn cultuurhistorische nalatenschap. De Bilt 1989.

Diest, P. van, Een reistochtje van Batavia naar Buitenzorg en omstreeken. Amsterdam 1872.

Dirkse, Annelies, ‘Brieven aan Kruseman van en over Douwes Dekker’. In: Tirade, april 1979, nr. 204, pp. 194-230.

Doel, H.W. van den, Het rijk van Insulinde. Opkomst en ondergang van een Nederlandse kolonie. Amsterdam 1996.

Doel, H.W. van den, De stille macht. Het Europese binnenlands bestuur op Java en Madoera, 1808-1942. Amsterdam 1994.

Does, Jaap van der, ‘Wat rest van Multatuli - en waar?’ In: Over Multatuli, 26 (1991), pp. 5-10.

Domela Nieuwenhuis, F., Gedenkschriften. Zantvoort z.j.; ook verschenen onder de titel Van christen tot anarchist.

[p. 878]

Domela Nieuwenhuis, F., Een vijf-en-twintig jarige Veldtocht tegen het Kapitalisme. (Een bloemlezing uit 25 jaargangen ‘Recht voor allen’ en ‘Vrije Socialist’). Opgedragen aan het Nederlandsch proletariaat. 2 delen, Amsterdam 1904.

Domela Nieuwenhuis, F., Multatuli als ketter bij uitnemendheid. Enschede 1909.

Douwes Dekker [jr.], Eduard, Kermispret en correspondentie over Multatuli's brieven; overgedrukt uit de Tribune. Z. p. z.j. [1891].

Douwes Dekker, E.F.E., Het boek van Siman den Javaan. Een roman van rijst, dividend en menschelijkheid. Amersfoort 1908.

Driel, L. van, en J. Noordegraaf, De Vries en Te Winkel. Een duografie. Den Haag/Antwerpen 1998.

Driessen, F.W., Multatuli. Aanklager, strijder, realist. Zijn leven, werk en betekenis. Amsterdam 1960.

Dubois, Pierre H., e.a., 100 jaar Max Havelaar. Essays over Multatuli. Rotterdam 1962.

[Dumas, A. (red.)], Bouts-rimés. Parijs 1865.

Dumesnil, René, l'Époque réaliste et naturaliste. Parijs 1945.

Dijkema, F., De Doopsgezinden te Amsterdam. [Amsterdam 1930].

Eeden, Frederik van, ‘Eduard Douwes Dekker’. In: De Nieuwe Gids, 2 (1887), nr. 5 (juni), pp. 269-285; ook opgenomen in Van Eeden, Studies, pp. 7-27.

Eeden, Frederik van, Studies. Amsterdam 1890.

De eer van Jacob de Vletter, na de verwerping van zijn beroep in cassatie, gehandhaafd door een Rotterdammer. Amsterdam z.j. [1869].

Endt, Enno (red.), Herman Gorter Documentatie. Amsterdam 1964.

Erens, Frans, Vervlogen jaren. Amsterdam 1989.

Ett, Henri A., De beteekenis van Multatuli voor onzen tijd. Amsterdam 1947.

Ett, Henri A., Holland in rep en roer. Amsterdam 1951.

Ett, Henri A., Multatuli in Delft. Delft 1970.

[Ett, Henri A.], De opvoeringen van Multatuli's Vorstenschool door de Nieuwe Rotterdamsche Schouwburg-vereeniging gedurende het tijdvak van 1 maart 1875 tot 23 mei 1879. Geschriften van het Multatuli Genootschap ix/x, z.p. 1967.

Euwe, M., Volledige handleiding voor het schaakspel. Den Haag 1937.

Evers, Karin, ‘Militair eerbetoon voor Multatuli’. In: Over Multatuli, 16 (1986), pp. 32-40.

Eijssens, Henk, ‘Het jaarboekje Aurora van A.C. Kruseman’. In: W. van den Berg, Henk Eijssens en Ton van Kalmthout, Haarlemse kringen. Vijftien verkenningen naar het literair-culturele leven in een negentiende-eeuwse stad. Hilversum 1993, pp. 139-152.

Fallon, Steve, e.a., Germany. Hawthorn 1998.

Fasseur, Cees, Indischgasten, Amsterdam 1997.

Fasseur, Cees, De indologen. Ambtenaren voor de Oost (1825-1950). Amsterdam 1994^2.

Fasseur, Cees, Kultuurstelsel en koloniale baten. De Nederlandse exploitatie van Java 1840-1860. Leiden 1978^2.

Fasseur, Cees, Tropenkolder. De Indische wereld van Multatuli. Lezing voor het Multatuli Genootschap, gehouden op 26 oktober 1996.

Fasseur, Cees, Wilhelmina. De jonge koningin. Z. p. [Amsterdam] 1998.

Fasseur, Cees, Wilhelmina. Krijgshaftig in een vormeloze jas. Z. p. [Amsterdam] 2001.

Fasseur, Cees (red.), Geld en geweten. Een bundel opstellen over anderhalve eeuw Nederlands bestuur in de Indonesische archipel. Deel i, 19e eeuw. Den Haag 1980.

Feringa, F., De vrije gedachte. Tijdschrift op onbepaalde tijden. 6 delen, Sneek 1872-1874.

Fontijn, Jan, Tweespalt. Het leven van Frederik van Eeden tot 1901. Amsterdam 1990.

Francken, Eep, ‘Een kromme kreupele katechiseermeester’. In: Over Multatuli, 6 (1980), pp. 20-53, en Over Multatuli, 7 (1980), pp. 6-36.

[p. 879]

Francken, Eep, ‘Multatuli, kolonialist zonder moederland’. In: Antipode. Jaarboek vir Nederlandse studies, 1 (1993), pp. 1-8.

Francken, Eep, ‘Multatuli en de krant’. In: Eep Francken, Ariane van Santen en Harry Scholten (red.), Voor H.A. Gomperts. Bij zijn 65ste verjaardag. Amsterdam 1980, pp. 99-107.

Francken, Eep, De veelzinnige muze van E. Douwes Dekker. Amsterdam 1990.

Francken, Eep, ‘Wouter vi de jongste’. In: Over Multatuli, 11 (1983), pp. 38-45.

Gaastra, Femme S., ‘Via Egypte naar Indië. Reizen via de “overlandroute” 1845-1870’. In: Peter van Zonneveld (red.), Naar de Oost! Verhalen over vier eeuwen reizen naar Indië. Amsterdam 1996.

Geerke, J.H., ‘Het Volkspark’. In: Eigen Haard, 1887, nr. 6 (5 februari), pp. 64-70.

Het geïllustreerde boek voor iedereen. Het practische leven. Leiden 1871.

Gerhard, A.H., ‘De Vereeniging de Dageraad 1856-1906’. In: De Dageraad. Geschiedenis, herinneringen en beschouwingen. 1856-1906. Amsterdam 1906, pp. 1-56.

Gerhard, A.H., Vrijdenker, socialist en opvoeder. Een keur van zijn opstellen, verzameld en ingeleid door P. Spigt, Amsterdam 1949.

Gerhard, L.G., Multatuli. Eene stem uit Indië. Met een voorbericht van A.W. Stellwagen, Amsterdam 1889.

Gerlach, A.J.A., Atjih en de Atjinezen. Beknopt overzicht van onze betrekkingen tot dat Rijk, sedert de vestiging der Nederlanders in den Oost-Indischen Archipel. Arnhem 1873.

Geyter, J. de, ‘Multatuli’. In: Nederduitsch Tijdschrift. Nieuwe serie, eerste deel (Brussel 1866), pp. 65-90.

[Geyter, J. de], Julius de Geyter's Werken. Ingeleid door Max Rooses. 8 delen, Antwerpen 1907-1909.

Giele, Jacques, ‘De oppositie der “volksmannen” (1850-1869)’. In: Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis, 1 (1975), nr. 2 (september), pp. 171-218.

Giskes, Johan (red.), Mahler in Amsterdam. Van Mengelberg tot Chailly. Amsterdam 1995.

Gleuns jr., W., ‘De aard, omvang en strekking der natuurwetenschap’. In: Album der natuur, 1871, pp. 65-91.

Glissenaar, Frans, D.D. Het leven van E.F.E. Douwes Dekker. Hilversum 1999.

Goede, Barend de, Willem Paap. het paard van Troje. Bijzonder nummer van Ad Interim, maandblad voor letterkunde, 1946, nr. 6, pp. 241-301.

Goedkoop, Hans, Geluk. Het leven van Herman Heijermans. Amsterdam 1996.

Goes, Frank van der, Dr. Swart Abrahamsz over Multatuli. Amsterdam 1888.

[Goes, Frank van der], Uit het werk van Frank van der Goes. Uitgegeven voor de commissie tot huldiging van Frank van der Goes op zijn 80sten verjaardag door de Wereldbibliotheek nv, Amsterdam 1939.

[Gogh, Vincent van], De brieven van Vincent van Gogh. 4 delen, Den Haag 1990.

Goinga, H. van, ‘De bibliotheekwereld omstreeks 1800 en de negentiende-eeuwse aanzetten voor een openbaar bibliotheekwezen’. In: De negentiende eeuw, 24 (2000), nr. 3-4 (december), pp. 170-178.

Gomperts, H.A., De geheime tuin. Amsterdam 1972^2.

Gomperts, H.A., ‘Multatuli contra Thorbecke’. In: idem, Intenties 2. Terug tot Simon Vestdijk en andere essays. Amsterdam 1981, pp. 91-96.

Gomperts, H.A., De schok der herkenning, Amsterdam 1960.

Goncourt, Edmond en Jules de, Dagboek. Gekozen, vertaald en bezorgd door Leo van Maris, Amsterdam 1987^5.

Gontsjarov, Ivan A., Reis om de wereld. Vertaling, keuze, woord vooraf en aantekeningen van Yolanda Bloemen en Marja Wiebes, Amsterdam 1987.

Goor, J. van, De Nederlandse koloniën. Geschiedenis van de Nederlandse expansie, 1600-1975. Den Haag 1994.

[p. 880]

Gorter, A., Multatuli geoordeeld door de wetenschap. Het Gidsartikel van Dr. Swart Abrahamsz toegelicht. Amsterdam 1888.

Grave, Jaap, Zulk vertalen is een werk van liefde. Bemiddelaars van Nederlandstalige literatuur in Duitsland 1890-1914. Nijmegen 2001.

Gravesande, G.H. 's-, De geschiedenis van De Nieuwe Gids. 2 delen, Arnhem 1955-1961.

Groeneboer, Kees (red.), Een vorst onder de taalgeleerden. Herman Neubronner van der Tuuk. Taalafgevaardigde voor Indië van het Nederlandsch Bijbelgenootschap 1847-1873. Een bronnenpublicatie, uitgegeven door het kitlv, Leiden 2002.

Groeneboer, Kees (red.), Studi Belanda di Indonesia/Nederlandse Studiën in Indonesië. Kongres 23-27 November 1987. Program Studi Belanda Fakultas Sastra Universitas Indonesia. Jakarta 1989.

Groenveld, S., J.P. Jacobszoon (†) en S.L. Verheus (red.), Wederdopers, menisten, doopsgezinden. Zutphen 1993^3.

Grossmann, Günther, ‘Das Gothaer Krematorium. Die erste Einäscherungsanlage Deutschlands’. In: Heimat Thüringen. Kulturlandschaft, Umwelt, Lebensraum, 3 (1996), nr. 2, pp. 46-47.

Gruyter, J. de, Het leven en de werken van Eduard Douwes Dekker. 2 delen, Amsterdam 1920.

Haan, Tristan, ‘Enkele verspreide biografische documenten’. In: Over Multatuli, 2 (1978), pp. 44-75.

Haan, Tristan, Multatuli's legioen van Insulinde. Marie Anderson, Dek en de anderen. De Nieuwe Engelbewaarder 2, maart 1995, Amsterdam 1995.

Haan, Tristan, ‘Een principieel debat over Multatuli in De Dageraad (1867)’. In: Mies Campfens, Margreet Schrevek en Fritjof Tichelman (red.), Op een beteren weg. Schetsen uit de geschiedenis van de arbeidersbeweging. Amsterdam 1985, pp. 39-59.

Haan, Tristan, ‘Rudolf Charles d'Ablaing van Giessenburg’. In: Hubert Dethier en Hubert Vandenbossche (red.), Woordenboek van Belgische en Nederlandse vrijdenkers. Deel i, Brussel 1979, pp. 29-62.

Hahn, Werner, Duitschland's krijg tegen Frankrijk. Doesborgh 1886^2.

Haks, Leo, en Guus Maris, Lexicon of foreign artists who visualized Indonesia (1600-1950). Utrecht 1995.

Handelingen van het Negende Nederlandsch Letterkundig Congres, gehouden te Gent den 19den, 20sten en 21sten augusti 1867. Gent 1868.

[Hanser, G.], Post- und Eisenbahn-Reisekarte von Deutschland, Holland, Belgien, der Schweiz, Italien bis Neapel, dem grössten Theile von Frankreich, Ungarn, Polen etc. Nürnberg 1854.

[Hart, C. van der], Reize rondom het eiland Celebes en eenige der Moluksche eilanden. Gedaan in den jare 1850, door Z.M. schepen van oorlog Argo en Bromo, onder bevel van C. van der Hart, Kapitein ter Zee, Ridder der Orde van den Nederlandschen Leeuw. 's-Gravenhage 1853.

[Harting, P.], ‘De staart der gewervelde dieren’. In: Album der natuur, 1856, pp. 299-330.

[Harting, P.], ‘Iets over voorhistorische chronologie en den vermoedelijken ouderdom van het menschelijk geslacht op aarde’. In: Album der natuur, 1860, pp. 22-30.

Hartsen, F.A., Nederlandsche toestanden. Uit het leven van een lijder. Ingeleid en van aantekeningen voorzien door Nop Maas, Hilversum 1996.

[HaverSchmidt, François], Snikken en grimlachjes. Poëzie uit den studententijd van Piet Paaltjes. Negende druk, Schiedam z.j.

[HaverSchmidt, François], Verzamelde gedichten in handschrift. Rijswijk/Schiedam 1993.

Hearder, Harry, Europe in the Nineteenth Century 1830-1880. Londen/New York 1988^2.

Heerdt, J.C.F. van, Mijne reis met de landmail van Batavia over Singapore, Ceilon, Aden en Suez, tot Alexandrië in Egypte. 's-Gravenhage 1851.

Heijnen, Wim, ‘De erfenis van Multatuli's ouders’. In: Over Multatuli, 27 (1991), pp. 59-72, en 28 (1992), pp. 56-66.

[p. 881]

Heldring, O.G., De jenever erger dan de cholera. Een volksboek in voorbeelden en cijfers, voor arm en rijk, oud en jong. Amsterdam 1838.

Helvetius van den Bergh, P.T., De neven. Blijspel in vier bedrijven. Schoonhoven 1858^3.

Hermans, Willem Frederik, Boze brieven van Bijkaart. Amsterdam 1977.

Hermans, Willem Frederik, Klaas kwam niet. Amsterdam 1983.

Hermans, Willem Frederik, Malle Hugo. Vermaningen en beschouwingen. Amsterdam 1994.

Hermans, Willem Frederik, ‘Multatuli's portretten’. In: Over Multatuli, 1 (1978), pp. 3-12.

Hermans, Willem Frederik, De raadselachtige Multatuli. Amsterdam 1976, 1987^2.

Hildebrand [= Nicolaas Beets], Camera obscura. Haarlem 1851^3.

Hillenius, D., De bewoners van de Alexanderhof. Z.p. 1994.

[Hoëvell, W.R. van], ‘De inlandsche hoofden en de bevolking op Java’. In: Tijdschrift voor Nederlandsch Indië, 22 (1860), nr. 10 (oktober), pp. 258-266.

[Hoëvell, W.R. van], Reis over Java, Madura en Bali, in het midden van 1847. 3 delen, Amsterdam 1849-1854.

[Hoëvell, W.R. van], Uit het Indische leven. Amsterdam 1865.

K.F. Holle, Schets-taalkaart van Sumatra. Z.p. 1887.

Holmes, Richard, Footsteps. Adventures of a romantic biographer. Londen 1985, herdruk 1995.

Hoogerwerf, Evert-Jan, Persgeschiedenis van Indonesië tot 1942. Geannoteerde bibliografie. kitlv Werkdocumenten 3, Leiden 1990.

Hoogteijling, Jaap, Door de achterdeur naar binnen. Over de wording van Multatuli's Max Havelaar. Dissertatie, Heerlen 1996.

Hoppen, Tim, ‘Elviro's reis... van Johannes Olivier’. In: Indische letteren, 7 (1992), nr. 1-2, pp. 13-19.

Horne, Alistair, The Fall of Paris. The Siege and the Commune 1870-71. Londen 1990^2.

Horsman, Annet (red.), Anekdoten over Multatuli. Uit authentieke bronnen bijeengebracht. Amsterdam 1960.

Houten, J. van, e.a. (red.), Algemene Geschiedenis der Nederlanden. 12 delen, Utrecht/Zeist/Haarlem 1949-1958 (agn, eerste reeks).

Hoynck van Papendrecht, A., Gedenkboek van A. Hoboken & Co. 1774-1924. Rotterdam 1924.

Huber, M.C.U., De reuzenstrijd van 1870/71. Beschrijving van den oorlog tusschen Frankrijk en Pruisen. Arnhem 1871.

Huberts, W.J.A., W.A. Elberts en F. Joz. P. van den Branden, Biografisch woordenboek der Noord- en Zuid-Nederlandsche letterkunde. Deventer 1878.

Hughes, William, The treasury of geography, physical, historical, desriptive, and poltical; containing a succinct account of every country in the world; preceded by an entroductory outline of the history of geography; a familiar inquiry into the varieties of race and language; a view of the relations of geography to astronomy and an essay on physical geography. Londen 1885.

Huisman, Joop [= Kees Snoek], ‘Interview met Rendra over de betekenis van Multatuli en Indonesië’. In: Over Multatuli, 18 (1987), pp. 10-12.

Huygens, G.W., ‘Alexander Godon, de vriend uit Batavia’. In: Over Multatuli, 14 (1985), pp. 11-23.

Huygens, G.W., ‘Hans Heiling, Dekkers eerste opera’. In: Over Multatuli, 8 (1982), pp. 24-33.

Huygens, G.W., De Nederlandse auteur en zijn publiek. Een sociologisch-literaire studie over de ontwikkeling van het letterkundig leven in Nederland sedert de 18e eeuw. Amsterdam 1946.

Janse, Maartje J., ‘De geschiedenis van de “Maatschappij tot Nut van den Javaan” 1866-1877. “Waarheid voor Nederland, regtvaardigheid voor Java”’. In: Utrechtse Cahiers, 20, Utrecht 1999, nr. 3/4.

Janssens, Marcel, Max Havelaar, de held van Lebak. Antwerpen/Utrecht 1970.

Janssens, Marcel, ‘Multatuli in Brussel’. In: Over Multatuli, 14 (1985), pp. 1-10.

[p. 882]

Jaquet, Frits, en Rob Nieuwenhuys, ‘De tienduizend buffels van Max Havelaar’. In: Het oog in 't zeil, 6 (1988), nr. 1 (oktober), pp. 1-9.

Jeronimus [= W.R. van Hoëvell], ‘Graven’. In: Tijdschrift voor Neêrlands Indië, 4 (1842), deel ii, pp. 181-200.

Jeronimus [= W.R. van Hoëvell], ‘De Japansche steenhouwer’. In: Tijdschrift voor Neêrlands Indië, 4 (1842), deel i, pp. 400-408.

Johannes, G.J., Geduchte verbeeldingskracht! Dissertatie, Amsterdam 1992.

Johannes, G.J., ‘Rob Roy en Max Havelaar. Over de invloed van Walter Scott op Multatuli’. In: Over Multatuli, 45 (2000), pp. 39-51.

Jonckbloet, G., Multatuli. Amsterdam 1894.

Jong Edz., Fr. de, J. Saks. Literator en marxist. Een politieke biografie. Nijmegen 1977^2.

Jong, Janny de, Van batig slot naar ereschuld. De discussie over de financiële verhouding tussen Nederland en Indië en de hervorming van de Nederlandse koloniale politiek, 1860-1900. Dissertatie, Groningen 1989.

Jong, J.J.P. de, De waaier van het fortuin. Van handelscompagnie tot koloniaal imperium. De Nederlanders in Azië en de Indonesische archipel. Den Haag 1998, pp. 302-305.

Jong, L. de, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog. Deel i, Voorspel. 's-Gravenhage 1969.

Jong, L. de, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog. Deel xia, Nederlands-Indië i. Leiden 1984.

Jong, L. de, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog. Deel xii, Epiloog. Leiden 1988.

Jong, Ron de, Van standspolitiek naar partijloyaliteit. Verkiezingen voor de Tweede Kamer 1848-1887. Hilversum 1999.

Jonge, A.A. de, Crisis en Critiek der democratie. Anti-democratische stromingen en de daarin levende denkbeelden over de staat in Nederland tussen de wereldoorlogen. Utrecht 1982^2.

Jongejan, E., De Humor-‘Cultus’ der Romantiek in Nederland. Zutphen 1933.

Jongstra, Atte, De Multatulianen. 125 jaar Multatuli-verering en Multatuli-hulde. Bij het 75-jarig jubileum van het Multatuli Genootschap, Amsterdam 1985.

Joosten, L.M.H., Katholieken & fascisme in Nederland 1920-1940. Utrecht 1982^2.

Joustra, M., Minangkabau. Overzicht van land, geschiedenis en volk. Leiden z.j. [1921].

Juden in Kassel 1803-1933. Eine Dokumentation anlässlich des 100. Geburtstag von Franz Rosenzweig. Kassel 1987.

Junge, K., ‘Kurzer Abriss der Geschichte der Carlsaue’. In: Erwin Stein (red.), Cassel. Monographien deutscher Städte 4, Oldenburg 1913, pp. 140-146.

Junghuhn, Franz, Java, zijne gedaante, zijn plantengroei en inwendige bouw. 4 delen, 's-Gravenhage 1853-1854^2.

Junghuhn, Franz, De onuitputtelijke natuur. Een keuze uit zijn geschriften, samengesteld door R. Nieuwenhuys en F. Jaquet, Amsterdam 1966.

[Junghuhn, Franz], Java's onuitputtelijke natuur. Reisverhalen, tekeningen en fotografiën van Franz Wilhelm Junghuhn. Gekozen en toegelicht door Rob Nieuwenhuys en Frits Jaquet, Alphen aan den Rijn 1980.

Juventa 1840. Amsterdam z.j.

Kadt, J. de, De oude intellectuelen en de politiek. Astra Nigra-reeks 9, z.p.z.j. ['s-Gravenhage 1945].

Kadt, J. de, Verkeerde voorkeur. Amsterdam 1948.

Kalff, S., ‘Multatuli's laatste woonplaats’. In: De aarde en haar volken. 1902, pp. 1-16 en 73-88.

Kalff, S., Multatuli-opstellen. Rotterdam 1904.

Kâlidâsu, Çakuntalâ of het herkenningsteeken. Indisch toneelspel in 7 bedrijven, uit het Sanskriet vertaald door dr. H. Kern, Haarlem 1862.

Kampen N.G. van, en D. Veeghens, De bloemlezing der Nederlandsche prozaschrijvers. Amsterdam 1875^2.

[p. 883]

Karel ende Elegast. Ed. W. van den Ent, Zwolle 1954.

Karel ende Elegast. Diplomatische uitgave van de Middelnederlandse teksten en de tekst uit de Karlmeinet-compilatie, bezorgd door A.M. Duinhoven, Zwolle 1969.

Kartodirdjo, Sartono, The peasant's revolt of Banten in 1888. Its conditions, course and sequel. A case study of social movements in Indonesia. Dissertatie Universiteit van Amsterdam, 's-Gravenhage 1966.

Keijsper, Chantal, ‘“Ik kan niet schryven onder den indruk zóó geplunderd te worden’; Multatuli en zijn uitgevers’. In: Over Multatuli, 41 (1998), pp. 5-30.

Keijsper, Chantal, ‘In Holland zet men maar voor 't vaderland weg, of 't goed staat of niét. - Multatuli en de typografie’. In: Over Multatuli, 30 (1993), pp. 3-19.

Keijsper, Chantal, ‘“Kyk daar ga ik aan 't redeneeren”. Een (deels) onbekende brief van Multatuli aan H.C. Muller’. In: Over Multatuli, 43 (1999), pp. 32-42.

Keijsper, Chantal (red.), K. ter Laan's Multatuli Encyclopedie. Den Haag 1995.

Keijsper, Chantal, Dik van der Meulen, Reinder Storm en Maurits Verhoeff, ‘Men moet van myn gestreken lans, een vlaggestok maken’. Brieven van Multatuli en Tine Douwes Dekker aan de redersfamilie Smit. Amsterdam 2001.

Keller, Gerard, Europa in al zijn heerlijkheid geschetst. 5 delen, Rotterdam z.j.

Keller, Gerard, Het vermoorde Parijs. Bewerkt volgens de beste bronnen en na eigen aanschouwing, tweede verkorte uitgave, 's-Gravenhage z.j.

Keur van scherts en luim. Door Onderscheidene Nederlandsche Dichters. Amsterdam z.j. [1834].

Keyser, J.P. de, Een bloemkrans. Leesboek voor meisjesscholen en huisgezin. Arnhem 1871.

Kisch, Isaak, ‘Kanttekeningen tot het proces Douwes Dekker-Van Lennep’. In: Maatstaf, 17 (1970), nr. 11 (maart), pp. 712-727.

Klein, K., Mainz und seine Umgebungen. Zweite verbesserte Ausgabe mit einer Beschreibung von Aken, Bingen, Nieder- & Ober-Ingelheim, Oppenheim. Mainz z.j. [1868].

Kloos, Willem, ‘Literaire kroniek’. In: De Nieuwe Gids, 1 (1885), nr. 2 (december), pp. 314-322.

Kloos, Willem, ‘Een uiterst belangrijk want objektief boek over den merkwaardigen Multatuli’. In: De Nieuwe Gids, 52 (1937), eerste helft, pp. 361-372.

Kloos, Willem, Zelfportret. Samengesteld en van aantekeningen voorzien door Harry G.M. Prick, Amsterdam 1986.

Knowlton, Charles, Vruchten der Philosofie. Verhandeling over de Bevolkings-kwestie en de sexueele moraal. Rotterdam 1880.

Koch, Jerzy, ‘“Vooruit naar Krakau!” Multatuli's Poolse plannen’. In: Hollands Maandblad, 33 (1992), nr. 2 (februari), pp. 28-34.

Kock, W.H.W. de, Lebak en de Max Havelaar. Het boek van het ‘schandelijk en fijngesponnen zamenraapsel van leugens en valsche aantijgingen, van laster en van de meest geraffineerde laaghartigheid’. Met een voorrede van J.H. Valckenier Kips, Den Haag 1926.

Kock, W.H.W. de, Waarom de Max Havelaar geschreven werd. 's-Gravenhage 1913.

Kok, A.S., en Louis D. Petit, Multatuliana. Verspreide en onuitgegeven stukken. Baarn 1903.

Koops-van Bruggen, G., ‘Nomen est omen’. In: Over Multatuli, 24 (1990), pp. 63-70.

Kortenhorst, J., ‘Arme Oost, arme West, arm Nederland! Teruggevonden hartekreet aan Rochussen’. In: Over Multatuli, 25 (1990), pp. 19-31.

Kortenhorst, J., ‘Djati Roenggo’. In: Over Multatuli, 12 (1984), p. 64.

Kortenhorst, J., Multatuli en David Koning. Den Haag 1968.

Kortenhorst, J., Multatuli en Mina Deiss. Geschriften van het Multatuli Genootschap vii, [Amsterdam] 1964.

Kortenhorst, J., Multatuli en Hotz. Geschriften van het Multatuli Genootschap viii, [Amsterdam] 1966.

Korteweg, Anton, e.a., 't Is vol van schatten hier. 2 delen, Amsterdam 1986.

[p. 884]

Korthals Altes, W.L., De geschiedenis van de Gulden. Van Pond Hollands tot Euro. Amsterdam 2001.

Kossmann, E.H., ‘Is het Nederlandse volk door de scheiding van 1830 “wakker geschud”?’ In: De negentiende eeuw, 5 (1981), nr. 4 (december).

Kossmann, E.H., De lage landen 1780-1980. Twee eeuwen Nederland en België. 2 delen, Amsterdam 1986.

Kruizinga, J.H., en J.A. Banning, Amsterdam van a tot z. Encyclopedisch handboek voor een ieder die van Amsterdam houdt. Amsterdam z.j.

Kruseman, A.C., Bouwstoffen voor een geschiedenis van den Nederlandschen boekhandel, gedurende de halve eeuw 1830-1880. Uitgegeven door de vereeniging ter bevordering van de belangen des boekhandels ten voordeele van het ‘ondersteuningsfonds’, 2 delen, Amsterdam 1886-1887.

Krüseman, Mina, De moderne Judith. Dordrecht 1873.

Krüseman, Mina, Mijn leven. 3 delen, Dordrecht 1877.

Laan, K. ter, Beknopte Nederlandse encyclopedie. 's-Gravenhage/Batavia 1947^3.

Laan, K. ter, De bron van Multatuli's Peruaanse vertelling. Geschriften van het Multatuli Genootschap iv, Amsterdam 1957.

K. ter Laan's Multatuli Encyclopedie, zie Keijsper, Chantal.

Lange, H.M., Het Nederlandsch Oost-Indisch leger ter Westkust van Sumatra (1819-1845). 2 delen, 's-Hertogenbosch 1852.

Laurica [= L.M.A. Pot-Meijer], Open brief over Multatuli aan den Heer G. Jonckbloet, R.C. Priester en Pastoor te Batavia. Tholen 1894.

Lauts, G., Geschiedenis van de vestiging, uitbreiding, bloei en verval van de magt der Nederlanders in Indië. 7 delen, Groningen 1852-1866.

Leeuwe, H.H.J. de, ‘Douwes Dekker, Willem iii en koningin Sophie. Een aspect van Multatuli's Vorstenschool’. In: Over Multatuli, 17 (1986), pp. 1-27.

Leeuwe, H.H.J. de, Multatuli, het drama en het toneel. [Amsterdam] 1950.

Leeuwe, H.H.J. de, ‘Studiën over Multatuli's Millioenen-Studiën’. In: Over Multatuli, 32 (1994), pp. 62-65.

[Leibfried, E. (red.)], Wer war Multatuli? ‘Spuren der Anstrengung’ eines Schriftstellers. Begleitbuch zur Ausstellung aus Anlass der Erinnerung seines 100. Todestages am 19. Februar 1987 im Rathaus Ingelheim, Fernwald 1987.

Lennep, J. van, en J. ter Gouw, De uithangteekens in verband met Geschiedenis en Volksleven beschouwd. Geïllustreerd met ruim 300 Boekdruketsen van F.W. Zürcher, Amsterdam 1868.

Lennep, M.F. van, Het leven van Mr. Jacob van Lennep. 2 delen, Amsterdam 1909.

Lerberghe, I.M. van, ‘De Minnebrieven, een nieuwe Max Havelaar of een nieuwe Multatuli?’ In: Over Multatuli, 20 (1988), pp. 14-29.

Lesturgeon, A.L., ‘Op 't IJ’. In: Nederlandsche Volks-almanak voor 1844. Amsterdam 1843, pp. 106-107.

Lexikon für Theologie und Kirche. Deel vii, Freiburg 1962^2.

Liagre Böhl, Herman de, Met al mijn bloed heb ik voor U geleefd. Herman Gorter 1864-1927. [Amsterdam] 1996.

[Lindo, Mark Prager], Uittreksels uit het dagboek en nadere levensberichten van wijlen den heer Janus Snor, medegedeeld door den Ouden Heer Smits. Arnhem 1868.

Lintsen, H.W., e.a. (red.), Geschiedenis van de techniek in Nederland. De wording van een moderne samenleving 1800-1890. 6 delen, Zutphen 1992-1995.

Lith, P.A. van der, Nederlandsch Oost-Indië. Beschreven en afgebeeld voor het Nederlandsche volk. 2 delen, Leiden 1893-1894.

Lith, P.A. van der e.a. (red.), Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië. 4 delen, 's-Gravenhage/Leiden z.j. [‘Eerste druk’].

Looijen, T.K., Een geschiedenis van Amsterdamse theaters. Wie kwam er niet in de Nes? Nieuwkoop 1981.

[p. 885]

Luxemburg, Jan van, Mieke Bal en Willem G. Westeijn, Inleiding in de literatuurwetenschap. Muiderberg 1983.

M. [= P.J.A. Meersmans], Rudolf Charles d'Ablaing van Giessenburg (Firma R.C. Meijer, Amsterdam, Damrak 97) 1895-1904. Persoonlijke herinneringen. Amsterdam 1904.

Maas, Nop, ‘“Dat boek is meer dan een boek - het is een mensch”. Reacties op Max Havelaar in 1860’. In: Over Multatuli, 29 (1992), pp. 13-60.

Maas, Nop, De literaire wereld van Carel Vosmaer. Een documentaire. 's-Gravenhage 1989.

Maas, Nop, Multatuli voor iedereen (maar niemand voor Multatuli). Nijmegen 2000.

Maas, Nop, De Nederlandsche spectator. Schetsen uit het leterkundig leven van de tweede helft van de negentiende eeuw. Utrecht/Antwerpen 1986.

Maas, Nop, ‘Voordrachtentournees 1878-1881 (ii)’. In: Over Multatuli, 12 (1984), pp. 26-51.

Maas, Nop, ‘Voordrachtentournees 1878-1881 (iii)’. In: Over Multatuli, 16 (1986), pp. 13-26.

Maas, Nop, ‘“Wat ik doe, is geen kunst, helaas, 't zyn maar kunstjes”’. In: Over Multatuli, 9 (1982), pp. 9-40.

Maas, Nop, ‘“'n Zeer merkwaardig man”. Antonius van der Linde en zijn contacten met Multatuli’. In: Over Multatuli, 37 (1996), pp. 29-59.

Mann, Golo, Deutsche Geschichte des 19. und 20. Jahrhunderts. Frankfurt am Main 1992.

Mare, A.J. de, Multatuli-literatuur. Lijst der geschriften van en over Eduard Douwes Dekker. Leiden 1948.

Margry, P.J., e.a., Van Camere vander Rekeninghen tot Algemene Rekenkamer. Zes eeuwen Rekenkamer. Gedenkboek bij het 175-jarig bestaan van de Algemene Rekenkamer, 's-Gravenhage 1989.

Mathijsen, Marita, Het literaire leven in de negentiende eeuw. Leiden 1987.

[Mathijsen, Marita], Waarde Van Lennep. Brieven van De Schoolmeester. Toegelicht door Marita Mathijsen, Amsterdam 1977.

Max Havelaar, Batavus Droogstoppel 1860-1960. Bijzonder nummer van De nieuwe stem, 15 (1960), nr. 6/7 (juni/juli).

Meer, M.J. van der, ‘Eduard Douwes Dekker (Multatuli) in Kassel’. Overdruk uit: Hessenland. Illustrierte Monatsblätter für Heimatforschung, Kunst und Literatur, 39 (1927), nr. 2/3.

Meerkerk, J.B., Eduard Douwes Dekker. Multatuli. Eene Karakterstudie. Groningen 1900.

Meerkerk, J.B., Multatuli. Groningen 1912^2.

Meertens, P.J., ‘Multatuli in Zeeland’. In: Zeeuws tijdschrift, 15 (1956), pp. 2-13.

Meertens, P.J. e.a. (red.), Biografisch woordenboek van het socialisme en de arbeidersbeweging. 8 delen, Amsterdam 1986-2000.

Meijer, J., Willem Anthony Paap 1856-1923. Zeventiger onder de Tachtigers. Amsterdam 1959.

Mendelsohn, Simon, Cremation. Themanummer van Ciba Symposia. Deel 11, nummer 8 (voorjaar 1951).

Messchert, W., De Veldslag van Waterloo. Bekroond door de Hollandsche Maatschappij van Fraaije Kunsten en Wetenschappen. Vlaardingen 1865; oorspronkelijk verschenen in 1819.

Meulen, Dik van der, E. du Perron. Een korte biografie. 's-Gravenhage 1990.

Meulen, Dik van der, ‘De handschriften’. In: Over Multatuli, 35 (1995), pp. 41-49.

Meulen, Dik van der, ‘“Ik bewonder Van Heutsz”. Vraaggesprek met Pramudya Ananta Tur over Multatuli’. In: Over Multatuli, 18 (1987), pp. 13-18.

Meulen, Dik van der, ‘Een Kladderadatsch onder de Indische Specialiteiten’. In: Over Multatuli, 43 (1999), pp. 47-52.

Meulen, Dik van der, ‘Multatuli en God’. In: Rekenschap. Tijdschrift voor wetenschap en cultuur, 42 (1995), nr. 4 (december), pp. 284-288.

Meulen, Dik van der, ‘Een pionier van den nieuwen tijd. Fascisten over Multatuli’. In: Over Multatuli, 22 (1989), pp. 11-23.

[p. 886]

Meulen, Dik van der, ‘Wouter en de werkelijkheid’. In: Over Multatuli, 47 (2001), pp. 16-26.

Meyer, Josine W.L., Multatuli en Tine. De Vrije Bladen 20, Amsterdam 1950.

Meyers, Jan, Domela, een hemel op aarde. Amsterdam 1993.

Michiels, A.V., Moet Nederlandsch Oost-Indië, in n.o.i., autocratisch of constitutioneel geregeerd worden? 's-Gravenhage 1849.

Michiels, A.V., Neêrlands souvereiniteit over de schoonste en rijkste gewesten van Sumatra. Amsterdam 1846.

Michiels, A.V., De toestand van Sumatra's westkust in 1848. 's-Hertogenbosch 1851.

Minnaert, G.D., Nederlandsch leesboek. Proza en poëzij der beste Nederlandsche schrijvers. Ten gebruike van middelbaar en lager onderwijs, Leiden 1872.

M.J.S., ‘David Friedrich Strauss’. In: De Dageraad, deel xi (1861), pp. 39-59.

Molhuysen, P.C., e.a., Nieuw Nederlands Biografisch Woordenboek. 1911-1937; fotomechanische herdruk, Amsterdam 1974.

[Molins, A. de], ‘Herinneringen eener reis op Java’. In: De aarde en haar volken. Deel ii, [1866], pp. 196-210 en 237-256.

Mommsen, Wolfgang J., Das Ringen um den nationalen Staat. Die Gründung und die innere Ausbau des Deutschen Reiches unter Otto von Bismarck 1850 bis 1890. Propyläen Geschichte Deutschlands, Siebenter Band Erster Teil, Berlijn 1893.

Mulder, Liek (red.), Lexicon geschiedenis van Nederland & België. Utrecht/Antwerpen 1994.

Multatuli, Auswahl aus seinen Werken in übersetzung aus dem Holländischen, eingeleitet durch eine Charakteristik seines Lebens, seiner Persönlichkeit und seines Schaffens von Wilhelm Spohr. Minden 1899.

Multatuli, Bloemlezing. Amsterdam 1865.

Multatuli, Bloemlezing door Heloïze. Amsterdam 1876.

Multatuli, Brieven. Bydragen tot de kennis van zyn leven. Gerangschikt en toegelicht door M. Douwes Dekker-Hamminck Schepel, tweede, herziene uitgaaf, 10 delen [= Brieven wb], Amsterdam 1912.

Multatuli, Duizend-en-eenige hoofdstukken over specialiteiten. Delft 1875; 1879^2.

Multatuli, Een en ander naar aanleiding van J. Bosscha's Pruisen en Nederland. Amsterdam 1867; idem, tweede druk, nu onder de titel Een en ander over Pruisen en Nederland. Amsterdam 1867.

Multatuli, ‘Het gebed van den onwetende. Uit het dagboek van een krankzinnige, meêgedeeld door Multatuli. Met eene plaat door Ernst Stern [= Hofstede]’. In: De Dageraad, 1861, pp. 80-82.

Multatuli, Gedichten. Verzameld en ingeleid door Sander Blom, Amsterdam 1985.

Multatuli, Herdrukken. Amsterdam 1865.

Multatuli, Ideën. 7 delen, Amsterdam 1862-1877.

[Multatuli], Eduard Douwes Dekker/Multatuli, Ik ben zwanger van denkbeelden. Toegelicht door Annemarie Kets-Vree, Amsterdam 1996.

Multatuli, Mainzer Beobachter. Met bijdragen van Karel van het Reve en Maarten Schneider, Haarlem 1987.

Multatuli, Max Havelaar. Naar het authentieke handschrift uitgegeven en ingeleid door dr. G. Stuiveling. Amsterdam 1950 [de ‘nulde druk’].

Multatuli, Max Havelaar of de koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij. 2 delen, Amsterdam 1860.

Multatuli, Max Havelaar of de koffij-veilingen der Nederlandsche Handelmaatschappij. Derde druk, Amsterdam 1871.

Multatuli, Max Havelaar of de koffie-veilingen der Nederlandsche Handelmaatschappy. Vierde druk, eerste door den auteur herziene uitgaaf, Amsterdam 1875.

Multatuli, Max Havelaar of de koffiveilingen der Nederlandsche Handelmaatschappy. Vyfde druk, tweede door den auteur herziene uitgaaf, Amsterdam 1881.

Multatuli, Max Havelaar of de koffiveilingen der Nederlandsche Handelmaatschappy. Historisch-kritische uit-

[p. 887]

gave, verzorgd door A. Kets-Vree, 2 delen, Assen/Maastricht 1992 (deel vi in de reeks Monumenta Literaria Neerlandica, onder auspiciën van het Constantijn Huygens Instituut der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen).

Multatuli, Max Havelaar oder die Holländer auf Java. Zeitgemälde. Deutsch von Th. Stromer, Berlijn 1875.

Multatuli, Max Havelaar. Für die Bibliothek der ‘Gesammte-Litteratur’ aus dem holländischen übersetzt von Dr. Karl Mischke, Halle a.d. S. [1900].

Multatuli, Max Havelaar. Übertragen aus dem Holländischen von Wilh. Spohr, Minden 1900.

Multatuli, Max Havelaar or the coffee auctions of the Dutch Trading Company. Translated from the Original Manuscript by Baron Alphonse Nahuys, Edinburgh 1868.

Multatuli, Max Havelaar, or the coffee sales of the Dutch Trading Company. Translated from the Dutch by W. Siebenhaar, with an Introduction by D.H. Lawrence, New York/Londen 1927.

Multatuli, Max Havelaar, or the coffee auctions of a Dutch Trading Company. Translated by Roy Edwards, introduction by R.P. Meijer. Penguin Books, Londen enz. 1987.

Multatuli, Max Havelaar. Traduction de A.J. Nieuwenhuis et Henri Crisafulli, 2 delen, Rotterdam/Parijs 1876.

[Multatuli], ‘Millioenen-studiën. Langs velden en wegen, reisindrukken van Multatuli’. In: Het Noorden, Nieuw Amsterdamsch Handelsblad. 5 mei - 29 juni 1870.

Multatuli, Millioenen-studiën. Delft 1872; idem, tweede [= derde] druk, Delft 1878.

Multatuli, Minnebrieven. Amsterdam 1861.

Multatuli, Minnebrieven. Amsterdam/Antwerpen 1992; fotografische herdruk van de eerste uitgave uit 1861, met aantekeningen en een nawoord van Nop Maas.

[Multatuli], Onafgewerkte blaadjes gevonden op Multatuli's schryftafel. [Nieder-Ingelheim 1887].

Multatuli, Over den godsdienst. Met een voorwoord van F. Domela Nieuwenhuis, Amsterdam 1910.

Multatuli, Twee brieven uit Menado. Bezorgd door Henri A. Ett, Amsterdam 1948. De Vrije Bladen 19, Amsterdam 1948.

Multatuli, Verspreide stukken, overgenomen uit de Herdrukken. Amsterdam 1865; idem, nieuwe druk, Amsterdam 1871.

Multatuli, Verzamelde Werken. 10 delen, Amsterdam 1916-1918 (vierde druk van de Garmond-editie).

Multatuli, Volledige Werken. Bezorgd door G. Stuiveling, H. van den Bergh e.a., 25 delen, Amsterdam 1950-1995.

[Multatuli], Vorstenschool. Drama door Multatuli. Eerste afzonderlijke uitgave, Amsterdam z.j.; idem, zesde druk, Amsterdam 1879.

Multatuli, Woutertje Pieterse. Uit de Ideeën verzameld en uitgegeven door dr. G. Stuiveling, Amsterdam 1950.

Multatuli en S.E.W. Roorda van Eysinga, Briefwisseling. Uitgegeven door M. Douwes Dekker geb. Hamminck Schepel, Amsterdam z.j. [1907].

Multatuli 1820-1887. Bijzonder nummer van Maatstaf, 17 (1969-1970), nr. 11 (maart).

Multatuli Encyclopedie, zie Keijsper, Chantal.

Multatuli en Groningen. Zijn lezingen in Stad en Lande en zijn invloed op maatschappij-hervormers, met ongepubliceerde documenten. Groningen/Veendam 1987.

Nagtglas, F., Wat het was en wat het werd. Utrecht 1894 [= 1893].

Nahuys, Kolonel [= H.G. baron Nahuijs van Burgst], Brieven over Bencoolen, Padang, het rijk van Menangkabau, Rhiouw, Sincapoera en Poelopinang. Breda 1827^2.

Nas, Dik, Koerier van een nieuwe tijd. Hendrik Gerhard en de ontwikkeling van de internationale arbeidersbeweging. Den Haag 2002.

Nederlandsche Muzen-almanak voor 1839. Amsterdam z.j. [1838].

Nederlandsche Muzen-Almanak voor het jaar 1842. Amsterdam z.j. [1841].

[p. 888]

Nederlandsche Volks-almanak voor 1842. Amsterdam 1841.

The New Encyclopaedia Britannica. Chicago enz. 1995^15.

Nieuwenhuis, Joan A., Een halve eeuw onder socialisten. Bijdrage tot de geschiedenis van het socialisme in Nederland. Zeist 1933.

[Nieuwenhuys, Rob], ‘Documenten. Brieven over Douwes Dekker en Lebak. Brieven van W.B. Bergsma aan R.A. van Sandick (1889-1893)’. In: Tirade, 20 (1976), nr. 217 (september), pp. 429-453.

[Nieuwenhuys, Rob], Komen en blijven. Deel ii van Tempo doeloe - een verzonken wereld. Fotografische documenten uit het oude Indië, Amsterdam 1982.

[Nieuwenhuys, Rob], De mythe van Lebak. Amsterdam 1987.

[Nieuwenhuys, Rob], Oost-Indische Spiegel. Wat Nederlandse schrijvers en dichters over Indonesië hebben geschreven, vanaf de eerste jaren der compagnie tot op heden. Derde, bijgewerkte en herziene druk, Amsterdam 1978.

[Nieuwenhuys, Rob], Tussen twee vaderlanden. Amsterdam 1959.

Nijhoff, Martinus, Verzameld werk. Deel i, Gebundelde, verspreide en nagelaten gedichten. Z.p. 1954.

Noordegraaf, Jan, ‘Multatuli's ideeën over taal’. In: Over Multatuli, 4 (1979), pp. 21-36.

Noordegraaf, Jan, ‘Multatuli en de taal van Ur’. In: Over Multatuli, 32 (1994), pp. 3-20.

Noordenbos, O., en P. Spigt, Atheïsme en vrijdenken in Nederland. Nijmegen 1976.

Noordervliet, Nelleke, ‘Multatuli en het mesmerisme’. In: Over Multatuli, 46 (2001), pp. 3-15.

Noordervliet, Nelleke, Tine of De dalen waar het leven woont. Amsterdam 1987.

Noort, Marian van, en Peter van Zonneveld, ‘Lijst van Nederlandse almanakken 1830-1839’. In: De Negentiende Eeuw, 2 (1978), pp. 14-46.

Oerlemans, Frans, en Peter Janzen, ‘“Kliekgeest beheerscht hier alles”. Het opstandige leven van dr. H.C. Muller (1855-1927)’. In: De Parelduiker, 6 (2001), nr. 2, pp. 2-18.

Olivier, J., Tafereel van Oost-Indië, voor jonge lieden van beiderlei kunne. Amsterdam 1840.

Oorschot, G.A. van, ‘Open brief aan Fons Rademakers’. In: Hollands Diep, 2 (1976), nr. 19 (11 september), p. 29.

Oosterhuis, Ton, Niet om het gewin, maar voor het gezin. De geschiedenis van de verbruikscoöperatie in Nederland vanaf 1885. Den Haag 2000.

Oversteegen, J.J., ‘Een literatuuropvatting in actie’. In: Over Multatuli, 23 (1989), pp. 31-45.

Oversteegen, J.J., Multatuli en de kritiek. Amsterdam 1970.

Oversteegen, J.J., De redelijke natuur. Utrecht 1987.

Paap, W.A., Bombono's. Satire. Amsterdam 1884.

Paap, W.A., Vincent Haman. Amsterdam 1898, 1908^2.

Padberg sj, H., Multatuli. De mensch - de denker - de literator. Nijmegen 1920.

Padberg sj, H., Multatuli's voornaamste ideeën tegen God, godsdienst en zedelijkheid. Nijmegen/'s-Hertogenbosch/Antwerpen 1921.

Pée, Julius, Multatuli en de zijnen. Amsterdam 1937.

[Pée, Julius (red.)], Tine. Brieven van Mevrouw E.H. Douwes Dekker-van Wijnbergen aan Mejuffrouw Stephanie Etzerodt, later Mevrouw Omboni. 's-Gravenhage 1895.

Perron, E. du, De bewijzen uit het pak van Sjaalman. Nieuwe documenten betreffende de Havelaar-zaak en Lebak. Rijswijk [1940].

Perron, E. du, Brieven. 9 delen, Amsterdam 1977-1990.

Perron, E. du, Het land van herkomst. Geannoteerde uitgave, verzorgd door F. Bulhof en G.J. Dorleijn, Amsterdam 1996.

Perron, E. du, De man van Lebak. In: idem, Verzameld Werk, deel iv, Amsterdam 1956, pp. 5-449.

Perron, E. du, Multatuli's naleven. In: idem, Verzameld Werk, deel iv, Amsterdam 1956, pp. 451-540.

[p. 889]

Perron, E. du, Multatuli en de luizen. In: idem, Verzameld Werk, deel iv, Amsterdam 1956, pp. 541-628.

Perron, E. du, Multatuli, tweede pleidooi. Beschouwingen en nieuwe documenten. Bandoeng/Leiden 1938.

Perron, E. du, ‘Van oude mensen, de dingen die voorbij gaan...’. In: idem, Verzameld Werk, deel vii, Amsterdam 1959, pp. 13-27.

Perron, E. du, Verzameld Werk. 7 delen, Amsterdam 1955-1959.

Pfeiffer, Ida, Mijne tweede reis rondom de wereld. Uit het Hoogduitsch, 3 delen, Amsterdam 1856.

Phijffer, Tom, Het gelijk van Multatuli. Het handelen van Eduard Douwes Dekker in rechtshistorisch perspectief. Amsterdam 2000.

Philoverax [= H.H. Huisman], Des verstokten ninevieten. Open zendbrief aan Dr. Jona C. Zaalberg, modern profeet en godgeleerde. Amsterdam 1869.

Pijnappel Gzn., J., Geographie van Nederlandsch-Indië. 's-Gravenhage 1868.

Plantenga, P.Bz., De Rijn van Arnhem tot in Zwitserland. Reisboek met Kaart en Plattegronden. Naar eigen aanschouwing en naar de beste bronnen bewerkt, Zutphen 1867^2, pp. 128-132.

Plutarch, The Rise and Fall of Athens. Vertaling van Plutarchus' Vitae parallellae door Ian Scott-Kilvert, Harmondsworth 1975; oorspr. 1960.

Poort, W.A., ‘De geschiedenis van de zeilvloot der Hobokens’. Overdruk uit Het Rotterdams jaarboekje 1852. Rotterdam 1852, pp. 126-144.

Posthumus, N.W., Nederlandsche prijsgeschiedenis. 2 delen, Leiden 1943.

Potgieter, E.J., Brieven aan Cd. Busken Huet. Uitgegeven door G. Busken Huet, 3 delen, Haarlem 1901-1902.

Potgieter, E.J., ‘Jan, Jannetje en hun jongste kind’. In: Proza 1837-1845, Haarlem z.j., pp. 1-23.

Praamstra, Olf, ‘Conrad Busken Huet als redacteur van de Java-Bode’. In: De negentiende eeuw. Documentatieblad, 4 (1980), nr. 1 (maart), pp. 14-45.

Praamstra, Olf, Gezond verstand en goede smaak. De kritieken van Conrad Busken Huet. Amsterdam 1991.

Praamstra, Olf, ‘De Indische jaren van Conrad Busken Huet’. In: Reggie Baay en Peter van Zonneveld (red.), Indisch Nederlandse literatuur. Dertien bijdragen voor Rob Nieuwenhuys. Utrecht 1988, pp. 23-52.

Praamstra, Olf, ‘Het kastekort van Menado’. In: Over Multatuli, 31 (1993), pp. 44-54.

Praamstra, Olf, ‘Een vader en een zoon, brieven van en over Multatuli. In: Over Multatuli, 32 (1994), pp. 26-49, en 33 (1994), pp. 53-69.

Prick, Harry G.M., In de zekerheid van eigen heerlijkheid. Het leven van Lodewijk van Deyssel tot 1890. Amsterdam 1997.

Princen, H.J.C., ‘Het vijfde bewijs. De actualiteit van Multatuli in Indonesië’. In: Over Multatuli, 19 (1987), pp. 1-5.

Prins, Lodewijk, Multatuli en het spel der koningen. Amsterdam 1970.

Prinsen J.Lz., J., Multatuli en de romantiek. Rotterdam 1908.

Publicaties over Multatuli in reprint. [Amsterdam 1974].

Raak, Ronald van, In naam van het volmaakte. Conservatisme in Nederland in de negentiende eeuw van Gerrit Jan Mulder tot Jan Heemskerk Azn. Amsterdam 2001.

Ranieri, Liane, ‘Bruxelles au coeur de l'état libéral’. In: Mina Martens (red.), Histoire de Bruxelles. Z.p. 1979, pp. 333-382.

Regtsgeding tegen Jacob de Vletter, zaakwaarnemer te Rotterdam. Gratis voor de geabonneerden op Het Vaderland. Staat- en Letterkundig Nieuwsblad, 's-Gravenhage 1869.

‘Reistafereelen van Willem ter Eem’. In: Noord-Hollandsche Volks-almanak voor het jaar 1839. Amsterdam z.j. [1838].

‘Reizen door het heilige land’. In: De aarde en haar volken. Deel ii, Haarlem [1866], pp. 1-16.

Reve, Gerard [van het], Op weg naar het einde. Amsterdam 1963.

Reve, Gerard [van het], Oud en eenzaam. Amsterdam/Brussel 1978.

[p. 890]

Reve, Gerard [van het], Zelf schrijver worden. Leiden 1986.

Reve, Karel van het, ‘Het schrijverschap van Multatuli’. In: Over Multatuli, 16 (1986), pp. 1-12.

Ridder, J. Herman de, Reisvertellingen. Schoonhoven 1861.

Rijsens, F. van, en A.J. van der Meulen, Geschiedenis des vaderlands voor gymnasiaal en middelbaar onderwijs, kweek- en normaalscholen. Bewerkt door N.B. ten Haeff, Groningen/Den Haag/Batavia 1931^17.

[Ris, K.], Een woord over voor en tegen Arbeiders Vereenigingen. Open brief opgedragen aan de directie van het Paleis voor Volksvlijt en ter overweging aangeboden aan voor- en tegenstanders. Amsterdam bij K. Ris [1866].

Ritter, P.H. (red.), Eene halve eeuw 1848-1898. Nederland onder de regeering van koning Willem den Derde en het regentschap van koningin Emma door Nederlanders beschreven. 2 delen, Amsterdam 1898.

Roegholt, Richter, Ben Sijes. Den Haag 1988.

Rommets, Joop, en Maarten Scholten, Een kast met boeken van Multatuli. Doctoraalscriptie, Leiden 1991.

Roorda van Eysinga, S.E.W., Verzamelde stukken. 's-Gravenhage 1889.

Rooy, P. de, Een revolutie die voorbij ging. Domela Nieuwenhuis en het Palingoproer. Bussum 1971.

Rousseau, Jean-Jacques, Emile of over de opvoeding. Keuze, aantekeningen en inleiding van Jeanne-Marie Noël, vertaling Anneke Brassinga, Meppel/Amsterdam 1980^3.

Ruiter, Frans, en Wilbert Smulders, Literatuur en moderniteit in Nederland 1840-1990. Amsterdam/Antwerpen 1996.

Sacher Masoch, L. von, Maria Theresia en de vrijmetselaars. Een historische novelle. Vertaald door Multatuli en Marie Anderson, inleiding en annotaties door J. Kortenhorst en J.J. Oversteegen, Vianen 1981; oorspronkelijk verschenen in 1876.

Sagittarius, Parlementaire portretten. Amsterdam 1869.

Saks, J., Busken Huet en Potgieter. Rotterdam 1927.

Saks, J., Eduard Douwes Dekker. Zijn jeugd en Indische jaren. Rotterdam 1937.

Sandick, R.A. van, Leed en lief uit Bantam. Zutphen 1892.

Sastrowardoyo, Subagio, ‘Max Havelaar in de Indonesische samenleving’. In: Kees Groeneboer (red.), Studi Belanda di Indonesia/Nederlandse Studiën in Indonesië. Jakarta 1989, pp. 27-33.

Scherzer, Karl von, Reise der oesterreichischen Fregatte Novarra um die Erde, in den Jahren 1857, 1858, 1859, unter den Befehlen des Commodore B. Wüllerstorf-Arbair. 2 delen, Wenen 1865.

Schmook, Ger, Multatuli in de Vlaamse gewesten 1860-1900. Antwerpen 1949.

Schneider, Maarten, De Nederlandse krant. Van ‘Nieuwstydinghe’ tot dagblad. Amsterdam 1943.

De Schoondochter [= A. Douwes Dekker-Post van Leggelo], De waarheid over Multatuli en zijn gezin. 's-Gravenhage 1939.

Schouten, Martin, De socialisten zijn in aantogt. De Nederlandse arbeidersbeweging in de negentiende eeuw. Amsterdam 1976.

Selberg, Eduard, Reis naar Java en bezoek op het eiland Madura. Vertaald uit het Duits door W.L. de Sturler, Amsterdam 1846.

Sötemann, A.L., De structuur van Max Havelaar. Dissertatie, 2 delen, Utrecht 1966.

Spigt, P., De Ballingschap van Multatuli 1865-1868. Met een inleidend woord van prof. dr. G. Stuiveling, Laren z.j.

Spigt, P., Keurig in de kontramine. Over Multatuli. Amsterdam 1975.

Spigt, P., Multatuli, minister in spe. Overdruk voor het Multatuli Genootschap uit De nieuwe stem. Geschriften van het Multatuli Genootschap i, [Amsterdam] 1953.

‘St. Helena. Fragment uit het reisverhaal van een scheepsdocter’. In: Lectuur voor de huiskamer. Leiden 1856, pp. 245-248.

[p. 891]

Stempel jr., A.A. van der, Max Havelaar, een strijder voor recht en billijkheid. Tooneelspel in vijf tafereelen. Naar Multatuli's meesterstuk, voor Rederijkers bewerkt, Amsterdam 1871.

Stibbe, D.G. (red.), Encyclopaedie van Nederlandsch-Oost-Indië. 8 delen, 's-Gravenhage/Leiden 1917-1939^2. [‘Tweede druk’].

Storm, Reinder, ‘Multatuli en Theo op de Coul. Een ziektegeschiedenis’. In: Over Multatuli, 42 (1999), pp. 31-44.

Straten, Hans van, Multatuli. Van blanke radja tot bedelman. Amsterdam 1995.

Straten, Hans van, De man die alle talen kende. Wat deed Douwes Dekker bij l'Indépendance belge? Utrecht 1996.

Strauss, D. Fr., Het leven van Jezus. Voor het volk bewerkt, uit het Hoogduitsch, Amsterdam 1864.

Strehler, Dr., Bijzonderheden wegens Batavia en deszelfs omstreken; uit het dagboek, gedurende twee reizen derwaerts in 1828-1830. Uit het Hoogduitsch, Haarlem 1833.

Studenten-Almanak voor het jaar 1853. Leiden [1852].

Studenten-Almanak voor het jaar 1854. Leiden [1853].

Stuers, H.J.J.L. Ridder de, De vestiging en uitbreiding der Nederlanders ter westkust van Sumatra. Uitgegeven [en ingeleid] door P.J. Veth, 2 delen, Amsterdam 1849-1850.

Stuiveling, Garmt, Een eeuw Nederlandse letteren. Amsterdam 1941.

Stuiveling, Garmt, ‘Multatuli als Mainzer Beobachter’. In: Over Multatuli, 6 (1980), pp. 1-19.

Stuiveling, Garmt, De Nieuwe Gids als geestelijk brandpunt. Amsterdam 1981^3.

Stuiveling, Garmt, ‘Polemiek met Hermans’. In: Over Multatuli, 10 (1982), pp. 74-94.

Stuiveling, Garmt, Rekenschap. Amsterdam 1941.

Stuiveling, Garmt e.a., Multatuli. Genie en Wereld, Hasselt 1970.

Stuurman, Siep, Wacht op onze daden. Het liberalisme en de vernieuwing van de Nederlandse staat. Amsterdam 1992.

Swart Abrahamsz, Th., Eduard Douwes Dekker (Multatuli). Eene ziektegeschiedenis. Amsterdam 1888.

Teenstra, M.D., Beknopte beschrijving van de Nederlandsche overzeesche bezittingen. Voor beschaafde lezers uit alle standen, uit de beste bronnen en eigen ervaring in Oost- en West-Indiën geput. Groningen z.j.

Teeuw, A., ‘Multatuli en de Maleise poëzie’. In: Hollands Maandblad, 4 (1972), nr. 296-297 (juli/augustus), pp. 29-33.

Ter gedachtenis aan Multatuli 1887 - 19 februari - 1882. Met een onuitgegeven photographisch portret en plaat bij ‘het Gebed van den Onwetende’. Uitgegeven door de vereeniging ‘De Dageraad’, Amsterdam 1892.

Termorshuizen, Gerard, ‘Busken Huet en het geval “Hasselman” na honderd jaar’. In: De Gids, 132 (1969), nr. 3, pp. 139-149.

Termorshuizen, Gerard, Journalisten en heethoofden. Een geschiedenis van de Indisch-Nederlandse dagbladpers 1744-1905. Amsterdam/Leiden 2001.

Termorshuizen, Gerard, ‘Multatuli in Indonesië: een blijvend symbool van menselijkheid’. In: Over Multatuli, 26 (1991), pp. 27-53.

Termorshuizen, Gerard en Kees Snoek, Adinda! Duizend vuurvliegjes tooien je loshangend haar. Multatuli in Indonesië. Leiden 1991.

[Theophilus], Gedachten over het vonnis gewezen in zake Jacob de Vletter. Rotterdam [1869].

Topographische kaart der residentie Bantam. Opgenomen ingevolge gouvernements besluit dd. 6 juli 1866 nr. 8 in de jaren 1878-1885, 's-Gravenhage 1897.

Troelstra, P.J., Gedenkschriften. Deel i, Wording. Amsterdam 1950.

Valentijn, F., Oud en Nieuw Oostindiën, Vervattende Een Nauwkeurige en Uitvoerige Verhandelinge van Nederlands Mogentheyd in die Gewesten [...] door François Valentyn, Onlangs Bedienaar des Goddelyken Woords in Amboina, Banda, enz. [...]. 5 delen, Dordrecht/Amsterdam 1724-1726.

[p. 892]

Veen, Hidde R.J. van der, ‘Uit het kasboek van D'Ablaing’. In: Over Multatuli, 16 (1986), pp. 54-70.

Veen, Hidde R.J. van der, ‘Multatuli's “ontbytstertje”’. In: Over Multatuli, 20 (1988), pp. 55-58.

Veen, Hidde R.J. van der, ‘Wie smoorde Max Havelaar?’ In: Over Multatuli, 36 (1996), pp. 14-27.

Veenstra, J.H.W., Multatuli als lotgenoot van Du Perron. Utrecht 1979.

Veer, Paul van 't, De Atjeh-oorlog. Amsterdam 1969.

Veer, Paul van 't, Geen blad voor de mond. Vijf radicalen uit de negentiende eeuw. Geïllustreerd met reprodukties van foto's, schilderijen en prenten, Amsterdam 1958.

Veer, Paul van 't, Het leven van Multatuli. Amsterdam 1979 [= 1982].

Veer, Paul van 't, ‘Multatuli en de Amsterdamse weeskinderen’. In: Ons Amsterdam, 30 (1978), nr. 1 (januari), pp. 6-9.

Veer, Paul van 't, ‘De revolutie van juffrouw Laps’. In: Hollands Maandblad, 1974, nr. 322 (september), pp. 10-15.

Velde, C.W.M. van de, Gezigten uit Neêrlands Indië, naar de natuur geteekend en beschreven. Amsterdam z.j. [1844-1845].

Velde, Paul van der, Een Indische liefde. P.J. Veth (1814-1895) en de inburgering van Nederlands-Indië. [Amsterdam] 2000.

Verberne, L.G.J., De Nederlandse arbeidersbeweging in de negentiende eeuw. Amsterdam 1940.

Verhage, Hans, ‘De derde partij: Multatuli en Sneek 1868-1875’. In: Over Multatuli, 27 (1991), pp. 13-28.

Veritas [= Marie Anderson], Multatuli-wespen. Amsterdam 1888.

Vermoortel, Philip, ‘Multatuli en Jezus. Aspecten van een hartstochtelijke vriendschap’. In: Over Multatuli, 13 (1984), pp. 10-40.

Vermoortel, Philip, Multatuli in Vlaanderen. Wommelgem 1987.

Vermoortel, Philip, De parabel bij Multatuli. Hoe moet ik u aanspreken om verstaan te worden? Gent 1994.

Vermoortel, Philip, De schrijver Multatuli. Den Haag 1995.

Versluys, J., Een en ander over Multatuli. Amsterdam 1889.

Vervoort, Hans, m.m.v. Maja Indorf, Sicco Roorda van Eysinga. Zijn eigen vijand. De Engelbewaarder 14, Amsterdam 1979.

Verwey, Albert, Proza. Deel viii, Amsterdam 1923.

Verwey, Albert, ‘Toen De Gids werd opgericht ii’. In: De Nieuwe Gids, 1 (1886), nr. 5 (juni), pp. 171-195.

Veth, P.J., Atjin en zijne betrekkingen tot Nederland. Topografisch-historische beschrijving. Leiden 1873.

Veth, P.J., Java, Geographisch, Ethnologisch, Historisch. 3 delen, Haarlem 1875-1882.

Veth, P.J., ‘Multatuli versus Droogstoppel, Slijmering en Co’. In: De Gids, 24 (1860), deel ii, pp. 58-82 en 233-269.

Views of St. Helena; illustrative of its Scenery and Historical Associations. From Photographs by G.W. Melliss, Esq., Surveyer-general of the Island. Z.p. 1857.

Visscher, Johan, Geschiedenis van de Nederlandse Arbeidersbeweging (oude beweging). Amsterdam 1939; fotografische herdruk, Amsterdam 1978.

Vletter, Jacob de, Openbare executie of een koud bad voor Politie en Justitie. Z.p. z.j. [Rotterdam 1868^2].

Vliegen, W.H., Die onze kracht ontwaken deed. Geschiedenis der Sociaaldemocratische Arbeiderspartij in Nederland gedurende de eerste 25 jaren van haar bestaan. 2 delen, Amsterdam 1921^2.

Vloten, J. van, Bloemlezing uit de Nederlandse dichters der negentiende eeuw; voor hooger en middelbaar onderwijs, voor rederijkers en allen die in de vaderlandsche poëzy belang stellen. Deventer 1871; idem, tweede, herziene en verbeterde druk, Deventer 1867.

Vloten, J. van, Bloemlezing uit het Nederlandsche proza der negentiende eeuw. Voor hooger onderwijs, voor rederijkers, en allen die in devaderlandsche letteren belang stellen. Deventer 1865; idem, tweede, verbeterde en vermeerderde druk, Deventer 1870.

[p. 893]

Vloten, J. van, Onkruid onder de tarwe. Letterkundige karakterstudie. Haarlem z.j. [1875].

Vollenhoven, Joost van (red.), Multatuli en congé. Documents officiels inédits. Amsterdam 1909.

Voskuil, R.P.G.A., Batavia, beeld van een stad. Houten z.j.

Vosmaer, Carel, Bladen uit een levensboek en andere verhalen. Gekozen en van een nawoord voorzien door Nop Maas, Utrecht/Antwerpen 1988.

Vosmaer, Carel, Londinias. Leiden 1878^3.

Vosmaer, Carel, Vogels van diverse Pluimage. Novellen. Beelden en studiën. 2 delen, vijfde druk, Leiden z.j.

Vosmaer, Carel, Een zaaier. Studiën over Multatuli's werken. Amsterdam 1874.

Vreeken, Bert, en Ester Wouthuysen, De Grand Hotels van Amsterdam. Den Haag 1987.

Vries, Boudien de, ‘Een welgesteld heer zonder geld’. In: Over Multatuli, 26 (1991), pp. 11-26.

Vries, H. de, ‘Aan de nagedachtenis van Eduard Douwes Dekker’. In: De Dageraad. Orgaan der vereeniging van dien naam, 8 (1887), nr. 9 (15 maart) (‘Multatuli-nummer’), pp. 46-59.

Vries, M. de, L.A. te Winkel e.a. (red.), Woordenboek der Nederlandsche Taal. 29 delen, 's-Gravenhage enz. 1882-1998.

Waal, Margot de (red.), Mina Kruseman 1838-1922. Portret van een militante feministe en pacifiste. De Engelbewaarder 12, z.p. 1978.

Wallace, Alfred Russel, Het Maleise eilandenrijk. Vertaald door Ruud Kook, Amsterdam/Antwerpen 1996.

Waterschoot, Jos van, ‘Helaas, ik ben 'n Amsterdammer’. Een literaire wandeling door het Amsterdam van Multatuli. Amsterdam 1995.

Weerdt, Denis de, ‘De Franse arbeiders aan de vooravond van de Commune’. In: Spiegel historiael. Maandblad voor geschiedenis en archeologie, 6 (1971), 3 (maart), pp. 131-139.

Weitzel, A.W.P., Batavia in 1858 of schetsen en beelden uit de hoofdstad van Neêrlandsch Indië. Gorinchem 1860.

[Weitzel, A.W.P.], Maar majesteit! Koning Willem iii en zijn tijd. De geheime dagboeken van minister A.W.P. Weitzel. Bewerkt en ingeleid door Paul van 't Veer, Amsterdam 1980.

Weitzel, A.W.P., Schetsen uit het oorlogsleven in Nederlandsch Indië. De Lampongs in 1856. Gorinchem 1862.

Welcker, J.M., Heren en Arbeiders in de vroege Nederlandse arbeidersbeweging 1870-1914. Amsterdam 1978.

Wenckebach, L.W.R., Oud-Amsterdam. 100 stadsgezichten. Amsterdam 1907.

Wennekes, Emile, Het Paleis voor Volksvlijt (1864-1929). ‘Edele uiting eener stoute gedachte!’ Den Haag 1999.

Wennekes, Wim, Het draait allemaal om fortuin. Op zoek naar het wezen van kansspel en spelers in literatuur, opera en film. Amsterdam z.j. [1992].

Wertheim, W.F., De geest van het Oostindisch gouvernement, honderd jaar geleden. Geschriften van het Multatuli Genootschap v, [Amsterdam] 1962; overdruk van een publicatie in de Bijdragen tot de Taal-, Land-, en Volkenkunde, deel 117.

Wertheim, W.F., Indonesië van vorstenrijk tot neo-kolonie. Amsterdam 1994^2.

Wibaut, F.M., Levensbouw. Memoires. Amsterdam 1936.

Wienecke, C.A., Registers op de Ideën van Multatuli. Verklarende en critische regeling der Ideën en uitvoerig naam- en zaakregister, voorafgegaan door een stdie over Multatuli's werken en gedachteleven. Supplement deel op de beide editiën der Verzamelde Werken, Amsterdam 1902.

Wiersma, J., ‘Enkele bladzijden uit mijn levensboek’. In: De Hervorming, 1892, nr. 38 en 39.

Wijchers, Jurriaan, en Simon Kat, Het Bijbels Namenboek. 's-Gravenhage 1982.

Wingerden, Ria van, en Peter van Zonneveld, ‘Lijst van Nederlandse almanakken 1840-1849’. In: De Negentiende Eeuw, 3 (1979), pp. 2-38.

[p. 894]

Wilsen, F.C., Lain dooeloe, lain sekarang, of voorheen en thans. Schetsen uit Oost-Indië. 2 delen, Amsterdam 1868-1869.

Winkler Prins, A. (red.), Geïllustreerde encyclopaedie. Woordenboek voor wetenschap en kunst, beschaving en nijverheid. Tweede, naar de nieuwste bronnen herziene en aanmerkelijk vermeerderde uitgave met platen, kaarten en tekstfiguren. 16 delen, Amsterdam 1884-1888.

Wolkers, Jan, ‘Schillerlocke. Over de bypasses van het geheugen’. In: nrc Handelsblad, 11 oktober 1996.

Wolkers, Jan, Een paradijsvogel boven het aardappelloof. Breda 1987; herdrukt in Wolkers' Tarzan in Arles.

Wormser, C.W., Frans Junghuhn. Bouwers van Indië. Een serie levensbeschrijvingen uitgegeven in opdracht van het Koloniaal Instituut, deel v, Deventer z.j.

Woud, Auke van der, Het lege land. De ruimtelijke orde van Nederland, 1798-1848. Dissertatie Groningen, Amsterdam 1987.

Zaal, Wim, Vloekjes bij de thee. Een reportage over de 19de eeuw in Nederland. Nieuwe, geheel herziene uitgave, z.p. 1971.

Zeegers, L.Th., Nederlandsche chrestomanie. Bloemlezing uit de werken van eenige voorname hedendaagsche Nederlandsche prozaschrijvers en dichters, ten gebruike der jeugd. Amsterdam 1870^9.

Zeggelen, W.J. van, Lach en luim. Losse Dichtstukjes. Haarlem 1846.

Zwart, J., A.J. Duymaer van Twist. Een historisch-liberaal staatsman. Dissertatie, Utrecht 1939.

Geraadpleegde archieven, bibliotheken en andere instellingen, met de gangbare afkortingen

Algemeen Rijksarchief, Den Haag (ara)

Gemeentearchief Amsterdam (gaa)

Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, Amsterdam (iisg)

Koninklijk Instituut voor de Tropen, Amsterdam (kit)

Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Leiden (kitlv)

Koninklijke Bibliotheek, Den Haag (kb)

Multatuli Museum, Amsterdam (mm)

Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum, Den Haag (lm)

Rijksmuseum ‘Nederlands Scheepvaart Museum’, Amsterdam

Universiteitsbibliotheek Amsterdam (uba)

Universiteitsbibliotheek Leiden (ubl)