De voormalige buitenplaats Bydorp lag aan de zuidelijk zijde van het dorp Voorschoten. Onbekend is wanneer het huis, waarvan geen afbeeldingen bekend zijn, precies werd gebouwd en afgebroken. Het huis verrees omstreeks het midden van de 17de eeuw op de plaats van een hofstede en verwisselde in de 17de en 18de eeuw verschillende malen van eigenaar. Bydorp werd in 1697 gezamenlijk gekocht door Johan de Bije en zijn echtgenote Anna Oorthoorn, die in 1700 overleed. Het aan de Veurseweg geplaatst toegangshek werd, afgaande op monogrammen in het smeedwerk, waarschijnlijk in opdracht van dit echtpaar opgericht in de periode tussen 1697 en 1700.
Beschrijving van het toegangshek
Het toegangshek bezit geblokte hardstenen pijlers met dubbele inspringende hoeken. De steen is deels bewerkt met een frijnslag, welke plaatselijk niet meer waarneembaar is. De pijlers worden bekroond door gebeeldhouwde zandstenen vazen met wapenschilden. De
Monogram in rechter-hekvleugel.
Foto RDMZ, A.J. van der Wal, 1986.
[pagina 59]
[p. 59]
Foto RDMZ, A.J. van der Wal, 1986.
vazen staan op een met bladmotieven versierd voetstuk, dat vanaf de randen van de geprofileerde afdekplaten in een gebogen, opgaande lijn is uitgevoerd. Op de bekroning zijn sporen zichtbaar van een beschildering in lichte oker. De gesmede ijzeren hekvleugels kan men op verschillende doorgangsbreedten openen. De buitenste hekstijlen zijn op de gebruikelijke wijze door middel van bovendraaipunten aan de hekspijlers bevestigd, maar op ca. 60 cm afstand van deze buitenste stijlen bevindt zich in beide hekvleugels nog een stijl met scharnierpunten. De hekvleugels zijn aan de onderzijde voorzien van vakken met een zich herhalend symmetrisch motief. Daarboven is strak spijlenwerk geplaatst. Deze spijlen zijn aan de bovenzijden voorzien van forse lanspunten. Aan de onderzijde van de bovenste ligger is een eenvoudig symmetrisch motief aangebracht. Aan de bovenzijden van de hekvleugels bevinden zich vakken met monogrammen. Links zijn ineengevlochten de letters J.B. te herkennen en rechts de letters A.O., die in elk der monogrammen omwille van de symmetrie aan elkaar gespiegeld zijn. Het hek bezit een opmerkelijke slotplaat met een robuuste handgreep en een sleutelgat, dat schuilgaat achter een beweegbaar slotplaatje, in de vorm van een wapentje. Het smeedwerk bevindt zich in een goede staat en is zwart geschilderd. De monogrammen zijn verguld.
Enkele afmetingen
Doorgangsbreedte aan voet pijlers ca. 330 cm,
pijleromtrek aan voet 105 × 105 cm,
stijlen naast hekvleugels 5,5 × 5,5 cm,
diameter spijlen ca. 3 cm,
tussenruimten 10,5 à 12 cm.
Literatuur
L.J. van der Klooster, Het inrijhek van huize Bijdorp te Voorschoten, Leids Jaarboekje 1965, p. 158-160.
Auteursrechtelijk beschermd
