Repertorium van het ernstige drama in de Nederlanden 1600-1650

Abraham de Koningh (De Koninck)

MEW IV,485; NNBW II,706-707.

128

Tragedi-comedie // Speels-wijse in dicht gestelt, over de doodt van // Henricus de vierde, koning van vrancrijk // ende Naverra: geschiedt den 14en // Maij 1610., ende uijtgeschreven // 25. november anno 1610. // Door ABRAHAM DE. KONING. // Hoe Henri wordt van Francois vermoort, // 'Sdaegs na den dach, als men Maria kroonde, // Dit schrift verhaalt. O ontrouw, nooijt gehoort, // Dat een vasael zijns selfs Heer niet verschoonde!
 
P - A
 
A: Sonnet (m).
P: Memorie; Historie; Liefde des Vaderlandts; Eendracht; Goddeloos voornemen; Valsch ingeven; Ravaillak; Nieusgierich begeeren; Slechte meeninge; Fama; Eerste Edelman; Tweede Edelman; Gemeine droefheydt; Maria de Koningin; Eersten Raadt; Tweeden Raadt; Den Chancelier, Mijn Heer Serwijn; Louis de Koning; Gewillige Gehoorsaemheijdt.
 
KH: hs. nr. 74 G 12 hs. 40 (blz. 59-127).
 
Moderne uitgave door G.R.W. Dibbets (De Koning 1967).

[p. 99]

Dibbets 1969b; Hummelen 1968a, 1V1; Knuvelder 1971, 316-318; De Koning 1967; Rens 1977a, 76,231; Te Winkel 1973, III,257; Witstein 1969; Worp 1920, 26.

129

ACHABS // TREVR-SPEL. // Op de Reghel: // (g) Al is de loghen snel / // De waerheyt achterhaeltse wel. (g) // (gravure: Achab in zijn strijdwagen dodelijk getroffen) // TOT ROTTERDAM. // - // (g) By Jan van Waesberghe de jonghe / // op 't Steygher aende Koren-marct. (g) // - // ANNO 1618.

O - E - V - E - P
 
O: Toe-eygheningh aan Servaes Degens.
V: Voor-reden.
E: Trou die kroont; Raept vreught wt deught; A.F. (= Alex van Fornenbergh); A.F., Levende sterf ick (m), (= Alex van Fornenbergh); D. Moor, Tis verloren gewasschen; Cornelis Veeris.
P: Achab; Iosophat; Benhadat; Hador; Sophar; Meladon; Amon; Iohanam; Arpharad; Adna; Naeman; Baesa; Hasael; Amanus; Herault Elida; Verkeert oordeel; Dwaes voornemen; Zedekia; Ripa; Heman; Mathania; Valsche Gheest; Micha; Rust zoeckende oudtheyt; Leegh-wagen; Quist-goedt; Lichtmis; Onrust; Ian Rap; Voorzichticheyt; Gherechticheyt; Iesebel; Fame; Kuythaen; Echo.
 
Onder het stuk staat: A. DE KONING, den 21 Iulij ANNO 1612. In zijn Toe-eygheningh zegt De Koning dat hij het stuk reeds acht jaar geleden (dus in 1610) geschreven heeft.
 
AUB: 694 F 112; BM: 11755.bb.68.(1.); BN: Yi.1374; Gemeentelijke Bibliotheek Rotterdam; *MNL: 1098B92²); UBG: BL6655 en BL6881⁶.
 
Dibbets 1969b, 301-303; Hummelen 1968a, 4 33; Johannessen 1963, 43-50,58-59; Kalff 1906, IV,89-90; Rens 1977a, 76-77,231; Te Winkel 1973, III,258; Worp 1892, 135; Worp 1920, 26; Worp 1970, I,261,284-285,409; Zuidema 1904, 159-161; Zuidema 1905b, 296.

130

IEPHTHAHS // (g) Ende zijn // Eenighe Dochters (g) // TREVR-SPEL // (gravure) // 'tAMSTERDAM // - // Voor Abraham de Koning, Kunst-vercooper wonende // op de Beurs, inden Konings-Hoet. ANNO 1615.
 
Kolofon: (vignet: Elias door de raven gevoed) // 'tAMSTERDAM, // -// Ghedruckt by Paulus van Ravesteyn. // ANNO 1615.
 
O - E - V - P
 
O: aan het bestuur van de Brabantse kamer, Het Wit Lavendel.
E: I.V.V., ( = Joost van den Vondel); Garbrandt Bredero, 'tKan verkeeren; Jan Sievertsen Kolm, Bemint de waerheyt.

[p. 100]

V: Voor-reden.
P: Chooren; Iephthah; Thola; Zarezar; Israel, Rey; Ivda; Propheet; Miria; Silpa; Knecht; Gevanghen Geliaditers; 3 Boden; Herder; Levyt; Trochaeus; Fame; Bode; Ammon; Sinesius; Serach; Ziziphus; Bode.
 
AUB: Port. ton. 56-29 en Port. ton. 57-20; BM: 11754.bb.14; BN: Yi.1371; KH: 854G4; MNL: 1098B92¹); *SBA: C150164; UBG: BL6401 en BL6655¹.
 
Dibbets 1969b, 300-302,304-305; Hummelen 1968b, 78-79,80; Johannessen 1963, 51-53; Kalff 1906, IV,88,90-91; Proost 1933, 114-115; Rens 1977a, 80,231; Te Winkel 1973, III,221,258; Worp 1892, 135; Worp 1920, 26; Worp 1970, I,261-262,284-285; Zuidema 1904, 161-163.

131

(g) 't Spel van Sinne/ // Vertoont op de // Tweede Lotery van d'Arme Oude // Mannen ende Vrouwen Gast-huys. (g) // Tot // Lof, Eere en Leere der Wijt Beroemder // COOPSTADT // AMSTELREDAM, // REGEL. // (g) Laet (g) Meest Elck Een (g) door (g) Liefd' (g) tot (g) d'Armen (g) hem beweghen // Soo Erft hy (g) Godes Rijck, (g) en hier zyn (g) Milde zeghen. // (vignet: wapen van Amsterdam) // t'AMSTERDAM, // Ghedruckt, by Paulus van Ravesteyn. // -// (g) Voor Abraham de Koningh woonende aen de // Beurse inden Koninghs Hoedt. (g) // ANNO 1616.
 
A - O - E - V - PR - P -B
 
A: Aen alle Christelicke Steden.
O: aan Pelgrim van Donckelaer, Hendrick Hendricksz, Paulus Claesz.
E: Non omnia possumus omnes, (= Hans Roelandt); Deucht louter dan Goudt is; P.V.Z., Sondigh is den Mensch, (= P. van Zon); Wie faelt mach keeren, (= G.G.)
V: Tot de constlievende Leser.
PR: gesproken door Inhout.
B: Den Drucker (m) door P. van Ravesteyn.
P: Namen: Inhout; Ovt; Arm; Vreemde; Goede Gemeynte; Meest elck een; Vaderlycke Toesicht; Genegentheyt; Onnutte bedelaer; Offici Bedienaer; Chooren; Amsterdam; Liefde; 'tBesluydt.
 
Opgevoerd in 1615.
 
BM: 11755.e.34; BN: Yi.1372; GUB; KH: 853G3; MNL: 1098B92⁴); *UBG: BL6881⁸.
 
Dibbets 1969a, 126; Dibbets 1969b, 301,303; Van Hamel 1973, 171; Hummelen 1968a, 4 29; Kalff 1906, IV,88; Rens 1977a, 80-81,231; Te Winkel 1973, III,221,254; Worp 1920, 26; Worp 1970, I,411; Zuidema 1904, 163-164.

[p. 101]

132

Hagars vluchte // Ende weder-komste: gerijmt ofte t'sa- // men gestelt door Abraham de // Koningh
 
Onder het stuk: Blijft volstandich. // A. Koning. // Lang 1260 reglen. // anno 1616 in Januario.
 
B - P
 
B: Genesis 16. 4.
P: Abram; Sarai; Hagar; Klappige jannetjen; Marri Labbekak; Lijsjen Klonterpels; Duijfjen albedils; Chooren of gesang; Ahia; Ada; Drusilla; Engel; Grootsheidt; Eersucht; Gehoorsaemhz.
 
KH: hs. nr. 74 G 12. hs.40. (blz. 131-190).
 
Dibbets 1969b, 301,303-305; Hummelen 1968a, 1 V2, 137,183; Rens 1977a, 83-84,231; Te Winkel 1973, III,258-259; Worp 1920, 26.
 

133

Maegden-Spel. // Over de gelijkenisse Christi, van 't Koningrijke // der Hemelen by de 5 wijse ende 5. dwase // maegden. // Door Abraham de Coningh. // Den regel was, na mijn onthoudt; // In't Hemels cieraedt versorgen, o Maechden, uwen prijs leijdt: // Want voorsichticheidt is de Moeder der wijsheidt.
 
B: Matth. 25:1.
P: (geen afzonderlijke lijst van personages): 1e,2e,3e,4e,5e Dwase maegd; 1e,2e,3e,4e,5e wijze maegd; Chooren; 'T Geloof; 'T Ongeloof; Engel; Den Bruijdegom; Eerste; Tweede; Gerechticheidt; 7 kleine engelen.
 
Mogelijk geschreven in 1616? (Dibbets 1969b, 302).
 
KH: hs. nr. 74 G 12 hs. 40 (blz. 195-246).
 
Dibbets 1969b, 301-303; Hummelen 1968a, 1 V3,137,381-382; Rens 1977a, 84,231; Stroop 1968; Worp 1920, 26.

134

Het tweede Dochters-Speeltjen, // Op den Regel; // De wereldt wil, verblindt, te waenwijs haer bedriegen: // Zij hoort, voor wijse leer, bedroch veel liever liegen. // Ofte // De wereldt wil, met wil, te waenwijs haer bedriegen: // De wijsheidt is haer dwaes en' waerheidt is haer liegen. //
 
P: Eerste; Tweede; Twijffel; Vreese Godts; Liefde des naesten; Voorsichtighen; Wijsheidt; Vol-maektheidt; Dwase leer; Eijgen vernuft; Wereldt; Hoovaerdije; Ijdelheidt; Grootsheidt; Dwaling; 'S wereldts bedroch; De kleijnste schare of Minste menichte; Chooren.

[p. 102]

Mogelijk geschreven in 1616? (Dibbets 1969b, 302).
 
KH: hs. nr. 74 G 12 hs.40 (blz. 251-286).
 
Dibbets 1969b, 302-304; Hummelen 1968a, 1 V4,138,382; Rens 1977a, 84,231; Te Winkel 1973, III,257; Worp 1920, 26.

135

SIMSONS // (g) Treur-spel. (g) // Op de Reghel: // (g) Wie zyn leet met leet wil wreken / (g) // SIMSONS (g) kracht sal hem ghebreken. (g) // Ieremia Cap. 9. vers. 22. // Een stercke en beroeme hem niet zijner // sterckheyt. // (vignet: wapen van Amsterdam) // Micha. Cap. 7. vers. 5. // Bewaert de deure uws monts voor die in // uwen arm slaept. // t'AMSTERDAM, // - // (g) Voor (g) Abraham de Koningh, (g) Konst-verkooper // wonende op de Beurs / in den Konings-hoedt. (g) // ANNO M.D.C. XVIII.
 
Kolofon: (vignet: Elias door de raven gevoed, met devies 'PERFER ET OBDVRA') // 'tAMSTELREDAM, // - // Ghedruckt by Paulus van Ravesteyn. // ANNO 1618.
 
O - E - I - E - P - E(n)
 
O: Toe-eygening aan Hans Roelants.
E: Ghenoech om te volghen; Weet of rust; Wie faelt mach keeren, (= G.G?); Vreest Godt voor al; L.V.Y.; Een boven al, (= Burgert van der Wael).
P: Simson; Amri; Rey der Ioodsche; Delila; Thoy; Ahvsath; Sobab; Rehob; Phicol; Rey der Phylistynsche; Hilla; Barnevs; Heyntje, een boer; Thimniters geest; Scherp-Rechter.
 
De exemplaren BN: Yi.1373, KH: 8F26, UBG: BL6655² en BL6881¹ hebben een ander drukkersadres:
(g) Voor Cornelis Lodewijcksz. vander Plasse / Boeck= // vercooper wonende op den hoeck vande Beurs / // in d'Italiaensche Bybel. (g) 1618.
De rest van de titelblz. is identiek.
 
AUB: 691B67; BM: 11754.bbb.36; BN: Yi.1373; KH: 8F26; *MNL: 1098B92³; UBG: BL6655² en BL6881¹; UUB: Moltzer 6B 88.
 
Dibbets 1969b, 301,303,305; Johannessen 1963, 42-43,54-55; Kalff 1906, IV,89; Kalff 1915b, 201,204-206; Proost 1933, 115-117; Rens 1977a, 88-89, 231; Te Winkel 1973, III,259; Worp 1892, 135-136; Worp 1970, I,262,285; Zuidema 1904, 171-174; Zuidema 1905b, 296-297.