De geest van Jan Tamboer

[fol. A3r]

Aen den leser.

Verwonder u niet, Leeser, dat ghy hier den Tytel van JAN TAMBOERS GHEEST ten toon siet: want als ghy dese UYT-GELEZE STOF door-neuzelt, zult ghy' er met den Tytel eenige gelyckmatigheyt in vinden. En dewyl snaackeryen geestiger voor den dagh komen, alsze van een snaak worden voor-gestelt, dan van iemant, die zich voor zoo een niet erkent, zo zend ick u oock, met desen Grimatze-maker, yets, dat wel in zyn mars zal voeghen. Ziet' er niet vies af, al is 't van geen JAN TAMBOER gestelt: want d'een heeft somtydts graci in schryven, d'ander in 't spreken. d'Een weet hoe 't behoort, d'ander weet het te doen. d'Een weet yets vreemts te versinnen, d'ander weet het actijf uyt te beelden. Men seght, dat LOOPE DE VEEGA een sonderlinge geest had, om Commedien te practizeren; nochtans wist hyze niet op 't pampier te stellen, maar gebruyckte hier toe een gaauw Schribent, die, zo dra hy jets bedacht hadt, het selve uyt de pen liet loopen. Zoo verscheydentlyck is dit. Een die Speelen dicht, weetze somtijdts met uyt-stekende rayernyen, jalouzyen, vryaagien, quinckslaagen, boerteryen, en andere gheestigheden, te cieren; daar hy zelfs t'eenemaal onbequaam is, om de selve persoon'lyck uyt te beelden. In tegen-deel, zal zomtydts een Toon-speelder een uytstekende gheest hebben om 't Spel deftigh na de natuur te speelen; en zal zelfs geen bequaamheyt tot de Dicht-kunst hebben; 't welck voorneem'lyck voord-komt uyt de gaaven, daar de natuur, of van bedeelt, of van misdeelt is. Want 't is met alzulke dingen, gelyk onzen Puyck-dichter van de Dicht-konst zeydt:

[fol. A3v]

 

Men raakt door 't School niet op parnassia steile spooren,

 

Men maackt geen Dichter; neen: men wordt'er een gebooren.

My dunkt dan, dat ick reeden heb, om dit geestigh lichaamtje, een geestigh kleedt aan te doen, en dezen kluchtigen Cortizaan, onder een beroemdt Capiteyn van die Bende, te sorteeren. Ten anderen, wie zal my de vryheyt niet geven, om dit Kindt met de naam van JAN TAMBOER te doopen? gemerkt een Vorst zig niet belgen zal, dat een Beedelaer, de zelve naam aan zyn Kindt geeft, die hy heeft. Naamen zyn gemeen, als-ze niet oneygentlick zyn. En, Leezer, ghy zult bevinden: dat dit Kindt die naam niet qualyck past: alzo 't om zulks deezen naam gegeven is. Gelieft dan dit, als 't u lust, t'onderzoeken; en my niet te verdencken, dat ick myn tydt met dese dingen toe-gebracht heb: want de Jeught kan niet altydt de staatigheydt uyt-beelden. Apollo moet te met de Lier gebruycken. Zoo verzet men 't hoofdt zweer, dat in Pallas School de Leerlingen 't voor-hoofdt doet gloeyen; en de bekommeringen, dit den Koop en Ambachts-man, 't hart bevangen.

Maer wat is' er tot dit A B Boeckje, een Voor-reden in Folio van nooden? Ick scheyer uyt. Den Leezer ghelief zich voor eerst met dit gherechje vroolyck te maaken.