Zondag 6 juni
Zware regen. Broeders bulderen: ‘Stilte! De dokter houdt visite.’ De zaal blijft
rumoerig. Assistent verschijnt op de drempel van de dokterskamer en brult:
‘Broeder v.E., als je géén stilte kunt krijgen, donder ik jou en de zieken
eruit.’ Broeder van E.: ‘Stiller kun je het dan niet hebben.’ Hilariteit.
Assistent ontwapend.
Twee patienten achter mij liggen al twintig minuten luidkeels de lof te zingen
van schellevislevertjes-en-kuitjes, moten heilbot, gerookte en verse zalm. Mijn
linkerbuurman filosofeert over een ander motief: als ik aan mijn
broodje-met-pekelvlees van De Haas denk, of aan mijn broodje-halfom, dan krijg
ik het water in mijn mond. Het eerste wat ik doe, als ik in Amsterdam terug ben.
Een derde: Joop, zou je geen trek hebben in een galle-met-maanzaad?! Dagelijks
terugkerende thema's. Gisteravond algemene verhuizing in drie grote barakken
naar andere: binnen tien minuten ontruiming. Jachtig gesjouw met bedden,
beddegoed, sjofele tafels en koffers, rugzakken en wat levensmiddelen. Het
verstoorde mierennest. Plaats moet worden gemaakt voor twee grote transporten
van zestienhonderd man elk uit Vught, die dinsdag naar het Oosten worden
doorgezonden. Ook een groot aantal gedoopten, met twijfelachtige papieren, waren
van deze verhuizing het slachtoffer. Zij waren kortgeleden nog zo prachtig als
één grote familie van gelijkgezinden samengebracht in barak 73. Pech!
Toevallige avondreünie in de dokterskamer van een paar dokters, een paar broeders
en enkele patienten, des enfants chéris, die zich zekere
vrijheden kunnen veroorloven. Filippica van de hoofdbroeder. Tegen de
assistent-dokter, die geleerde toespraken houdt op de kursussen voor de
broeders, maar verzuimt hun de liefde voor het vak bij te brengen. Over
broeders, die geen gelegenheid laten voorbijgaan om zich aan de dienst te
onttrekken, zich in hoeken van de ziekenzaal verschuilen om uiltjes te knappen,
zich in de wasruimte terugtrekken om sigaretjes te roken, die van dienst en
discipline geen benul hebben. De fout, zegt hij, schuilt hier, dat de leiding
‘Zurückgestellten’, gedoopten enz. als broeders aanstelt, en gediplomeerde
verplegers naar Polen zendt. Gebridged en koffiegedronken. Om elf uur naar bed.
Geruchten, dat dinsdag het laatste transport van drieduizend man naar Polen gaat
en dat Westerbork werkkamp wordt. Grote opwinding. Er is sprake van de
ontginning van een heidecomplex! Een grappenmaker heeft een bordje op zijn bank
gezet: ‘Tob niet! 't Wordt toch anders.’
Auteursrechtelijk beschermd