|
| |
| |
| |
Bijlage 1
De Nederlandse en Belgische nationale bibliografie
Een totaalbeschrijving van de nationale boekenproduktie van Nederland en België vanaf de middeleeuwen tot heden is er niet. Voor het bijeenzoeken van gedrukte bronnen kan men gebruik maken van onderstaande, aan het computerprogramma bizon ontleende bibliografische werken (deels periodebibliografieën) en projecten, die samen de nationale bibliografie benaderen. Ze zijn gegroepeerd naar bruikbaarheid voor respectievelijk de gehele periode vanaf de middeleeuwen tot heden, voor bronnen uit de periode van middeleeuwen tot en met verlichting, voor bronnen uit de periode van middeleeuwen en renaissance en voor bronnen uit alleen de middeleeuwen.
Voor bronnen uit de middeleeuwen zal men in principe steeds de gehele nationale bibliografie tot heden dienen te raadplegen omdat middeleeuwse teksten in latere perioden (steeds opnieuw) geëditeerd kunnen zijn.
| |
Middeleeuwen tot heden
| cc-Nederland |
periode tot heden |
Nederlandse Centrale Catalogus, in: Koninklijke Bibliotheek. Prins Willem-Alexanderhof 5, Postbus 90407, 2509 LK 's-Gravenhage.
De cc-Nederland bevindt zich in de kb en bevat o.a. de volgende catalogi:
| - | De ccb (Centrale Catalogus van Boeken): een kaartcatalogus, die het boekenbezit van 84 Nederlandse bibliotheken aangeeft. Eind 1981 is de kaartcatalogus afgesloten (met titels tot ca. 1976); sindsdien worden nieuwe titels door pica in een geautomatiseerd systeem opgenomen, de ncc (Nederlandse Centrale Catalogus) genoemd. |
| - | De ccp (Centrale Catalogus van Periodieken). |
| |
| |
| - | De ccc (Centrale Catalogus van Congressen), met handelingen en verslagen van congressen, symposia e.d. Deze kaartcatalogus is gerangschikt op accentwoord of corporatieve auteur (uitgevende instelling). |
Namen en adressen van aangesloten bibliotheken in ncc-adres (1993). Raadpleging cc: ma.-vr. van 9-17 uur (ccp do. tot 16 uur). On-line-raadpleging via pica. Telefonische inlichtingen (10-16 uur): boeken en congressen: 070-3140883; tijdschriften en seriewerken: 070-3140882.
| cc-België |
periode tot heden |
Collective catalogue Belgium ccb. cd-rom.
De cc-België bestaat uit twee cd-rom's met resp. de 1.400.000 titels van de bibliotheken die aangesloten zijn op het libis-net en de 1.200.000 monografieën van de overige bibliotheken. Er kan gezocht worden op titelwoorden, auteurs, datum van uitgave en naam van de bibliotheek. Literatuur: ‘Collective Catalogue Belgium’, in: Driemaandelijks Informatiebulletin Koninklijke Bibliotheek Albert I 34 (1990), nr. 2, 12-13.
| Brinkman |
periode 1846-heden |
Brinkman's cumulatieve catalogus van boeken. Nederlandse bibliografie bevattende de in Nederland en Vlaanderen uitgegeven of herdrukte boeken [...]. Alphen aan den Rijn: Samsom, 1846-....
Nederlandse lopende nationale bibliografie. Van belang vanaf jaardeel 1986, daarvóór Brinkman's catalogus. Geeft alle in Nederland en Vlaanderen verschenen boeken, de buiten Nederland en Vlaanderen uitgegeven Nederlandstalige of uit het Nederlands vertaalde boeken, en grijze literatuur (B-lijst/glin). Van periodieken alleen eerste nummers en thema-nummers. Verschijnt maandelijks, cumulerend tot jaardelen. De in 1989 verschenen 143e jaargang over 1988 (met aanvullingen over voorafgaande jaren) bestaat uit twee bdn.: 1 bd. bibliografie met hoofdwoorden, titels en serietitels in één alfabet, en 1 bd. registers (op instanties en verenigingen en op trefwoord). Zie ook: Boekblad voor de gewone uitgaven en B-lijst voor de grijze literatuur.
| Bibliographie de Belgique |
periode 1875-heden |
Bibliographie de Belgique. [...] / Belgische bibliografie. Maandelijkse lijst van Belgische werken. Koninklijke Bibliotheek Albert I. Bruxelles: Bibliothèque Royale Albert Ier, 1875-.....
Nationale bibliografie met in België uitgegeven publikaties, in het buitenland verschenen werken van Belgische auteurs en publikaties over België. Systematisch geordend in 32 rubrieken, daarbinnen alfabetisch op titel. Registers op auteurs, corporatieve auteurs, titels en onderwerpen. Per afl. een adreslijst van opgenomen uitgevers. Verschijnt maandelijks, cumulerend tot jaardln. met supplementen voor periodieken, kaarten en muziek. Vóór 1982 alleen cumulerende registers. Opzet, frequentie, ordening en aard der registers variëren in de loop van de tijd. In de periode 1895-1926 werden ook tijdschriftartikelen opgenomen. Sinds 1984 verschijnt een tweewekelijkse cip-uitgave: Publications annoncées. Aangekondigde publikaties. Met auteursregister en uitgeverslijst.
| Brinkman's catalogus |
periode 1884-heden |
Brinkman's catalogus van boeken en tijdschriften. Nederlandse bibliografie bevattende de in Nederland en Vlaanderen uitgegeven of herdrukte boeken die werden ontvangen
| |
| |
door het depot van Nederlandse publikaties van de Koninklijke Bibliotheek te 's-Gravenhage. Alphen aan den Rijn: Samsom, 1884-.....
Geeft een nationale retrospectieve bibliografie. Begonnen met de verb. en aangev. uitg. van dl. 2 en 3 van Brinkman's Alphab. naamlijst over de periode 1850-1882 door Van der Meulen. Dan (-1911) 3 dln. die elk tien jaar omvatten en daarna vijfjaarlijkse uitgaven. De in 1989 verschenen cumulatie 1981-1985 (met aanvullingen over voorafgaande jaren) bestaat uit 6 bdn.: 5 bdn. bibliografie volgens hoofdwoorden en titelwoorden en 1 bd. registers (op instanties en verenigingen en op trefwoorden). nb: titel, uitgevers en registers variëren.
| cip-lijst |
periode 1980-heden |
Uitgaven in voorbereiding (cip). Koninklijke Bibliotheek. 's-Gravenhage: Koninklijke Bibliotheek, 1980-.....
De Cataloguing In Publication-lijst verschijnt wekelijks. Geeft titels die binnenkort zullen gaan verschijnen bij reguliere uitgevers. Niet opgenomen: partituren, kalenders, kaarten, tijdschriften, audiovisueel materiaal en micromateriaal. Systematisch geordend in 34 rubrieken, daarbinnen op hoofdwoord. Registers op titels, auteurs en uitgevers.
| Boekblad |
periode 1981-heden |
Boekblad. Nieuwsblad voor het boekenvak. jrg. 148 (1981)-.... Rotterdam: Wijt, 1981-....
Verschijnt wekelijks. Voortzetting van Nieuwsblad voor de boekhandel, dat voor het eerst in 1834 verscheen en dat ook van belang is voor algemene artikelen en recensies die daarin werden opgenomen. Boekblad bevat de Nederlandse bibliografie, de zgn. A-lijst, die de bij erkende uitgevers verschenen boeken beschrijft. Systematische ordening in 33 rubrieken, daarbinnen op hoofdwoord. Registers op titels en auteurs. Drie keer per jaar een extra dik nummer met aankondigingen van binnenkort te verschijnen uitgaven. Zie ook: B-lijst.
| B-lijst |
periode 1984-heden |
Nederlandse bibliografie. B-lijst bevattende de titels van in Nederland uitgegeven publikaties van bestuurslichamen, wetenschappelijke instellingen en daarmee gelijk te stellen organisaties; in eigen beheer uitgegeven proefschriften en andere academische geschriften ontvangen door het depot van Nederlandse publikaties van de Koninklijke Bibliotheek te 's-Gravenhage. Alphen aan den Rijn: Samsom, 1984-....
Maandelijks verschijnende bibliografie van zgn. grijze literatuur (zie ondertitel voor de verschillende categorieën). Systematisch geordend in 33 rubrieken, daarbinnen op hoofdwoord. Register op auteurs, titels en corporaties. Sinds 1986 als onderdeel van pica ook on-line beschikbaar onder de naam glin (Grijze literatuur in Nederland), waarin de grijze literatuur vanaf 1982 is opgenomen; maandelijkse updates; div. zoekmogelijkheden. De niet-grijze literatuur wordt opgenomen in de zgn. A-lijst in Boekblad. De Europese grijze literatuur is toegankelijk via sigle, System for information on grey literature in Europe. nb: De A- en B-lijst bevatten samen niet alle publikaties die vermeld worden in Brinkman's catalogus en de Brinkman.
| Nieuwsblad Boekhandel |
periode 1834-1980 |
Nieuwsblad voor de(n) boekhandel. Jrg. 1 (1834)-147 (1980).
| |
| |
Verscheen wekelijks. Vanaf jrg. 148 (1981) voortgezet als Boekblad. Via de rubriek ‘Nieuwe uitgaven verschenen in het Nederlandse taalgebied’ kan men nauwkeuriger dan via Brinkman mogelijk is de verschijningsdatum vaststellen van een publikatie uit de periode 1834-1980. Het Nieuwsblad bevat ook artikelen en recensies.
| Verschueren |
periode 1900-1929 |
J. Verschueren. Nederlandsch bibliographisch woordenboek (nbw) bevattende de belangrijkste werken in Noord- en Zuid-Nederland verschenen in het eerste kwart der xxe eeuw (1900-1929). Samengesteld door -. 2e verm. dr. Turnhout: nv Brepols, 1933. iv + 343 blz.
Gerangschikt op onderwerp zijn de belangrijkste Nederlandse en Vlaamse boeken opgenomen die verschenen zijn in de jaren 1900-1929, uitgezonderd de boeken bestemd voor het lager onderwijs. Voor de periode vanaf 1930 wordt verwezen naar Brinkman die dan ook Vlaamse boeken opneemt, zich daarbij baserend op het sinds eind 1929 verschijnende Nieuwsblad voor het Nederlandsche boek in Vlaanderen, De Boekenkast. De beschrijvingen bestaan uit auteur, titel, laatst verschenen druk, plaats van uitgave, uitgever, jaar, aantal pagina's en prijs.
| De Potter |
periode 1830-1890 |
F. de Potter. Vlaamsche bibliographie. Lijst der boeken, vlug- en tijdschriften, muziekwerken, kaarten, platen en tabellen, in België van 1830 tot 1890 verschenen. Gent: Siffer, 1893-1902. xv, 894 blz. Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde. Reeks iv, [2].
Retrospectieve nationale bibliografie; 25.000 Nederlandstalige boeken in België verschenen in de periode 1830-1890. Ook uitgaven van genootschappen, jaarboeken, tijdschriften, almanakken, dag- en weekbladen, politieke kiesbladen, kaarten en platen. Systematisch geordend in 16 rubrieken (Fraaie letteren, Letterkundige wetenschappen enz.). Aan het slot is een register op auteursnamen opgenomen.
| Van der Meulen |
periode 1850-1882 |
R. van der Meulen. Brinkman's Catalogus der boeken, plaat- en kaartwerken, die gedurende de jaren 1850-1882 in Nederland zijn uitgegeven of herdrukt. Amsterdam: [1884].
Deze alfabetische bibliografie is de verbeterde en aangevulde editie van Brinkman's Alphab. naamlijst, dl. 2 en 3 over resp. de jaren 1850-1862 en 1863-1875, aangevuld met de jaardelen 1876-1882 van Brinkman's catalogus. Daarnaast publiceerde Van der Meulen nog een Repertorium op Brinkman's catalogussen die geordend is op onderwerp en Brinkman's titel-catalogus die alfabetisch is geordend op titels van literaire werken.
| Bibliographie nationale |
periode 1830-1880 |
Bibliographie nationale: dictionnaire des écrivains belges et catalogue de leurs publications, 1830-1880. Bruxelles: 1886-1899. 4 dln.
Nationale bibliografie over de periode 1830-1880 van publikaties die in België verschenen zijn of van titels van Belgische auteurs die in het buitenland zijn gepubliceerd. Alfabetisch ingericht.
| |
| |
| Brinkman's Alphab. naamlijst |
periode 1833-1849 |
Alphabetische naamlijst van boeken, plaat- en kaartwerken, die gedurende de jaren 1833 tot en met 1849 in Nederland uitgegeven of herdrukt zijn [...]. Strekkende ten vervolge op de Alphabetische naamlijst van boeken van 1790 tot en met 1832 in Nederland uitgekomen, bewerkt door J. de Jong. [Bew. door C.J. Brinkman]. Amsterdam: Brinkman, 1858. 792 blz. [Ongew. herdr.: Leiden, 1965]
Vervolg op De Jong. Alphab. naamlijst, maar nu wordt voor het eerst volledigheid nagestreefd. Alfabetisch geordend op auteur of titel. Er verschenen nog 2 dln., behandelend resp. de periode 1850-1862 en 1863-1875. Deze werden later verbeterd en aangevuld door Van der Meulen en vormen dan het begin van Brinkman's catalogus.
| Naamlijst Saakes |
periode 1790-1848 |
Naamlijst van Nederduitsche boeken, als mede van Fransche en Latijnsche werken [...] gedurende de jaaren 1790-1848 in ons vaderland uitgekomen. Amsteldam: Saakes, 1794-1848. 12 dln.
Verscheen maandelijks. Geeft bibliografische informatie voor de periode 1790-1848; systematisch geordend in rubrieken. Registers. Aanvullend werk (gedeeltelijk dezelfde periode) op: De Jong. Alphab. naamlijst. Vanaf 1809 o.d.t.: Naamlijst van uitgekomen boeken [...].
| De Jong. Alphab. naamlijst |
periode tot 1832 |
Alphabetische naamlijst van boeken, welke sedert het jaar 1790 tot en met het jaar 1831 in Noord-Nederland zijn uitgekomen [...]. Strekkende ten vervolge op het Naamregister van Nederduitse boeken van R. Arrenberg. Samengest. door J. de Jong. 's-Gravenhage [enz.]: Gebr. van Cleef, 1832. 755 blz. [In 1835 verscheen een nieuwe ‘Naamlijst’ (-1832) + suppl. 159 blz.] Ongew. herdr.: Leiden, 1965.
Deze bibliografie is evenals Abkoude-Arrenberg onvolledig. (nb: De Alphab. naamlijst van De Jong is bedoeld als voortzetting op Abkoude-Arrenberg). Alfabetisch geordend op auteur, anoniemen op titel. Geeft ook werken uit de jaren 1788 en 1789 die ‘enigermate voldoende bekend werden’. Het ‘Supplement’ (1835) geeft ook de tijdschriften van 1790-1832. Vervolg op De Jong: Brinkman's Alphab. naamlijst.
| Saalmink |
periode 1801-1832 |
Louis G. Saalmink. Nederlandse bibliografie 1801-1832. 's-Gravenhage enz. 1993. 3 dln.
Vult het gat tussen stcn en Brinkman's Alphab. naamlijst en vervangt voor deze periode de Naamlijst Saakes en De Jong, Alphab. naamlijst. Bevat 32.000 beschrijvingen van boeken, pamfletten en gelegenheidsdrukwerk. Bd. 1: a-k; bd. 2: l-z; bd. 3: registers op onderwerp (p. 1-452), uitgever-drukker (p. 453-862), persoonsnamen uit de titel (p. 863-968) en illustratoren (p. 969-989). Rubriek 3 in het registerdeel bevat de taal- en letterkunde. Recensie: Berry Dongelmans, in: Dokumentaal 23 (1994), 47-50.
| Devolder |
periode 1800-1829 |
Jacques Devolder. Algemene bibliografie van publicaties uitgegeven in de Zuidelijke Nederlanden voor de periode 1800-1829. Gent 1989. 3 bdn. (Bijdragen tot de bibliotheekwetenschap, 6).
| |
| |
Beschrijft in het eerste gedeelte alle werken, ook anoniem verschenen werken, almanakken, catalogi, kranten, weekbladen, periodieken en reeksen, verschenen in België in de jaren 1800-1829. De ruim 19.000 beschrijvingen omvatten auteur, titel, impressum (plaats, jaar, uitgever), formaat, paginering, aantal delen, illustraties, vindplaats met bibliotheeksignatuur of bibliografische verwijzing. Het tweede gedeelte vermeldt alle officiële documenten, uitgegeven door het kerkelijk en wereldlijk gezag, gerangschikt per bisdom, resp. provincie, departement, stad, bestuur e.d. Aan het eind volgt een register op personen (geen auteurs, maar namen uit de beschreven titels) en op zaken. Recensie: M. d[e] S[chepper] en P. D[elsaerdt], in: Archief- en Bibliotheekwezen in België 61 (1990), 567-569.
| |
Periode middeleeuwen-verlichting
| Cartotheek-Enschedé |
periode 1470-1815 |
J.W. Enschedé. Verzameling bibliografische fiches, in het bezit van de bibliotheek van de Koninklijke Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels op de ub-Amsterdam en opgesteld op de afd. zkw.
De verzameling, aanwezig op de Bibliotheek van de Vereeniging, is opgebouwd door J.W. Enschedé en geeft alfabetisch op drukker/uitgever titels uit de periode van ongeveer 1470 tot 1815. De fiches bevatten opgeplakte knipsels uit tal van bibliografische bronnen (antiquariaats- en auctiecatalogi, bibliografieën e.d.). De Cartotheek-Enschedé kan dienen als aanvulling voor ‘toevalsvondsten’ op systematisch bibliografisch onderzoek. Zie ook: Bibliografie-Tiele en W.P. van Stockum-bibliografieën.
Short-title catalogue, Netherlands (stcn). 1982-....
Retrospectieve bibliografie in wording (de eerste fase van het project startte in 1982) betreffende de Noord-Nederlandse boekproduktie tot 1800 (ongeacht de taal en van boeken buiten Nederland in het Nederlands (België uitgezonderd); niet opgenomen zijn plano's en periodieken). De incunabelen en postincunabelen, die eerder door de begingrens 1540 waren uitgesloten, zijn inmiddels via summiere beschrijvingen toegevoegd. Reeds beschreven en on-line raadpleegbaar via pica is het bezit van de kb en de ub-a voor de periode tot 1700 (40.000 beschrijvingen). Andere bibliotheken volgen (momenteel de ub-l). Verwachte groei ± 6000 titels/jaar. Publikaties: STC Hoorn; Handleiding voor de medewerkers aan de stcn, ze herz. uitg. (1988); J.A. Gruys, P.C.A. Vriesema en C. de Wolf. ‘De Nederlandse nationale bibliografie van 1540-1800’, in: Open 15 (1983), 319-324; pica mededelingen 11 (1988), 6-7 en 12 (1989) nr. 2; L.G. Saalmink. ‘Bibliografische ontsluiting van Nederlandse publikaties 1801-1832’, in: Open 17 (1985), 68-73; Short-title catalogue Netherlands (brochure 1990); Vingerafdrukken; mengelwerk van medewerkers bij tien jaar stcn (1993).
| Abkoude-Arrenberg |
periode 1600-1787 |
Naamregister van de bekendste en meest in gebruik zynde Nederduitsche boeken, welke sedert het jaar 1600 tot het jaar 1761 zyn uitgekomen [...]. Voorheen uitgeg. door Johannes van Abkoude. Nu overzien, verb. en tot het jaar 1787 verm. door Reinier Arrenberg. 2e dr. Rotterdam: Arrenberg, 1788. 598 blz. [1e dr. van verm. ed. Arrenberg (-1772), verscheen in 1773. Ongew. herdr. van ed. 1788 verscheen in 1965.]
| |
| |
Deze bibliografie geeft een selectie (nb: is dus onvolledig) van bekende Nederlandse boeken (zie titel). Alfabetisch geordend op auteur; anoniemen op titel. Ook vermelding van gegevens als fondseigenaar, formaat en prijs. Niet alles uit de 1e uitg. (= Naamregister of verzameling van Neder-duytsche boeken, die zedert de jaaren 1640 tot 1741 zijn uytgekomen [...]. Opgestelt en in orde gebragt door Johannes van Abkoude. Leiden: Van Abkoude, 1743-1745) staat ook in de 2e uitg. (= verm. ed. Arrenberg). Vervolg hierop: De Jong. Alphab. naamlijst.
Bibliotheca Catholica Neerlandica Impressa 1500-1727. Hagae Comitis: 1954.
Chronologisch en daarbinnen alfabetisch gerangschikt repertorium van de katholieke geestelijke gedrukte literatuur (18754 nrs.) uit de periode 1500-1727, samengesteld op het Titus Brandsma-Instituut te Nijmegen. Index op personen, zaken en titels.
| stc Hoorn |
periode tot 1701 |
J.A. Gruys & C. de Wolf. A short-title catalogue of books printed at Hoorn before 1701. A specimen of the stcn. With an English and Dutch Introduction on the Short-title Catalogue, Netherlands. Nieuwkoop: De Graaf, 1979 (Bibliotheca Bibliographica Neerlandica, xii). 125 blz.
Het eerste gepubliceerde specimen van de stcn betreft de short-title catalogus van de boeken, gedrukt te Hoorn vóór 1701. Er worden 352 titels beschreven, alfabetisch op auteur of anonieme titel en toegankelijk gemaakt door indices op boekverkopers/drukkers, persoonsnamen en geografische namen (p. 101-117). Een appendix (p. 119) geeft ‘Hoorn titles not entered in the Catalogue’; supplement i (p. 123) noemt ‘Entries to be added to the Catalogue’ en supplement ii (p. 125) ‘Entries to be added to the Appendix’. Zie ook: De computer als hulpmiddel bij bibliografische ontsluiting: Catalogus van Hoornse drukken 1591-1718 in de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam (1979). Recensie: B. van Selm, in: Tijdschr. Ned. Taal en Letterk. 98 (1982), 150-179.
| bibliografie-Tiele |
periode 1500-1700 |
P.A. Tiele. Verzameling bibliografische fiches, aanwezig op de bibliotheek van de Koninklijke Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels op de ub-Amsterdam, signatuur F 1836. 020-5252056. Open: 9.30-13.00 uur.
De verzameling op de Bibliotheek van de Vereeniging is opgebouwd door P.A. Tiele en geeft alfabetisch op auteur titels uit de 16e en 17e eeuw. De fiches bevatten opgeplakte knipsels uit tal van bibliografische bronnen (antiquariaats- en auctiecatalogi, bibliografieën e.d.). De Bibliografie-Tiele kan dienen als aanvulling voor ‘toevalsvondsten’ op systematisch bibliografisch onderzoek. Zie ook: Cartotheek-Enschedé en W.P. van Stockum-bibliografieën.
| |
Periode middeleeuwen-renaissance
| Catalogus universalis |
periode 1640-1652 |
The Catalogus universalis. A facsimile edition of the Dutch booktrade catalogues compiled and published by Broer Jansz. Amsterdam 1640-1652. With an introduction and indexes by H.W. de Kooker. Utrecht: Hes, 1986 (Catalogi redivivi, v).
| |
| |
Verschenen in 16 afl. bij de Amsterdamse boekverkoper Broer Jansz in de jaren 1640-1652 met vermeldingen van boeken uit de jaren 1637-1651, gepubliceerd in de Republiek. Indices op auteurs en titels, op drukkers-uitgevers en op drukkersplaatsen.
Anna E.C. Simoni. Catalogue of books from the Low Countries 1601-1621 in the British Library. London: The British Library, 1990. 860 blz.
Aansluitend op de stc Dutch beschrijft deze alfabetische catalogus het bezit van de British Library aan in het Nederlands gedrukte of in het tegenwoordige Nederland, België en Luxemburg in andere talen gedrukte boeken uit de periode 1601-1621. Als appendix is er een afzonderlijke lijst van kranten (p. 721-768). Er zijn indices op drukkers en uitgevers (p. 769-804) en op auteurs, editeurs, kunstenaars, vertalers, initialen, pseudoniemen en motto's (p. 805-842). Recensie: B. van Selm, in: Dokumentaal 19 (1990), 177-184.
| Bibl. Belgica |
periode 1470-1600 |
Bibliotheca Belgica. Bibliographie générale des Pays-Bas. Fondée par F. van der Haeghen. Rééditée sous la direction de M.-Th. Lenger. Bruxelles: 1964-1975. 7 dln. [Reprint Bruxelles: 1979. 7 dln. in 6 bndn.]
Oorspronkelijk verschenen in 240 afleveringen in kaartvorm (Gand etc.: 1880-1967). De bedoeling van de Bibliotheca Belgica was de nationale bibliografie te worden voor de periode 1470-1600: opgenomen zouden worden alle in Noord en Zuid gedrukte boeken, alle in het buitenland verschenen werken van Nederlandstalige auteurs, alle in het buitenland door Nederlandse drukkers gedrukte werken. De Bibl. Belgica is onvolledig gebleven. Indices op auteurs en drukkers bevinden zich in dl. 6 (aanvulling hierop door Lenger in: Archives et Bibliothèques de Belgique 49 (1978), 417); dl. 7 bevat een Index général van J. de Reuck.
| stc Dutch |
periode 1470-1600 |
Short-title catalogue of books printed in the Netherlands and Belgium and of Dutch and Flemish Books printed in other countries from 1470 to 1600 now in the British Museum. London: Trustees of the British Museum, 1965. 274 blz.
Beschrijft de verzameling in de Nederlanden gedrukte boeken (1470-1600) van het British Museum (nu: British Library). Geordend op auteursnaam of, bij anonieme werken, op het belangrijkste woord uit de titel. Vermeldt ook: impressum en signatuur van het ex. van de bl. ‘Index of printers and publishers’ op p. 219-274. Zie ook bmc ix voor incunabelen. Recensie: W. Hellinga. In: The library, 5th series, 23 (1968), 155-165.
| Leiden imprints |
periode 1483-1600 |
R. Breugelmans. Leiden imprints 1483-1600 in Leiden University Library and Bibliotheca Thysiana. A short-title catalogue. Nieuwkoop: De Graaf, 1974 (Bibliotheca Bibliographica Neerlandica, v). 133 blz.
Geeft een overzicht van de boeken gedrukt tussen 1483 en 1600, aanwezig in de ub-Leiden en in de Thysiana.
| |
| |
| Belgica typographica |
periode 1541-1600 |
Elly Cockx-Indestege, Geneviève Glorieux en Bart Op de Beeck. Belgica typographica 1541-1600. Catalogus librorum impressorum ab anno mdxli ad annum mdc in regionibus quae nunc Regni Belgarum partes sunt [...]. Nieuwkoop: De Graaf, 1968-1994. 4 dln.
Geeft bibliografie van in België gedrukte boeken (1541-1600). Dl. 1 (1968) van Cockx-Indestege en Glorieux beschrijft 4982 drukken uit het bezit van de kb Albert 1; dl. 2 (1980) van Glorieux met de nrs. 4983-7739 geeft het bezit van 45 andere Belgische bibliotheken (zie p. xvi-xvii ‘Sigla bibliothecarum’), evenals dl. 3 (1994) van Glorieux en Op de Beeck met de nrs. 7740-9755 uit 48 andere collecties. Dl. 4 (1994) van Glorieux en Op de Beeck bevat alfabetische, chronologische en topografische indices op auteurs en anoniemen, en drukkers/uitgevers. Hierbij kan gebruikt worden: Frank Vandeweghe & Bart Op de Beeck, ‘Marques typographiques employées au xve et xvie siècle / Drukkersmerken uit de 15e en 16e eeuw’ (1993).
| |
Middeleeuwen
| 500e verjaring boekdrukkunst |
periode 15e eeuw |
De vijfhonderdste verjaring van de boekdrukkunst in de Nederlanden. Catalogus [van de] Tentoonstelling in de Koninklijke Bibliotheek Albert I. Brussel: Koninklijke Bibliotheek Albert 1, 1973. xxiv, 587 blz.
Deze tentoonstellingscatalogus geeft aan de hand van handschriften, incunabelen (prototypografie, blokboeken) en drukkerswerkplaatsen een zo volledig mogelijk overzicht van het vroegste boekdrukkersbedrijf (de prototypografie) in de Nederlanden in de 15e eeuw (zie voor een begripsomschrijving van de 15e-eeuwse Nederlanden p. xvii-xxiv). Lijst van medewerkers (p. viii-ix); lijst van uitlenende instellingen (p. xi-xii); verantwoording van de illustraties (p. 545-555); verklarende woordenlijst (p. 556-563); verklaringslijst van afkortingen van geciteerde werken (p. 564-567); register (p. 568-585); corrigenda (p. 586); inhoudsopgave (p. 587).
M.F.A.G. Campbell. Annales de la typographie Néerlandaise au xve siècle. La Haye: Nijhoff, 1874. 629 blz. Met suppl. 1-4: 1878, 1884, 1889, 1890. [Ongew. herdr.: La Haye: Nijhoff, 1962.]
Bevat gegevens over boeken gedrukt in de Nederlanden (Nederland en België) vóór 1500. Alfabetische ordening op auteur/eerste woord van de titel. Vermeldt bewaarplaats. Geeft ook een lijst van drukkers met een chronologisch overzicht van hun drukken. Voor aanvullingen en verbeteringen zie: ca-Kron.
| ca-Kron. |
periode 15e eeuw |
M.E. Kronenberg. Campbell's Annales de la typographie Néerlandaise au xve siècle. Contributions to a new edition. The Hague: Nijhoff, 1956. 168 blz. + More contributions and notes to a new Campbell edition. The Hague: Nijhoff, 1964.
| |
| |
Geeft aanvulingen en verbeteringen op ca en gw. Zie ook: Lotte en Wytze Hellinga. Additions and notes to Campbell's Annales and gw. (Supplement X to Campbell) (1965).
Incunabula in Dutch libraries. A census of fifteenth-century printed books in Dutch public collections. Ed.-in-chief Gerard van Thienen. Nieuwkoop: De Graaf, 1983. 2 dln. (Bibliotheca bibliographica Neerlandica, xvii).
Geeft een opsomming van alle in Nederlandse openbare verzamelingen bewaarde incunabelen. De beschrijvingen van de 4.750 werken bevatten: auteur, titel, impressum en bibliografisch formaat. Verder worden de bewaarplaatsen vermeld. Er zijn verwijzingen naar andere bibliografieën en catalogi van incunabelen opgenomen. Dl. 1: ‘Catalogue’ (alfabetische catalogus van de incunabelen); dl. 2: ‘Indexes and concordances’ (o.a. registers op drukkers/uitgevers, drukplaatsen en een ‘general index’ met varianten van auteursnamen en anonieme titels).
Gesamtkatalog der Wiegendrucke. Hrsg. von der Deutschen Staats-bibliothek zu Berlin. Stuttgart usw.: Hiersemann usw., 1978-....
Internationale bibliografie van incunabelen, opgezet als een complete inventarisatie van alle nog achterhaalbare incunabelen (1450-1500). Alfabetisch geordend op auteur, anoniemen op titel. Geeft uitvoerige beschrijvingen, vermeldt o.a. eerdere beschrijvingen, facsimile-uitgaven en bewaarplaats (4000 bibliotheken/collecties). Geen register van drukkers. De dln. 1 t/m 7 verschenen onder red. van de ‘Kommission für den Gesamtkatalog der Wiegendrucke’, Leipzig, 1925-1938 [herdr. 1968]. Dl. 8: Eik-Flü (nrs. 9256-10101) verscheen in 1978. Van dl. 9 verschenen afl. 1 (1981): Fog-Frie (nrs. 10102-10360) en afl. 2 (1985).
M.L. Polain. Catalogue des livres imprimés au quinzième siècle des bibliothèques de Belgique. Bruxelles: Pour la Société des bibliophiles & iconophiles de Belgique, 1932. 4 dln. Supplément: Bruxelles: Fl. Tulkens, pour l'Association des archivistes et bibliothécaires de Belgique, 1978. 615 blz.
Bibliografie van incunabelen (1450-1500) aanwezig in Belgische bibliotheken (ook privéverzamelingen). Vermeldt ook bewaarplaatsen. Alfabetisch geordend op auteur of titel. Dl. 4 bevat registers van facsimiles, concordanties, drukkers, gravures (op onderwerp) en een alfabetisch register. Het supplement bevat aanvullingen en correcties, nieuwe beschrijvingen en concordanties met andere bibliografieën.
Catalogue of books printed in the xvth century now in the British Museum. Part ix: Holland-Belgium [comp. by L.A. Sheppard]. Litographic repr. [with corr. and annot.] London: British Museum, 1967. [1e dr.: 1962].
Beschrijft de verzameling in de Nederlanden gedrukte incunabelen van het British Museum (nu: British Library). Registers op p. 115-123 en 215-222. ‘The opportunity has again been taken to incorporate corrections and additions, partly typewritten and partly manuscript, from the Museum's working copy. These annotations owe much to new material contained in Wytze en Lotte Hellinga, The Fifteenth-Century Printing Types of the Low Countries, published by
| |
| |
Menno Hertzberger & Co., Amsterdam, 1966 [...]’. Zie ook ca en 500e verjaring boekdrukkunst.
Konrad Burger. The printers and publishers of the xv. century with lists of their works. Index to the supplement to Hain's Repertorium bibliographicum, etc. London: Sotheran, 1902. [Ook verschenen in: Copinger, dl. 2, p. 319-670.]
Register op drukkers/uitgevers van incunabelen met per drukker een chronologisch overzicht van door hem gedrukt werk. Burger fungeert niet alleen als index op Hain en Copinger, maar ook op dl. 1 van de Franse incunabelbibliografie van Marie Pellechet, op ca en op Robert Proctors ‘Index to early printed books’.
| Copinger |
periode 15e eeuw |
W.A. Copinger. Supplement to Hain's Repertorium bibliographicum or, Collections towards a new edition of that work. With addenda and index by Konrad Burger. London: Sotheran, 1895-1902. 2 dln. in 3 bndn. [Reprint: Milaan 1950.]
In dl. 1 correcties op Hain; in dl. 2 circa 6000 aanvullingen op Hain, benevens een index op drukkers/uitgevers door Burger, die ook afzonderlijk verschenen is.
Ludovicus Hain. Repertorium bibliographicum, in quo libri omnes ab arte typographica inventa usque ad annum MD. Typis expressi, ordine alphabetico vel simpliciter enumerantur vel adcuratius recensentur. Stuttgartiae: J.G. Cotta etc., 1826-1838. 2 dln. in 4 bndn. [Reprint: Milaan 1966.]
Internationale bibliografie van ruim 16.000 incunabelen, alfabetisch op auteur of anonieme titel. Er worden geen vindplaatsen vermeld. Supplement op Hain door Copinger en index op drukkers/uitgevers door Burger.
Wouter Nijhoff en M.E. Kronenberg. Nederlandsche bibliographie van 1500 tot 1540. 's-Gravenhage: Nijhoff, 1923-1971. 3 dln. in 8 afl. [Ongew. herdr. van dl. i-iii,3: 's-Gravenhage, 1966.]
Geeft een bibliografie van de in Noord- en Zuid-Nederland gedrukte postincunabelen (1500-1540). Vermeldt ook de bewaarplaatsen. Ieder deel bevat een volledig alfabet, geordend op auteur/titel, en aan het slot van elk deel is een aantal registers (alfabetisch, drukkers, systematisch e.d.) opgenomen (nb: er zijn ook cumulatieve registers). Vanaf dl. ii samengest. door M.E. Kronenberg alleen. Dl. iii bevat o.a. een ‘cumulatief register volgens de drukkers’. |
|
Auteursrechtelijk beschermd