Duytse lier

[p. 88]

[p. 89]

Negende Verdeeling. ⁽³⁸⁾

Het ydele vermaak verdijft gelijk een stroom:
Nu is 't: nu is 't geweest; het leven is een droom.

OP 't hoogste van de nacht, naar 't sinken, en voor 't krieken
Des dageraats, wanneer de slaap die 't al verblind,
Met Mankop om de kruyn drijft op sijn vale wieken, ^r3
En d' yd'le dromen, door een fluysterende wint

Ten Olm-boom uytgejaagt, ^r5

Door al de Weereld vliegen,

Om al wat harssens draegt,

Met schaduw te bedriegen,

Met list te domp'len in een treur, of vreugde-stroom,
Toen viel mijn geest te beurt, dese allerschoonste droom.

Mijn Laura dien ik min, quam in mijn Slaapsaal treden,

Met lieffelijk gelaat, en moedernaakte leên,
Een kleetje alleen bedekte haar heupe naar beneden,
't Hing al van melk en bloed, en Maagdenwas aan een: ^r14

Een windje op haar verlieft,

Ten veynster ingeslopen,

Bedreef een stoute dieft, ^r17

En spreyden 't kleetjen open,

Daar zach men dat een mensch, hoe koud, sette in een vlam.
Men segt, dat Venus so wel eer ten oordeel quam. ^r21

Zy naderden mijn koets; wat hart was niet bewogen ^*

Geworden, door soo schoone en goddelijk een swier?
De liefde blixemde uyt haar bruyne en drayende oogen, ^r23
En setten al de Zaal in lichte vlam en vier;

Zy lachte, en greep mijn hand,

Mijn boesem sloeg aan 't beven;

(38) Volgens de traditie van embleembundels sluit een vanitasmotief de opgebouwde thematische cyclus af. Twee liederen waarschuwen tegen ijdel vermaak en wijzen op het droomachtige karakter van het leven.

r3 Mankop: papaverbollen, een slaapmiddel, attribuut van nacht en slaap

r5 Olm-boom → in de klassieke mythologie de boom waarin de dromen huisden

r14 Maagdenwas: zuivere was

r17 dieft: diefstal, onbeschaamdheid

r21 oordeel → het Parisoordeel

* koets: bed

r23 bruyne: gloedvolle

[p. 90]

 

't Hart swoegde door de brand;

 

Ik swijmde, en blies het leven

 

Op roose lippen uyt; maar och! hoe onverwacht,

30

Vond ik my toen gewaakt, in eene donk're nacht.

DRoom is 't leven, anders niet;
't Glijt voorby gelijk een vliet,
Die langs steyle boorden schiet,
Zonder ooyt te keeren.
d' Arme mensch vergaapt sijn tijt,
Aan het schoon der ydelheyd,
Maar een schaduw die hem vlijt, ^r7
Droevig! wie kan 't weeren? ^r8
d' Oude grijse blijft een kint,
Altijd slaap'rig, altijd blind;
Dag en uure,
Waart, en duure, ^r12
Word verguygelt in de wind, ^r13
Daar me glijt het leven heen, ^r14
't Huys van vel, en vlees, en been,
Slaat aan 't kraaken,
d' Oogen waaken, ^r17-18
Met de dood in duysterheen.

r7 vlijt: bekoort (eig.: vleit)

r8 weeren: verhinderen

r12 Waart, en duure: Waardevol en kostbaar

r13 verguygelt: verspild

r14 Daar me: Daarmee

r17-18 d' Oogen… duysterheen: De ogen gaan open na het sterven en zien dan niets dan duisternis