Den dullen ammirael, of Stryt om d'eer

[p. III]

Opdracht aen mijn Heer, myn heer Fredrick van Heuvel.

MYN HEER,

De wond're tegenspoeden, die de Dichters dezer eeuw onderworpen zijn, zullen nimmermeer getelt, veel min beschreven kunnen werden. Want wy klaerlijck zien, dat veele hare byeenkomst niet en is als een t'zamenrotting, ingenoomen met bitterheydt, daer ieder uytbraeckt zijn vergif en gal, niet (gelijck zy voorgeeven) om de kunst te voeden, de zelve te queecken, en d'onervarene aen te moedigen, om alzoo een spoor te banen, waer door een ieder mogt werden verlicht. O neen! maer eerder om die te verdrucken, den geest en het vuur in zommige alreede ontsteecken, te verdooven, de liefde te blussen, en alle oeffeningen, dus lange by veele tot hun vermaek gepleegt, walghelijck te maecken.

Ten andren, zoo en is 't geen School daer de reede

[p. IV]

werdt geoeffendt, en de misgreepen der aenkomelingen matelijk werden berispt, en wat gangbaer is voor goedt gekeurdt, geensins; maar veel eer een ingespanne vierschaer, daer alles door d'onmaetigheyt van hunne driften, (by maniere van spreecken) ten galgh en radt werdt gedoemdt, even daer in volgende dien onervaeren rechter Vargas, voornaem lidt in Albaes bloedtraedt, die op al 't gene hem voor quam geen ander advijs en gaf, dan, ten viere, ten viere: zoo gaet het oock met dese banck, gespannen zijnde, wert alles wat niet en is geschoeyt op hunne leest, jae eer de dingen het licht hebben gezien, en oordeel onderworpen zijn, uytgekreeten voor vodden, vodden: en zoo de zelve ten behoeve der Armen ten Tooneel werden gekeurdt, den genen wien de bezorging der Schouwburg is toevertrouwt, af te schildren met alle aenstootelijcke en onlijdelijcke benaemingen. Wy laeten alle onpartijdige, zoo kenners als lief hebbers eens oordeelen, of, daer zoodanige passien regeeren, eenige nuttigheyt te haelen zy? daer niet anders en wert uytgewerckt, dan, zoo haest zy verstaen iet by der handt genoomen te zijn, het daed'lijk nae-rijmen, niet alleen tot kleinachting des Autheurs, maer tot mercklijcke schaede en hinder der beyder Godtshuysen, wiens voordeel men voor al behoorde te betraghten. Waer uyt dan klaerlijck blijckt, dat in plaetse van een toegang te geven tot de Poësy, dat het is de kunst getyranniseert, vervolgt en geweldt aengedaen, en gelijk wy hier boven hebben gezegt, het vuur der liefde, alreede in zommige ontsteecken, gedooft, en den aenkomeling in zijn yver gestuyt.

Wy staen gaerne toe, dat wy in de kunst noch veel

[p. V]

swackheeden onderworpen zijn, en niet alleen dit, maer oock bereyt staen, aen te neemen zoodaenige lessen en vermaeningen waer door wy zouden mogen verlicht werden. Maer terwijl de Poësy is een werking van den geest, zoo en moet men de oefrenaers niet met gewelt, en dwang, te keer gaen; noch zy en willen door geen schelden, lasteren, noch and're verachtlijcke bejeegeningen gevoedt werden, gelijck de dagelijckse voorreedenen en opdragten doorgaans zijn vol gepropt, welcke (om te toonen dat zy in hun galachtige bitterheydt eens zijn) t'elkens met een bezondere naem uyt de voornaemste hunner leeden zijn onderteeckent, eerder streckende om een spoor te banen tot een geduurigen strijt, dan een inleyding gegeeven tot opbouwing van zoo een heylzaem werck.

Den heer Vondel (wiens schaduw geen van hun alle en mach bereycken) in zijn Bericht aen de Kunstgenooten, toont een veel gevoeghlijcker toegang: den zelven zijn E. wijst minnelijck aen, wat te mijden en aen te neemen zy, en hoe men in een Blyspel matelijck, in een Treurspel hooger van toon moet draven, en doedt d'aenkomelingen de grontreegelen der kunst door braeve reedenen verstaen, zonder eenige verachtelijcke termen te gebruycken, of iet haetelijcks in 't aenzigt te vrijven, maer moedigt elck door vriendelijcke vermaeningen aen, om rustig ten renparck in te treeden, om alzoo den lauwer te winnen, verheffende hun yver, en zugt, tot d'overloflijcke Dichtkunst. Wie heeft ooyt zijn E. (dat licht dezer eeuw, die zoo veel ter liefde van de kunst heeft gedaen, waer door hy eeuwigh op alle tongen onsterflijck zal leeven) zoo den Hopman Roemer hooren speelen, gelijck

[p. VI]

men in hunne Opdrachten en Voorredens t'elckens bespeurt?

Oock is de Schouwburg niet tegens haer, maer zy tegens de Schouwburg gekant; 't welck blijckt, dewijl zy, door hun na-rymen van verscheyde Speelen, niet anders toonen dan de grootste vyanden te zijn van de zelve. Doch niet tegenstaende al deze t' zamenspanningen, zoo groeyt de Schouwburg noch dagelijcks tegen deze distelen en doornen aen; en werden de armebussen met merckelijcke meerder somme van penningen dan eenige voorgaende jaeren verrijckt; of hun dit aengenaem is mogen zy zelfs weten: want zy niet en doen dan lasteren en schelden, daer by zy eerlijcke lieden, die tot hun vermaeck iet overzetten en berijmen, quetsen, dezelve voor al de weerelt in de couranten ten toon stellen, waer by wy ons in 't bezonder ten hooghsten vinden beleedigt. Zoo dat U.E. kunstkundige Heer, gelieve dit Spel voor zoodanigh aen te nemen als het U.E. zal behagen, om met den naem van Strijt om d'Eer te begroeten, en met alle danckbare mogelijcke vrindschap te verplichten, waer op ick blijve,

Kunstkundige Heer,

U.E.

dienstverplichte

Den 18 van Oestmaent 1670, in Amsterdam.

H.D. GRAEF.