Novellen en gedichten

[p. 9]

Aan den lezer

Vorige jaren hebben wij in het Geschenk, dat wij in opdracht van de Boekenweek-Commissie der Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels samenstelden, telkens een drietal verhalen gebundeld. Het was daarbij ons streven, door een ook op zichzelf aantrekkelijke keuze met proza van bevattelijken aard de belangstelling voor het Nederlandsche boek en de liefde tot de Nederlandsche letterkunde op te wekken.

Het verheugt ons, dat wij dit jaar in de gelegenheid gesteld zijn, in de reeks Geschenken afwisseling te brengen door toevoeging van een nieuw element. Voor het eerst namelijk zal in dit werk naast het proza de dichtkunst haar rechtmatige plaats komen innemen, evenals zij dit in onze litteratuur zelf doet. Daar de bijdragen in dezen bundel uit hoofde van zijn bedoeling voor een zoo uitgebreid mogelijken lezerskring toegankelijk moesten zijn, kon bij de vroegere jaargangen gevreesd worden, dat het opnemen van poëzie een nadeeligen invloed zou kunnen uitoefenen op de algemeene verstaanbaarheid. Thans is de toestand anders geworden: onmiskenbare teekenen duiden er op, dat ook bij een grooter publiek de aandacht voor de Nederlandsche dichtkunst aanzienlijk is toegenomen en tegenwoordig zeer levendig mag heeten, bij weleer vergeleken. Van dezen gunstigen keer kon een dankbaar gebruik worden gemaakt en wij hopen, dat de hier voor

[p. 10]

het eerst verschijnende verzen ertoe zullen bijdragen die aandacht tot nog wijdere groepen van lezers te doen doordringen, tot meerderen bloei van onze schoone letteren.

Dat wij daarbij vooral gedichten van de jongere generatie naar voren hebben willen brengen - al ontbreken ook enkele ouderen niet - ligt voor de hand. Zij, die door hun jeugd, nog het meeste aan weerklank en aanmoediging behoefte hebben, wijl zij den steun van een bij breede lagen des volks gevestigden naam alsnog ontberen, verdienen het eerste de belangstelling. Zij hebben hun letterkundige loopbaan nog vóór zich en komen daarom meer dan de ouderen in aanmerking, een kans te krijgen op zooveel mogelijk medeleven van liefhebbers en belangstellenden.

Met nadruk zij hier inmiddels vastgesteld, dat deze overweging op geen enkele wijze van eenigen invloed is geweest op onze keuze van de gedichten zelf: alleen hun peil als poëzie was daarbij onze maatstaf.

Naar volledigheid of representatie kon ook ditmaal niet worden getracht. Een verzameling als deze behoudt nu eenmaal uiteraard steeds iets toevalligs, daar men aangewezen is op hen, die bereikbaar en bijdragen, die beschikbaar zijn op een bepaald oogenblik, waarbij ook de omvang strenge beperkingen oplegt. Het kort verhaal is een genre, dat in ons land slechts betrekkelijk schaars wordt beoefend. Des te grooter is onze voldoening over de geslaagde mede-

[p. 11]

werking ook in dit opzicht, welke ons ten deel viel. Twee van de auteurs der drie novellen zijn vooraanstaande figuren onder de jongere generatie van prozaïsten, en door talloozen in den lande worden zij gretig gelezen. Hun bijzondere kwaliteiten treden, naar wij meenen, ook hier weder in opmerkelijke mate naar voren. Dat de mogelijkheid zich heeft voorgedaan ‘Oerwoud’ op te nemen, de eerste publicatie van een zeer jeugdig schrijver, beschouwen wij als een voorrecht. Dit debuut behoeft geen nadere toelichting daar het, onzes inziens, voldoende voor zichzelf spreekt.

De novelle van Henriëtte van Eyk is reeds tevoren afgedrukt in een uitgave met charitatief doel. Zij wordt hier in ongeveer denzelfden vorm weergegeven. Degenen onder de lezers van het Geschenk, die nog ietwat vreemd of onwennig mochten staan tegenover poëzie - en verzen van jongeren zijn natuurlijk altijd nog minder gemeengoed dan meer traditioneele -, zullen in de bijdragen, hier bijeengebracht, wellicht toch iets naar hun smaak aantreffen en hun aanvankelijke aarzeling overwinnen. Doordat zoowel dicht als ondicht hier te vinden is, kan meer dan tevoren dit boek ‘elck wat wils’ zijn. Moge het dan opnieuw en onverminderd zijn schoone taak vervullen, onze eigen letteren te dienen en onze eigen boeken tot een begeerd bezit te maken.

emmy van lokhorst

victor e. van vriesland