Itinerario, voyage ofte schipvaert naer Oost ofte Portugaels Indien 1579-1592. Deel 3

[p. 77]

Guadalupea.

By Antigua leydt Guadalupea, het voornaemste ende grootste⁺ Eylandt der Canibalen, vier graden van den AEquinoctiael, heeft in 't ronde over die 130. mylen, ende is met twee stroomen afghedeelt, ghelijck Engelandt ende Schotland, alsoo datter bykans twee Eylanden schynen te wesen; Heeft veel heerlijcke Havenen, ende zynen name verkreghen van Onser Vrouwen Di Guadalupea,⁺ is vol plecken ende dorpen, elck van 20. ofte 30. huysen, alle van hout ghemaeckt, in't ronde opghebout van seer groote Eecken boomen die zy in d'aerde stellen, daer uyt den omganck der huysen te maecken, daer nae setten sy ander kleijndere, daer onder die de uytwendighe vast houden dat zy niet om vallen ,die hooghste⁺ scherpe toppen zijn tsamen gevoecht gelijck Tenten, die zy decken met ghevlochten Palm-bladeren voor die regen, van binnen spannen⁺ zy van die eene cleyne balcke tot die ander, boom wollen touwen, ofte van Biesen ghevlochten, waer op zy legghen Catoenen matrassen, ende hanghende bedden om in te slapen.

Dit landt heeft seven schoone Revieren, die inwoonders worden⁺ ghenoemt Carucuerum. Dit land heeft seer schoone groote Papegaeyen onderscheydelijck van andere, achter en voren gheheel root,⁺ met langhe vederen, die vleughelen root ghesprenckelt, sommige geel, sommige blaeuw onder een ghemenght, ende dese zijnder soo veel als in onse landen Spreeuwen. Op dit Eylandt groeyt oock een witte Gomme Anime gheheeten¹⁾, wit Bernsteen niet onghelijck, met dese Gomme het hooft gheroockt wesende, verdrijft den snop ende vercoutheyt. Die selfde Boom brenght voort een vrucht gelijck⁺ Daeyen, eender spannen lanck, welcke open ghedaen wesende, wit en soet Meel in heeft. Dese vruchten bewaren zy over Winter, ghelijck men by ons Castanien doet: die Boomen zijn van ghedaente ghelijck Vygheboomen. Beneffens dese, soo hebben zy in dit Eylandt allerley hof vruchten, jae sommigher meeninghe is, dat alle soete vruchten eerst uyt dit Eylandt ghebracht ende verplant zijn, in die naestligghende Eylanden: want het zijn menschen jaghers, om die te vanghen ende te eeten, trecken daeromme etlijcke hondert mylen, ende loopen die landen door wijt ende⁺ breet, ende wat zy hier ende daer vonden, dat brachten zy met haer thuijs ende plantedent; Zy zijn onvriendelijck, wreedt ende stuer; laten gheen vreemden ghemeenschap onder haer, beyde

+ Antigua leyt van Guadalupea ontrent 30. mylen heeft int ronde 40. mylen.

+ Guadalupea, vande Canibalen bewoont is met eenen stroom vanden anderen ghedeelt.

+ De Dorpen in Guadalupea van 20. oft 30. huysen dan groote langhe huysen voor vele persoonen.

+ [25 a]

+ Wat haer bedden zijn.

+ In Guadalupa zijn seven schoone revieren ende soo veel schoone Papegaeyen in soote als by ons Craeyen.

1) Nic. Monardis in Arom. et simpl. hist. ed. Car. Clusius 1583, p. 315 en v.

+ Anime een witte Gomme, seer goet voor verkounisse, de vruchten van den boom daer dese Gomme aen wast is haer Winter Meel.

+ Alle hofvruchten worden uyt dit Eylant op ander plaetsen ghebracht.

[p. 78]

⁺Mannen ende Vrouwen zijn seer cloeck ende ervaren int schieten met die Boghen, ende dat met vergifte pylen; Als die Mans uytreysen, beschermen die Vrouwen haer recht ende plaetsen met cloeckheyt ende dapperheyt voor alle aenloop, in somma alle berghen ende dalen zijn seer vruchtbaer. In die holle boomen ende in die kluften der Berghen ende Steenrootsen groeyt Honich.

+ De Inwoonders zijn menschen Jagers, wreet cloeck met haer gheweer en Bogen, schietende vergifte pylen.