Dialogus Creaturarum dat is Twispraec der creaturen

[fol. a1v]

[Dialogus Creaturarum dat is Twispraec der creaturen]

[Proloog]

Hier begint dat prologus dat is voerspraec int boec dat gehieten | is dyalogus creaturarum dat is twispraec der creaturen datmen na den |geesteliken sin in vroliker ende stichtiger manieren appliceren mach | tot allen materien daer die mensch in gheleert mach warden. |

[5] Als die heylighe biscop ende leerre ysidorus inden boec van | dat ouerste goet seyt so vertoent ons god wt scoenheyt | der creaturen een deel van sijnre scoenheyt diemen nochtant | noch verstaen noch begripen en mach op dat die mensche biden sel | uen weghe weder keren mach tot gode in welken hi van hem ghe | [10] keert is Ende die ouermits mynne der schoonheyt der creaturen | hem vander schoenheyt godes ofghetogen heeft weder comen mach | bi der scoenheyt der creaturen totter scoenheyt sijns sceppers Wel | ken creaturen in desen boecke bescreuen wesende al en sijn si niet | sprekende ofte oec doende als men hier na van elken scriuen sal Si | [15] sijn nochtant wt haer natuerliker toeneychlicheyt als wijt wel | merken willen ons lerende om onse leuen te verbeteren Dat die | heylighe leerre Augustinus wel verstont doe hi seyde O guede | heer god almachtich alle dijn creaturen die du ghemaect hebste | roepen tot mi ende en houden niet op van roepen: . dat ic di god mi | [20] nen scepper lief hebben sal bouen al Dit heeft die meester van desen | boecke anghemerct ende heeft gheordineert ende tesamen gheset eni | ghe dyalogus dat is twispraken der creaturen ende dye gheappli- | ceert tot goeder leringhen ende ghenoechliker instructienOp dat | wi ouer mits der natuerliker toeneychlicheyt der creaturen recht | [25] of si ons daer in toesprekende waren: niet alleen geleert en sellen | warde n ¹ mer oec dat verdriet des horens verdriuen sellen. ende | oec om te bet te onthouden sellen in onser memorien dat wi horen | of lesen sellen. dat sonderlanghe ghescieden mach bi fabulen ende | parabolen die in desen boecke volghen sellen. Want oec onse | [30] heer ihesus dye alre beste ende hoechste leerrar ² in sinen sermonen ende | leringen parabolen ende gelikenissen ghehanteert ende bi ghebrocht | heeft op d at ³ hy mit parabolen ende andere gelilikenisse ⁴ des | ghelijcs oec die menschen brengen soude tot kennisse der waerheyt | Aldus appliceert oec die meester van desen boec mit soeter ende ge | [35] noechliker manieren menige goede leringen om die ghebreken der |

1 warde n lees: warden.

2 leerrar lees: leeraer of andere varianten (MNW s.v. leerre).

3 d at lees: dat.

4 gelilikenisse lees: gelikenisse.

[fol. a2r]

menschen wtteroeden ende die doechden weder in te planten dat seer | profitelic is als die heylighe leerraer sinte thomas van aquinen | bescrijft Hier om is dit yeghenwoordighe boec nut ende profite | lic allen predikers ende allen anderen goeden verstandighen men | [5] schen yeghen die verdrietlicheyt des herten der gheenre diet ho- | ren ofte lesen Op dat also ouermits genoechlicheyt der soeter | materien dye herten der simpelre menschen getoghen mochten | warden tot hogher dinghen in doechden te soeken ende te verstaen | Gheliker wijs als men inder heijligher vaderen collacien bescre- | [10] uen vindet dattie heylighe apostel ende euangelist sinte Iohan op | een tijt sat mit sinen discipulen in goeder recreacien vrolic wesen | de dat daer een iongelinc voerbi liept ende daer wt ghescandali- | zeert was om dat si tesamen also vrolic waren dat doe sinte Ian | hem gheboet dat hi sinen boghe die hi in sijn hant hadde inspan | [15] nen soude ende vraghede hem of hi den boghe also altoes wel | soude in ghetoghen moghen laten bliuen Daer hy op antwoer | den ende seide waert dat hi den boghe alsoe soude laten bliuen dat | hi dan verslappen soude ende verderuen. Doe seyde hem sinte | Iohan des ghelijck soude oec die moet des menschen verderuen | [20] ende ghebroken warden. waert dat hi niet in behoerliken tijden ende | manieren mit recreacien verlichtet warden Dyt selue seyt oec | aristotiles dat des menschen leuen ghestarcket wort mit eniger | hande spelen ofte vrolicheyt wanneer dattet doechdelick ghe- | sciet Als sinte Ambrosius leert ende seyt Dat sellen wi wach- | [25] ten ende voerhoeden in alsulken genoechliken woorden ende wer | ken dat als wi dat hert wat verlichten willen dat wi ons sel- | uen niet alheel wt en storten ende also dat goede opset der doech | den niet en verliesen Dit boeck dan dat ghenoemt is als voer | screuen staet dyalogus creaturarum dat is twispraeck der crea- | [30] turen settet ende bescrijft menigherhande ghenoechlike mate- | rien dye welke ouermits scriften ende autoriteyten der heyli- | gher leraren verciert ende ghestarket sijn ende lerende die menschen | bi ghenoechlike materien bi proprieteyten ofte andere manieren | der creaturen ende oec bi menighe schone historien ende warachtige | [35] exempelen van der heylighen leuen hoe si hoer leuen sellen beeteren |

[fol. a2v]

die sonden te scuwen ende die doechden te verkrighen Om also | te verkrighen na desen leuen dat leuen dat inder hemelscher glorien | eweliken sel dure | ¶ Hier na volget een goede merkelike tafel van | desen boec die mit goeden besceide elken dyalogus settet claerliken mit | [5] sinen getal ende oec dat bi van wat materien in dat selue getracteert wort |