Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid

[Martelaarsboeken]

Martelaarsboeken: 1^o Ludwig Rabus uit Ulm, met ook verschillende Ned. martelaren, 1558; 2^o Adriaen van Haemstede, † 1562. Zijn Geschiedenisse, 1559, is zeer betrouwbaar; 3^o Offer des Heeren, Doopsgezind martelaarsboek, 1562; 4^o Haarlemsch Martelaarsboek, 1615; 5^o Boek der Martelaren van Hans de Ries, 1615; 6^o Bloedig Tooneel door Van Braght, 1660; met platen van Jan Luyken. R.K. martelaarsboek van Opmeer. Studie over de Martelaarsboeken van F. Pijper, 1924. Zie ook Wendelmoed Claesdr. De zeer talrijke martelaren bezongen in martelaarsliederen. De martelaarsboeken noemen ongeveer 2000, die om het geloof het leven verloren, maar er zijn er veel meer geweest en vele duizenden zijn vervolgd en gestraft. Ook vrouwen. Zo werden ze te Antwerpen

Opt Steen¹⁾ verdroncken, niet openbaer,
In 't Scheldt geworpen daernaer;
Daar heeft men se sien drijven
Opt water, met schone witte lijven,
Dat bleeck wel also claer.

Van 1629 is het Groot rechtgevoelend Christen Martelaarsboek door Abr. Melle; bestreden door de Klaere Ontledinge van Arnold van Geluwe, 1656. In 1885 gaf J.M.J. Hoog een nieuwe bewerking van de Martelaarsboeken uit als De Martelaren der Hervorming.

1) de citadel.