[Pieter Bernagie]
Bernagie, Pieter -, 1656-'99, uit een voorname familie te Breda, bekend als de schrijver van de kluchtspelen Studente-Leven 1684 en Goê Vrouw, 1686, beide uitgegeven door W.L. v. Helten, 1871. Dokter te Amsterdam. Bernagie werd 1692 hoogleraar in de geneeskunde te Amsterdam. Hij zat sedert 1688 in het bestuur v.d. Schouwburg. Zijn Goê Vrouw geeft een aardige schets van een theepartij; zulk een schets ook in de Belachchelijke Jonker. Hij was 1684 opgetreden met 4 kluchten en met het treurspel Constantinus de Groote; in 1685 kwamen twee kluchten, een blijspel en het treurspel Paris en Helene; in 1686 kwamen nogmaals 4 stukken. Dan pas in 1698 nog het zinnespel De Mode. Zijn Belachchelyke Jonker, 1684, behandelt hetzelfde onderwerp als De Hollandsche Franschman van Pels. Als uitbeelder staat Bernagie ver achter bij zijn tijdgenoot Asselijn; wat de vorm betreft, volgt hij het F. toneel; wat de inhoud betreft, de professor heeft zelfs in de kluchten al te veel geleerdheid te pas gebracht.
Ondanks dit alles is er veel goeds, vooral in de blijspelen en kluchten, b.v. de schets van een bedorven kind in Het Betaald Bedrog, 1684. En Bernagies werk geeft een goed beeld van het leven der burgerij tegen het eind der 17e eeuw. Zo beeldt hij in zijn Romanzieke Juffer, 1685, de zwetsende Hans naar het leven uit. In zijn blijspel Debauchant (Doordraaier) van 1686 is de F. invloed duidelijk in de ‘Franse Danssers’ Arlequin en Politionelle. Zijn bedoeling was ‘vorderinge van de Deugd en goede zeden, bestraffing der Fouten’.