Vooruitgang,
In Idee 1255 spreekt m. van een grote vooruitgang - vooral in Nederland. Men is het erover eens ‘dat het licht van vele zyden begint door te breken’:
‘Bedroevend evenwel is de opmerking dat nog een zeer langen tyd na 't afschaffen van de goddienery, de zedelykheid niet zal toenemen, en ik zeg dit nu zonder verband met de uitzichten op 't algemeen bederf dat de Maatschappy te wachten staat, zodra er iets zal te verdienen vallen met ongeloof.’ (vw vii, p. 523-524)