Multatuli Encyclopedie

Regeringsreglement,

regelde het bewind van Nederlands-Indië. Artikel 55 werd door m. gebruikt als motto voor het tweede gedeelte van Over vryen arbeid:

‘De bescherming der inlandse bevolking tegen willekeur, van wien ook, is een der gewichtigste plichten van den Gouverneur-Generaal. Hy zorgt dat de besturende ambtenaren de daaromtrent bestaande of nader uit te vaardigen verordeningen stiptelyk nakomen, en dat den inlanders overal gelegenheid gegeven worde om vryelyk klachten in te leveren.’ (vw ii, p. 231)

Tijdens m.'s verlof was de herziening van het Regeringsreglement aan de orde in de Tweede Kamer t.g.v. de nieuwe grondwet. In de Memorie van Toelichting had de Regering geschreven: ‘Nederlands-Indië is een wingewest, dat behoudens de welvaart der inheemse bevolking aan Nederland moet blijven verschaffen de stoffelijke voordelen, die het doel waren der verovering’. Tegen deze opvatting kwam vooral *Van Hoëvell op. De minister, *C.F. Pahud, werd bijgestaan door *J.J. Rochussen en *G.L. Baud, leden van de Kamer.