Multatuli Encyclopedie

Portefeuille, De-,

‘Kunst- en Letterbode’, tijdschrift van *Taco de Beer, verscheen van 1879 tot 1895. De Beer vroeg in 1881 een ‘levensbericht’ van m. voor de Illustrierte Konversations-Lexikon der Gegenwart (*F.A. Spamer). m. schrijft hierover aan zijn vriend N. Braunius Oeberius:

‘Op z'n aandringen heb ik hem 'n brief geschreven vol bitterheid en sarkasme. (Er bleek my dat-i de strekking niet eens begreep. Hy meent dat het 'n verhandeling is over levensbeschryvingen!) Heel goedig zond hy my de proef ter korrectie. Ik heb er weer zooveel scherpte tusschengevoegd, (uitvloeisel van m'n stemming!) dat ik nu twyfel of hy 't in z'n onnoozele “Portefeuille” plaatsen zal.’ (19 juni 1881, vw xxi, p. 339)

Het zeer ironische ‘Levensbericht’ werd uiteindelijk met toestemming van m. op 25 juni in De Portefeuille (xxi, p. 316-322 en p. 347-351) gepubliceerd en gaf aanleiding tot enige polemiek. m. schrijft in dit ‘Levensbericht’ onder meer dat hij, om een indruk te krijgen van zo'n artikel in een lexikon, het lemma Cremer heeft opgezocht in de bloemlezing van De Keyser. Hij beweert vervolgens dat Cremer zelf de inlichtingen heeft verschaft ‘om den lezer zyner novellen behoorlyk te doordringen van eerbied voor iemand die oâ voor aa zeggen kan’ en maakt het bericht belachelijk.

Tegen deze bewering komt de redacteur van Het Nieuws van den Dag, *De Veer, in het geweer. Hij beschuldigt m. van laf, onbezonnen, of gemeen gedrag omdat hij niet kan bewijzen dat Cremer inderdaad zelf de bouwstoffen voor zijn levensbeschrijving geleverd heeft.

Een paar dagen later trekt De Veer zijn beschuldiging in, ongetwijfeld op aandrang van de directeur van het blad, *G.L. Funke, uitgever en vriend van m.m. was aanvankelijk van plan de redacteur tot een duel uit te dagen, maar reageerde uiteindelijk met een kort stuk in De Portefeuille (9 juli 1881, vw xxi, p. 378-379), waarin hij aankondigt dat zijn vriend *Valette zich met het antwoord op de aanval zal belasten. Dit antwoord werd gepubliceerd in De Portefeuille van 23 juli 1881 (vw xxi, p. 386-390).

In maart 1887 verscheen een Multatuli-nummer van De Portefeuille met artikelen van Taco de Beer, Henri A. Lesturgeon en onuitgegeven fragmenten uit een brief van 1 mei 1883 van m. (vw xxii, p. 593-604).