Multatuli Encyclopedie

Nieuwenhuis, Adriaan J.-,

1820-1880, studeerde rechten, maar weigerde de eed af te leggen, Saint-Simonist, oom van *Domela Nieuwenhuis. Hij vertaalde samen met H. Crisafulli de *Max Havelaar in het Frans. In 1867 en 1868 verschenen de eerste vier hoofdstukken hiervan in de Revue moderne (resp. dl. 43 en 44); in 1876 volgde de boekpublikatie.

Op 11 oktober 1864 schrijft m. zijn uitgever d'Ablaing van Giessenburg dat hij naar Parijs gaat om Nieuwenhuis met zijn vertaling te helpen (vw xi, p. 397). Zij kregen ruzie en m. keerde onverrichterzake naar Nederland terug. Deze ruzie werd nooit bijgelegd. Op 24 februari 1885 schrijft m. D.R. Mansholt over Nieuwenhuis:

‘Hy dweepte, wilde altyd verbeteren, staat, kerk, maçonnerie, luchtspoorwegen... weet ik 't! En hy was oprecht in zn dweeperyen waaraan hy z'n heele leven besteed en z'n geheel vermogen verloren heeft, zoodat-i doodarm gestorven is.’ (vw xxiii, p. 309)

In de tweede bundel Ideeën (gepubliceerd in 1864-1865) noemde hij Nieuwenhuis nog één van mensen ‘die smaad verdragen om den wille der waarheid’ (Idee 482, vw iii, p. 230). *Lamartine