Multatuli Encyclopedie

Multatuliana,

In de advertentie voor de tentoonstelling van het Internationale Vrijdenkerscongres in september 1883 wordt gevraagd om ‘Multatuliana’, dit zijn ‘alle Boeken, Brochures, Portretten enz., betrekking hebbende op Multatuli en diens Werken’. De advertentie is ondertekend door *H.C. Muller, *P. Westra en H.J.T.M. Koning. (Algemeen Handelsblad van 26 augustus 1883; vw xxii, p. 722).

m. reageerde geschrokken op deze advertentie. Hij schrijft op 27 augustus aan Muller af te zien van een dergelijke expositie omdat hij vervelende reacties van *J. van Vloten c.s. vreest (vw xxii, p. 726). De organisatoren plaatsen daarop een advertentie, waarin zij bekend maken dat de inzameling van Multatuliana geen voortgang zal hebben. De tentoonstelling zelf ging echter gewoon door, aangezien de voorbereidingen al in een vergevorderd statium waren.

Verschillende publikaties kregen na deze tentoonstelling de titel ‘Multatuliana’. Bijvoorbeeld het boek van *A.S. Kok uit 1903 en het artikel van Henri A. Ett in De Vlaamsche Gids (1954).

De term ‘Multatuliana’ wordt ook gebruikt in de betekenis van gegevens die betrekking hebben op m. Bijvoorbeeld in het artikel ‘Multatuliana’ van J.E. Engelberts in De Nederlandsche Spectator (1904, p. 165), waarin een overzicht van de vertalingen en een lijst van herdrukken zijn opgenomen.

C.B. van Haeringen publiceerde in het artikel ‘Multatuliana’ (Tijdschrift voor Nederlandsche Taal-en Letterkunde, 1943, p. 247) enkele ‘Multatuliaanse’ woorden, zoals bijv. het scheldwoord ‘hamlark’ (slot derde bedrijf Vorstenschool), ‘sujet’ (bediende, in de brief van Droogstoppel aan de vader van Stern) en *‘urist’ (vierde bedrijf van Vorstenschool).