Multatuli Encyclopedie

Meslier, Jean-,

1663-1733, geb. in Réthel in de Champagne als zoon van een wever. Hij werd pastoor te Etrépigny en Balives in de Franse Ardennen. Hij gold als vriend van de boeren en werd door studie gaandeweg aanhanger van een consequent materialisme en een agrarisch communisme. In een omvangrijk manuscript, dat hij bij zijn dood naliet, bekritiseert hij het geloof en uit hij atheïstische denkbeelden. Onder de titel Le Testament de Jean Meslier maakte Voltaire in 1762 delen van het manuscript openbaar. Aan het slot voegde Voltaire er wel een deïstische geloofsbelijdenis toe. Het gehele handschrift werd voor het eerst in 1860-1864 door R.C. Meijer (*d'Ablaing van Giessenburg) in 3 delen gepubliceerd (advertentie, vw xi, p. 406). Ruim een eeuw later verscheen het te Parijs onder de titel Oeuvres complètes (1970-1972). m. verwijst in een noot bij Idee 482 naar de uitgave van d'Ablaing van Giessenburg en schrijft over deze uitgave:

‘'t Is een litterarische en antitheologische curiositeit. (...) Ook als historische bydrage is dat Testament belangryk, wyl daaruit blyken kan wat er in sommige gemoederen omging, vóór 't uitbreken der Franse Revolutie. O, wanneer eens al onze dominees zo'n uitersten wil nalieten!’ (vw iii, p. 415)