Multatuli Encyclopedie

Maurits van Nassau,

1567-1625, zoon van Willem van Oranje, stadhouder van 1585 tot 1625 en kapitein-generaal van de troepen der Verenigde Nederlanden in de Tachtigjarige Oorlog.

In 1604 werd hij door *Spinola verslagen bij Oostende. In 1608 ontmoetten zij elkaar bij de vredesonderhandelingen; zes jaar later stonden zij opnieuw tegenover elkaar bij Gulik

‘De specialiteit van dien Maurits was: door brandschatten en plunderen z'n beurs spekken.’, schrijft m. in een aantekening bij Over Specialiteiten (vw v, p. 649). In een noot bij Idee 760 schrijft hij over de Tachtigjarige oorlog:

‘De waarheid is dan ook geenszins dat er tachtig jaren geoorloogd is, maar dat men tachtig jaar lang, onder voorwendsel van oorlog, van weerskanten rovertje gespeeld heeft. Toen Maurits en Spinola elkander in 1608 ontmoetten en omarmden, maakten ze elkaar komplimentjes over hun wederzydse dapperhedens. Dit verwondert me niet. Maar dat ze 't deden zonder uit te bersten in lachen, komt me vreemder voor. Uit hun eeuwige marsen en kontramarsen blykt immers duidelyk, dat die twee helden elkaar verstonden comme deux larrons en foire, als diefje met diefjesmaat!’ (Idee 760, vw iv, p. 697)