Multatuli Encyclopedie

Masaniello,

d.i. Tommaso Aniello, 1620-1647, Napolitaanse visser. In 1647 was hij aanvoerder van de opstand tegen de Spaanse onderkoning van Napels, die de belasting op koren en vruchten wilde verhogen. Hij werd op 12 juli door zijn partijgenoten vermoord. De opera La Muette de Portici (1830) van de Franse componist Daniël F.E. Auber (1782-1871), is op deze gebeurtenissen gebaseerd.

In Idee 1181a betoogt m. dat de tegenstanders van Napoleon hun haat en woede ‘op 'n afstand, en binnenskamers’ houden in plaats van in opstand te komen. Want ‘Zo'n volksbeweging is allerliefst... in 'n boek.’ Hij noemt hier een aantal voorbeelden van heldengeschiedenissen, waaronder die van Masaniello (vw vii, p. 256). Op 23 augustus 1886 schrijft hij zijn vriend S.E.W. Roorda van Eysinga na. v. de veroordeling van *Domela Nieuwenhuis: 'n Mazaniello moet eelt in de handen en op z'n hart hebben.’ Hij citeert vervolgens uit het gedicht ‘Op de afbeeldinghe van Mas'aniello, oproermaker te Napels’ (ca. 1653; vw xxiii, p. 681; cf. brief aan C. Vosmaer d.d. 3 september 1886, vw xxiii, p. 706).