Multatuli Encyclopedie

Klein, Sytske Eeltjes-,

1782-1846, moeder van dd. Amelandse schippersdochter, trouwde in 1808 met Engel Douwes(zoon). dd. schrijft op 5-8 november 1845 Tine een lange brief over zijn familie. Over zijn moeder schrijft hij:

‘Hare ouders, die ik echter nooit gekend heb, woonden in Friesland en hadden vermogen, hetgeen in den Franschen tijd te niet is gegaan. In hare jeugd heeft zij veel leed gehad en geloof ik met hare zusters, werkelijk armoede geleden, maar daar zij veel geestkracht heeft, het hoofd altijd goed boven gehouden. Na het huwelijk was dat natuurlijk beter maar toen had zij gedurig te worstelen met een zenuwachtigheid, die haar belette datgene te wezen wat zij anders met haar scherp verstand zijn konde. Ik heb veel van die aantrekkelijkheid van haar overgenomen, maar niet in zóo hoogen graad. Moeder is overdreven gesteld op hare kinderen, als er in Moederliefde iets overdrevens wezen kan. Het is compleet eene soort van jalousie. Toen mijne zuster trouwde, konde zij zich maar niet verbeelden, dat er nu iemand meer regt op haar dochter had dan zij, en nu mijne zuster reeds sedert veel jaren gehuwd is, bestaat dat nog altijd. Moeder is als haar gemoed in rust is, zeer vlug en ijverig. Als zij gekleed was, zoude men haar (in 1838 tenminste) aan haar postuur voor een meisje houden. Zij is zeer hartelijk en niets krenkt haar meer dan koelheid. Er is niemand in staat haar zóo te beminnen, als zij wel verlangen zoude en dat veroorzaakt wel eens, dat zij meent gemankeerd te zijn, al is dat werkelijk het geval niet, en dit heeft vader ook.’ (vw viii, p. 534)

In de Max Havelaar nam hij het gedicht *‘Moeder, 'k ben wel ver van 't land’ op. Volgens *Th. Swart Abrahamsz was zij de oorzaak van de ‘hereditaire belasting’ die tot dd.'s neurasthenie geleid heeft (Eduard Douwes Dekker (Multatuli). Eene ziektegeschiedenis, 1888, p. 10).