Multatuli Encyclopedie

Jurien de la Gravière, Jean Edmond,

1812-1892, Frans admiraal, in 1861 opperbevelhebber van de land- en zeemacht in Mexico. In 1870 hielp hij mee Parijs te verdedigen. Hij publiceerde over de marinegeschiedenis.

m. leerde hem kennen in Menado, toen Jurien de la Gravière het bevel voerde over het Franse oorlogsschip de *Bayonnaise, dat daar op de rede lag. m. brengt deze geschiedenis ter sprake in de Max Havelaar (vw i, p. 99) en in een noot bij Over Specialiteiten (vw v, p. 664). In laatstgenoemd werk schrijft hij verder dat Julièn de la Gravière hem had onderwezen in het brood bakken:

‘Ik had in 1850, '51 nog geen bakken geleerd. De admiraal Jurien de Gravière... ach, hy kommandeert als zoetwaterzeeman, op dit ogenblik (Voorjaar 1871) de flotille “du parti de l'ordre” op de Seine! Wie had gedacht dat hy zo laag vallen zou, de achtenswaardige kommandant van de Bayonnaise, die me leren wilde hoe men goed brood maakt!’ (vw v, p. 502-503)

In Idee 527 schrijft hij dat hij Jurien de la Gravière, die hij hier niet bij zijn naam noemt, maar aanduidt als de bevelhebber van het Franse schip en ‘een zeer wetenschappelyk man’, prees om zijn stijl, waarna Julien de la Gravière opmerkte: ‘Mais... c'est tout simple. Avant de commencer, je demande de ce que j'ai à dire.’ (Fr. Maar... het is heel eenvoudig. Voordat ik begin, vraag ik me af wat ik te zeggen heb; vw iii, p. 334-335; cf. p. 338).

Jurien de la Gravière schreef in het januari-nummer van de Revue des Deux Mondes van 1853 het artikel ‘La domination néerlandaise dans l'Archipel Indien’. Een Nederlandse vertaling, getiteld De Nederlanders in den Indischen Archipel, verscheen in hetzelfde jaar als brochure bij I. Wedding te Harderwijk. Jurien de la Gravière vermeldt hierin dat hij met zijn korvet in 1849 - na de overwinning op Bali - in Indië arriveerde, maar geeft geen bijzonderheden over zijn reis door Indië. In zijn publikatie Voyage en Chine et dans les mers et archipels de cet empire pendant les années 1847, 1848, 1849, 1850 (1854, 2e druk 1864; 3e druk 1872 onder de titel Voyage de la corvette ‘La Bayonnaise’ dans les mers de Chine), treffen we een beschrijving van een tochtje naar de vulkaan de *Klabat, waarbij m. niet, maar Van Olpen, de resident van Menado, wel genoemd wordt. *Noël