Multatuli Encyclopedie

Douwes Dekker, Ernest François Eugène-,

1879-1950, zoon van Auguste, kleinzoon van dd.'s broer Jan. In 1899 vertrok hij naar Zuid-Afrika om daar in de Boerenoorlog te gaan vechten. Over de ongerechtigheden op sommige particuliere landgoederen schreef hij op jonge leeftijd Boek van Siman den Javaan. In 1912 richtte hij De Express op, dat binnen het jaar het meest gelezen blad van Java was. Het programma van De Express was van Indië een zelfstandige staat te maken. In 1912 werd hij tot gevangenisstraf veroordeeld vanwege een artikel, waarvan hij de auteur niet wilde noemen.

Ernest Douwes Dekker was de belangrijkste oprichter van de Indische Partij; door zich een Aziaat te noemen, wekte hij zowel haat als geestdrift op. Hij stond daarnaast aan het hoofd van verschillende scholen voor inheemsen.

In 1915 promoveerde hij te Zürich tot doctor in de staatswetenschappen met het proefschrift Die Grundlagen der sogenannten holländischen Kolonisation in Süd-Ost-Asien. In de eerste wereldoorlog reisde hij naar Engeland en Amerika, sloot zich aan bij de Brits-Indische opstandelingen tot hij in Hongkong, en later ook in Singapore gevangen genomen werd. Hij stond op de lijst om gefusilleerd te worden, maar Engeland liet hem gaan. In 1919 was hij in Indië terug, waar hij een jaar later wederom tot gevangenisstraf werd veroordeeld. In 1922 werd hij hoofd van een lagere school te Bandoeng; in 1936 gaf hij lei-

[p. 130]

ding aan meerdere scholen met in totaal 1300 leerlingen. Kort voor de tweede wereldoorlog werd hij op last van het gouvernement naar Suriname gezonden. In 1946 kwam hij terug in Indonesië en nam de naam Danudirdja Setiabuddhi aan.

Tijdens de onafhankelijkheidsoorlog bekleedde hij de functie van minister (zonder portefeuille) in het kabinet Sjahrir.

Hij publiceerde zeer veel: toneelstukken, romans, artikelen over handel, politiek, geschiedenis en Indië. Zijn Indië (Semarang, 1921-1922) werd het handboek van de Nationalisten.

Herinneringen aan hem zijn door F. Springer in Over Multatuli (1984, nr. 12, p. 2) en door H.J.C. (Poncke) Princen in Over Multatuli (1987, nr. 19, p. 2.) beschreven.