Multatuli Encyclopedie

Bauer, F.G.-,

controleur in Nederlands-Indië, werd tijdens het bewind van Duymaer van Twist ontslagen, omdat hij geschenken had aangenomen ‘niet strekkende om zich te verryken’. m. insinueert dat hij zich misschien een bos pisang (bananen) had laten opdringen, hetgeen beschouwd kan worden ‘als 'n groet, als 'n plichtpleging, als uitdrukking van beleefdheid volgens de zeden van 't Land’ (noot 133 uit 1881 bij Max Havelaar, vw i, p. 354). Hoewel zelfs het aannemen van dit soort onschuldige geschenken door m. werd afgekeurd, ergert hij zich hier vooral aan het feit dat het juist Duymaer van Twist was ‘die aan zulke kleinigheden z'n deugd verspilde, en onverschillig toezag dat de aan zyn zorg toevertrouwde inlanders uitgeplunderd en vermoord werden’.

Bovendien keurde Duymaer van Twist het later goed dat bij de *werving van soldaten wèl allerlei onzedelijke middelen werden gebruikt, zoals ‘dobbelspel en... hoeren’. W.F. Hermans beweert in zijn geannoteerde editie van Max Havelaar (1987, p. 440) dat deze laatste mening van m. in strijd is met de waarheid (cf. Max Havelaar, ed. A. Kets-Vree, Assen, 1992, dl. ii, p. 132).