Platbook 4. Fitsprovins

[p. 30]

Joost Schmets, Mergraote
Mit Mathieu de Bemel op

Jederein dae weg is van fitserenne haet 'ne topper en 'ne berg dae zienen top is. Miene held is Mathieu Cordang, 'ne renner oeëvan me haop dat die d'r nog waore - noe en hiej. 'nen Hier, mit 'ne moestasj ónder van die uigskes die zagte: ‘Kóm jóng, ich lös dich.’ Laot die Vlaominge meh meke euver hun Flandriens, de waore kuening van de sjtoempers kump oet Blierik. Boewjaor 1869.

En wiewaal 't peleton ummer rapper rees en sjees, hilt miene Mathieu zien records. Noe mót ich de fanbril aafzètte en bekènne: wae van die verwènde renners van noe wilt nog drei maol ach oer achterein (aeveväöl wirkdaag) fitse? Veer wirke 36 oer, dus Cordang zoot twiedarde van de waek op de fits. Waat zól hae gedach höbbe ónder die doezend kilomaeter?

Twieëde Krisdaag 1909 waerde Cordang veertig. Hae haw doe de fits al zes jaor in 't sjuurke sjtaon. De mismood d'raan, wiel ze häöm te dök bemieterd hawwe.

Vandaag waer ich veertig. Ich höb get gefiemeld en es kedo moog ich 'nen gansen daag op de zaal zitte. Nog 'ne kier de Cordang oethange. Meh wie? Wie mót ich Mathieu gedinke? Ich kan lestig d'n Intercity nao Remunj oetdage, wie Mathieu klaorsjpeelde. Hae wón in 1895, meh suntj höbbe de Sjpaorwaeg valsj liere sjpele. De kaole woorte geruuld veur hoogsjpanning. Biej die elektriese doping is epo kinjersjpeel.

Plan nómmer twieë sjtumde ich aevezier aaf. Det waor de Hollesje klassieker Leiden-Utrecht naodoon. Gans, en dus mós ich sjus wie Mathieu inkel kilomaeterkes veur de meet miene fits ram kepot gesjtoemp höbbe. Hae leende 'nen

In plaatsj van mès op Zóndig

[p. 31]

tandem. Wae zól ich zoe gek gekrege höbbe biej Vianen mit zoe'n dink te gaon sjtaon wachte op mich? Ich mós mich get baeters bedinke.

Dus koersde ich nao miene topberg, de berg dae mich in de sjpiere ingesjlete waor. Sjpiere? Opa van moderskant neumde die móskels. Mós: det is neet hel genóg. Ich höb 't euver de Bemelerberg. Petrarca moog dan viefhónderd jaor veur Simpson de Mont Ventoux beroemp gemaak höbbe, miene berg is ouch neet nieks. Eine van oos dichters, Veldeke, haet zich door de Bemeler laote insjpirere, en kroonprins Willem II zoog vanaaf dao wie de zón zich in 't Belsj de gaele trui oetdeej.

België - Waterloo: det vóng Boogie hiej in 't WK van 1998. Lekke bandj - jankend vaderlandj. WK eweg, Camenzind wón. Zit dae noe nog in de plaetjes? Plek dae dan achteraan, biej die ander luuj die 'ne raegenbaogtrui höbbe mit mis en lieëghangende wólke. Ich neum de Pruus Müller (1952), oze Ottenbros en de Let Vainsteins - of waor 't -stains? Cordang is nog altied 'ne kei.

Ich höb deze berg mie wie doezend kier genaome - bedach ich mich. Zes jaor vanoet Mergraote nao de sjoeël in Mesjtreech, en trök. Dat trök waor dök mit de mood in de zök. Bergop. Meh eimaol baove waors te bao heim - in gedachte dan, want 't waor nog vief kilomaeter.

Doezend maol dae berg op: wieväöl ore zien dat? Genóg veur te weite: vandaag is dae berg van mich. Ich gaon mich mit d'r Cordang maete, dae Bemel opkneure zoe dök wie ich kan. Of lang genóg dat de herinneringe aan vreuger weg wappere.

Dao gaon ich, sjtaof van de fits gevaeg, de tesje van de trui vól banane en dadels. Ich mót 't waal plechtig make. Ich sjtap aaf biej 't bordje Bemelerberg, taegeneuver de lèste boerderie van 't dörp, dao oe Boogie pfff heurde. Ierste fäötje: dae berg haet 'ne andere naam: Krekelberg. Nemes

Kapot en toch 'n groeëte waffel

[p. 32]

zaet dat. Twieëde biejdraag aan de legende van deze berg is 't hellingbordje mit 11%. Wie durve ze. Gans klein sjtök is zes persent, dat is alles.

Ich begin puur op de mach. Hawve drei nao links. Sjuus in d'n oksel van d'n drei lik 'ne doorgank door de berg. 'ne Tunnel, noe aafgesjlaote door 'ne groete greun euvergreujde breer. Nemes moog dao door. Vanoet hiej krope de laeg camions ónder de mirgel door nao de koele biej 't Rooth. Dao waerde ze vólgemaak, en dan vore ze trök mit 'ne poekel van mirgel, op waeg nao de Enci.

Ich drei mich nao de volgende sjlinger en mót - oeveur weit ich neet - dinke aan Ferdi Kübler, Dólle Ferdi, 'ne Zjwitser dae de Alpecols beklóm met e sókkerkluntje tösje de tan. Iers biej de sjtreep op d'n top moog d'r dat doorbiete. Mót ich ins probere.

Nuje sjlinger. Ich bin tösje de buim oet. Links ligke twieë mirgelgrotte. 't Oetzich is geweldig. Daoveur zien hiej twieë benk neergezat. Ich höb väöl benk gezeen. Greun en broen benk, betónne met graffiti of hawf verrineweerd. Ich höb nog kaom hónderd maeter geklómme, meh mót hiej efkes gaon zitte, bidon in de handj um de sjien op te haoje dat ich al oere op waeg bin.

Wiejer. Sjtök rechte waeg oe Jan Raas in '79 zich inkel kiere achter de wage van de ploogleier hóng. Dat hólp: hae wón. Weer wiejer lik get nao ónder e aod hotel, dat oets sjtraolend wit geverf waor. Hiej höbbe mien awwers hun huweliksnach doorgebrach. Links lik e pension mit aafloupend terras. De vrouw en häör moder zote hiej biej good waer aan ei täöfelke in de zón. Same get drinke, en meh sjtrikke, dat noe breie is gewaore. Ze mótte 'ne ganse garderobe biejein gemaak höbbe, de jaore det ich hiej veurbiej fitsde. Noe zit hiej nemes. 'ne Lèste drei bringk mich baove. De berg sjtop oe de akkers beginne. Ich drei mich, zoef nao ónder en begin opnuuj. De wielerverhaole ligke nog netjes op hun plaats op

Kèttingrouker

[p. 33]

de berg, meh per klum dink ich d'r minder aan. 't Geit zich noe um doortrappe, aosem en kadans. Fitserenne, dat zien verhaole in bewaeging, meh dan waal veur de luuj langs de kant. De renner mót aete, aete en ophaoje mit dinke.

Ich bin daen daag nog dök umhoeg gegange. Dartig kier? Mier? Ich weit 't neet. Nao twelf, darteen maol waor de kop laeg, de bein vól. Nao twintig kier de bidon laeg en de kop dazelig. Verhaole en herinneringe waerde vetskes. Soms dach ich aan Cordang dae nao zoe'nen aafsjtand kaom werm gedreid zól zien.

Biej duusteraovend waor 't mich genóg. Op de kadans van de klum peddelde ich heivesj. Noe veulde ich waat Cordang gedach mós höbbe ónder zien hölletochte: zoe min meugelik. Verhaole zien veur de luuj, herinneringe ligke op 't asfalt. En de coureur, dae mót geweun trappe.

Kwakers