Platbook 1. Columns

(2008)–Wim Kuipers– rechtenstatus

Personalia

Pierre Bakkes (Mofert 1941) woor d'n ierste sjtreektaalfunctionaris veur 't Limburgs. Hae deej det wirk van 2001 wies hae d'r Drees zoog. Hae is taalgelierde, promoveerde op zien moderstaal, sjreef väöl artikele euver 't Limburgs, en ei book euver 't Vinloos, Zitterds en Remunjs in de reeks Taal in stad en land. Daonaeve maakde hae 't oetgebreid Mofers Woordebook, noe al geheite: de Dieke Bakkes. Hae publiceerde wiejer gedichter in 't tiedsjrif van Veldeke.

Colla Bemelmans (Nut 1939) is op de ierste plaats dichter. Hae publiceerde Uëver-laeve (1998) en in de LiLiLi 'n Aomezeik haet ouch ein laever, ploes nag twie beuk veur wichter en ouch grote miense: De voele baer en De kaorewolf. Gevarieerd is Wil vesper (2006): gedichter, toniel en verhäölkes. Hae maakde wiejer ei klein waordebook van zien moderstaal:

Nut(h)se kal is geine nötte kal. Dit jaor versjeen Gehuchtenwandelingen in Groot Nuth, det d'r same mit Jo Wierts maakde.

Ger Bertholet (Klumme 1948) is dichter, zenger, teatermaeker en nag mie van die dinger. Sjriever: hae sjreef zös tonielsjtökker, dök monologe die d'r zelf sjpeelde. Geneumd mótte waere Sjtalluch, Knötsj, in 't Zeeuws vertaald en opgeveurd (Knarre hoot det dao), Puen d'r Vuurmond en Mim, det in 't Nederlandjs gesjreve is. Biej de luuj is hoe veural bekind es zenger. Hae sjrief zien leedjes zelf. Wies noe guf 't drei cd's Betaille zingt (1995), Mich sjtik de brats en (2006) Frael. Bataille is ein van zien pseudonieme. Es Zjèr Bataille hauw d'r jaorelank eine poëtische column op de Limburgse radio. Ein klein dartig daovan zien door d'n umroop oetgegaeve: Sjweitberg, de naam van ein door häöm verzónne dörp. Hae sjrief onnag ónger de naam G. Rapaille.

Frits Criens (Hale 1949) is lieraar Nederlands en sjreef in 't Limburgs (Hales) en in de landjstaal. Hae haet eine naam es dichter van light verse, ofwaal: lóchte dichsels. Bunjel: Liefde uit blik (2006). Same mit ziene zoon Frits junior, angers gezag: Quirien van Haelen, goof hae Vader & Zoon oet, ouch light verse. Vurg jaor versjeen ziene ierste bundel zjwaor verze: Verloren kost. Zie debuut woor de bundel sonnette Tösse Gister & Mörge. 't Prozadebuut woor de roman in 't Hales Vergaete aorlog. In de LiLiLi versjene Ederein (ei verhaolgedich), Zónne op het Noorde (sonnette) en de verhaole Koreaanse Nochte. Inj dit jaor kump Ellie en ich, ein verzameling van ziene waekelikse column Modertaal in de Remunjse editie van Dagblad De Limburger. Die columns zien te laeze op zien website www.fritscriens.com. Hae sjreef wiejer zeveteen tonielsjtökker, ammaol komedies, en is sjtadsdichter van Leudal, de in plak gemaete grótste gemeinte van Limburg.

Wim Heijmans (Kirchroa 1947) is bao vaerdig es sjoolmeister. Dan krielt hae berg tied veur te sjrieve - in 't Kirchroädsj, waat angers. Hae sjreef leedjes veur alderlei zengers, en zien verhaole keme in 't book Uvver klone, sjteremeëdjer en anger lü (deil 42 LiLiLi). Dao sjtaon ouch de verhaole in womit hae de Groot-Limburgse Dialekpries van Veldeke gewónne haet, twie kier, in 1999 en 2002. Hae vertaalt tonielsjtökker en woor ein van de oprichters van Café-Tejater Kriek. Op zien website www.wimheijmans.nl sjtaon ouch verhaole in 't Nederlands. L1TV verfilmde twie van zien sinterklaosverhaole.

Wim Ku(i)pers (Neel 1939) is veural bekind es dichter van Neel en Kaoleries, twie lang gedichter die same in de LiLiLi versjene. Ierder goof hae dao Platlandj oet. Zien taalrubiek in Dagblad De Limburger, de Letterbak, woor ei begrip. Ein deil van die columns sjtaon in Moeles van de Sjalevaeger (TIC).

Ku(i)pers woor wiejer zeveteen jaor columnis biej de regionale radio, en vertaalde de Limburgse soap De Hemelpoort (2007).

Frits Linssen (Venroj 1933) zeumerde es puber al Venrodse wäörd biejein. Logisch det hae gevraog waerde veur de kemissie veur 't waordebook van Venroj. Same mit ziene liermeister Willy Schols meugde hae daonao 't waordebook zelf make. Det is ein van de bèste plaatswaordebeuk van gans 't landj gewaore. Bao 760 pagina's diek, en det euver ein taal wovan väöl Limburgers dinke det 't ei bietje angers oetgesjpraoke Hollesj is. Frits haet ouch eine gas gedichter en verhäölkes gesjreve.

Maria Scheres (Groeselt, 1949) sjrief noe veural in 't Mesjtreechs. In Grueles, 't blaad van de Heimkrink van Gronsveld, haet ze sjtapels gedichter gepubliceerd. De LiLiLi brach häör Sp(r)ookverhaole, en de bundel Sjoorpepier. Hiejin sjteit 't verhaol womit ze (2005) de literatuurpries nao Veldeke wón.

Toos Schoenmakers-Visschers (Poltert 1944) sjrief al veertig jaor gedichter. Ei klein deil daovan zien verzameld in Sezoenssjpegelinge en in Verdreet en rouw. Ze publiceerde ouch in 't tiedsjrif van Veldeke, in de reeks Veldeke Literair en in de heemkundebeuk vas de Roersjtreek. In de sjtried veur de dialekpries van Veldeke waerde ze twiede en drei maol kreeg ze bróns. Ouch kreeg ze eine pries veur 't bèste vastelaovesgedich.

Jan Sjure (Lin 1951) sjrief jeder waek de column Druimentare in de edities Remunjen Wieërt van Dagblad De Limburger. Al die columns (in 't plat, det sjprik vanzelf) zien te laeze op ziene website www.druimentaere.nl. Hae is oprichter en veurzitter van de sjtichting Limburgs Preuve, die ei podium guf aan Limburgse sjrievers en zengers van 't Limburgse loesterleed. Hae guf cursusse Limburgs, Wie sjriefs se det, en wón de ierste twie Limburgse diktees. Hae sjrief wiejer weitesjappelike artikele (in 't Ingels) euver aope bein ofwaal: chronische wunj.

Rosalie Sprooten (leëpe 1938) sjrief biejnao allein in 't Nederlandjs. Wies noe zien drei romans van häör oetgekómme: De pest voor een schip (ze haet op de wilj vaart gezaete), Muren

van glas, euver häör wirk in de psychiatrie, en Nieuwe huurders (2006). De kroniek Een vrouw voor zonen (TIC) is ei zeuke nao 't verleje van häör femilie. Ze sjreef wiejer Bericht aan Here Majesteit, ei verhaol euver eine Limburgse keplaon dae in 't verzit zoot. Ze wól daomit aantuine det de Limburgse kattelieke ouch wiste waat ze doon móste. Dit jaor keem ei book mit verhaole: Bijna alledaags. In 't Limburgs, 't lestige leëpens, versjene gedichter en proza in verzamelbeuk, zoewie Plat-eweg.

Paul Weelen (Calgary 1959) is sjriever, oetgaever, criticus en musicus. Hae sjrief veural romans in 't Kirchroas. Seer zie debuut Tsoeker op de miemele (1980) haet hae d'r neuge gepubliceerd. De jesjiechtens euver de femilie Miemel versjene later in ein deil, de trilogie Miemelfiemel (2000). Ein van zien romans, 't Wiefje (1999), waerde ouch in 't Nederlands oetgebrach: Snoepvrouwtje. Wie ziene partner Luiz Oliveira en hae zoge det sjrievers in 't Limburgs bao gein kans krege get van zich gedrök te zeen, begóste ze de oetgaeverie TIC (naojaor 1996). Ze boewe tej wiejer aan eine echte Limburgse bieb (de LiLiLi). Dae is noe al óngerhawve maeter breid. TIC guf ouch beuk in de landjstaal oet, mae die mótte waal get mit Limburg vandoon höbbe. Zoe versjeen van Weelen in 2007 De droom van de minnezanger, eine roman euver Hendrik van Veldeke, de Limburger dae aan 't begin van de vaderlandse letterkunde sjteit.

Ad van Zwol (Tiel 1946) verhoesde wie hae drei woor nao Limburg. Iers woonde hae in Blierik, en seer zien zeveteende in Venroj. Hae haet in 't bankwaeze gezaete (wie me det neump), mae zien passie woor de Venrodse taal. Jaorelank verzörgde hae 't blaad van Veldeke Venroj, de Hazegaer. Wiejer sjreef hae in en euver 't Venrods in sjtreekblajer en de gezet. En veur de vastelaovendj ei sjtök of twintjig leedjes. Zie leedje Moj Menneke waerde dit jaor nómmer 54 in de Limbo Top 100 Altertieje. Noe is hae programmamaeker biej Umroep Venroj. Laes ziene column.