Voorbericht
De Geïllustreerde Beschrijving van de Nederlandse Monumenten van Geschiedenis en Kunst, samengesteld en uitgegeven vanwege de Rijkscommissie voor de Monumentenbeschrijving, behandelt de bestaande bouwwerken en aardwerken en overblijfselen van bouwwerken en aardwerken voorzover deze ouder zijn dan honderd jaar en in enig opzicht van belang voor de geschiedenis en de kunst, alsmede de voorwerpen die zich bevinden in of behoren tot deze monumenten en die voldoen aan de juistgenoemde vereisten.
Verder worden in het kort genoemd openbare en niet-openbare verzamelingen op het gebied van geschiedenis en kunst, en wel voornamelijk die welke door hun betrekking tot plaats en omgeving een duurzaam karakter hebben gekregen.
De monumentenbeschrijving heeft ten doel het vaderlandse erfdeel op het gebied van de bouwkunst zo getrouw mogelijk in woord en beeld vast te leggen en in wijde kring bekend te maken. Samenvattende kunsthistorische beschouwingen zal men er niet in aantreffen, wel het materiaal daarvoor. Litteratuur wordt alleen aangehaald voor zover die voor de samenstelling met vrucht is geraadpleegd.
Archiefonderzoek behoort in beginsel niet tot de taak van de monumentenbeschrijver. De monumenten worden per gemeente beschreven, de gemeenten zijn gerangschikt in alfabetische orde, de monumenten in elke gemeente zijn als volgt gegroepeerd:
| verdedigingswerken, |
| bruggen, sluizen, pompen en dergelijk straatmeubilair, |
| wereldlijke openbare gebouwen, |
| kerkelijke gebouwen en instellingen, |
| gebouwen van liefdadigheid, onderwijs e.d., |
| particuliere gebouwen. |
Benaderende dateringen zijn kortheidshalve aangegeven in Romeinse cijfers voor de eeuwen, met de hoofdletters a en b voor de eerste of de tweede helft van een eeuw, en met de kleine letters a, b, c of d voor de vierendelen van een eeuw.
De aanduidingen ‘rechts’ en ‘links’ onderstellen het standpunt van de beschouwer tenzij het gaat om een heraldische beschrijving.
Bij gebrek aan een officiële spelling van de aardrijkskundige namen heeft de Rijkscommissie voor de Monumentenbeschrijving besloten de spelling te volgen van de Posterijen.
De tekst van dit deel is samengesteld door prof. dr. E.H. ter Kuile, behoudens die van de schilderijen op de stadhuizen van Zwolle en Hasselt, van de r.-k. kerken van O.L. Vrouwe Hemelvaart en St. Michaël in Zwolle en op het slot Rechteren en de havezate Den Berg welke in hoofdzaak te danken is aan wijlen dr. S.J. Gudlaugsson. De heer Ter Kuile maakte een begin met het werk als wetenschappelijk hoofdambtenaar bij de Rijksdienst voor de Monumentenzorg in 1962. Bij zijn pensionering in 1965 was de tekst van de gemeente Zwolle in haar toenmalige omvang in eerste aanleg voltooid. Nadien zette hij zijn taak voort tot de gehele tekst in november 1968 als voltooid kon worden beschouwd. Het duurde nog drie jaren eer de bouwkundige tekeningen en de foto's gereed waren gekomen, in welke tijd de bewerker verschillende wijzigingen en aanvullingen aanbracht, voor een groot deel gevolg van restauratie enerzijds en sloping anderzijds van monumenten. Tenzij in de tekst latere jaren worden
Auteursrechtelijk beschermd