Klankleer der Limburgsche Sermoenen

[p. V]

AAN MIJNE OUDERS.

[p. VII]

Voorrede.

Bij het zoeken naar een onderwerp voor een proefschrift werd mijne aandacht gevestigd op de grammatische vormen der zoogenaamde Limburgsche Sermoenen, en bij nader onderzoek bleken die vormen mij ten volle een grondig onderzoek waard te zijn.

De Limburgsche dialectengroep is zeker een der belangrijkste van 't Nederlandsch, zij wijkt sterker van de schrijftaal af dan eenige andere en is de brug tot de Nederrijnsche of Middelfrankische dialecten, met welke zij vele eigenaardigheden gemeen heeft. Maar Nederlandsch is het Limburgsch, om zijne geschiedenis, om zijne ontwikkeling, om zijn consonantenstelsel.

Tot nogtoe zijn de oude Limburgsche tongvallen weinig behandeld: de Nederlanders beschouwen ze gewoonlijk als eene soort van Middelduitsch, en de Duitschers kennen meestal te weinig Nederlandsch om met vrucht die tongvallen te bewerken.

Tot de kennis der Limburgsche (vooral Zuid-Limburgsche) dialecten is dit werkje eene kleine bijdrage. Het was mijn plan geweest op de klankleer eene flexieleer te laten volgen, maar verschillende omstandigheden hebben dat vooralsnog onmogelijk gemaakt. De flexie zal behandeld worden in de inleiding op mijne voorgenomen uitgave der Sermoenen, die in de Bibliotheek van Middelnederlandsche Letterkunde zal verschijnen. Aan de klankleer gaat een en ander vooraf over het handschrift en over de bronnen, voor zoover ik deze heb kunnen opsporen. Enkele verwijzingen naar de flexieleer waren niet te vermijden.

Toen ik het onderwerp aanvatte, hoopte ik, dat de Sermoenen een oorspronkelijk Dietsch werk zouden blijken te zijn. De uitkomst heeft mij echter van het tegendeel overtuigd. Hoewel het voor de letterkunde zeker te

[p. VIII]

betreuren is, dat ook deze preeken, gelijk de meeste Middelnederlandsche gewrochten, navolgingen zijn van een vreemd origineel, is de mogelijkheid van vergelijking met den oorspronkelijken tekst voor de taal van groote waarde.

Mij blijft over allen dank te zeggen wier lessen ik gedurende mijn studietijd heb mogen volgen.

U in de eerste plaats, Hooggeleerde de Vries, Hooggeschatte Promotor, betuig ik mijn warmen, mijn innigen dank voor al de vriendschap, al de hartelijke belangstelling die Gij mij hebt betoond, zoover mijne herinnering reikt. De opwekkende aanmoediging, de vriendelijke oplettendheid die ik steeds van U en de Uwen heb mogen ondervinden, zullen mij niet uit 't geheugen gaan, zoolang ik leef, en ik ben U ten hoogste erkentelijk, dat Gij op Uwe welwillendheid wel de kroon hebt willen zetten door mijn promotor te zijn. Menigen wenk heb ik van U bij de samenstelling van dit proefschrift ontvangen, ook daarvoor mijnen dank. Moge het U gegeven zijn, na zoovele jaren van trouwe ambtsvervulling, nog lang in gezondheid de rust te genieten.

Aan de Hooggeleerde Heeren P.J. Cosijn, R. Fruin, A. Leskien en E. Sievers, mijne hooggeachte leermeesters, mijnen hartelijken dank voor al wat ik van hen in, en vooral buiten de lesuren heb geleerd, en voor hunne minzame belangstelling, die mij, zoolang ik de eer heb hen te kennen, nooit heeft ontbroken.

Den Heeren Dr. W.N. du Rieu, Bibliothecaris der Universiteits-Bibliotheek alhier, en Dr. T.C.L. Wijnmalen, Bibliothecaris der Koninklijke Bibliotheek te 's-Gravenhage, ben ik ten zeerste verplicht voor hunne bereidwilligheid naar aanleiding van 't copieeren van 't handschrift, den Heere Dr. S.G. de Vries, Conservator voor de handschriften aan de Universiteits-Bibliotheek alhier, voor de welwillende hulp die ik van hem bij de ontcijfering mocht ondervinden, den Heeren Jos. Habets, Archivaris van 't Rijks-Archief te Maastricht, en A.J. Flament, Commies en Chartermeester aan 'tzelfde archief, voor mij verstrekte inlichtingen, en voorts allen die mij tijdens het schrijven van deze proeve behulpzaam zijn geweest, voor hunne ondersteuning.

Leiden, Mei 1891.