Tussen Maas en Mars

[p. 7]

Het gevloekte brood

Pont Saint-Esprit 1951

Dit had de Boze zich nog afgedwongen
toen hem de Banner aan de troebele Jordaan
beval om heen te gaan,
om weg te varen uit de zieke zinnen
van dochterke van vrome molenaar
in dorpje Telamaar.

Ik wil verblijven in een handvol zaden
die 'k op de mulderszolder samenveeg.
Ik moet toch ergens heen.
Wat roggestof en roggespoor kan niemand schaden.
Ik spring dan weg in wind en weer
en zijg wel ergens neer.
Ik vind ook beemd of veld om in te wonen,
en in te werken, om mijn kracht te tonen.
Wel, sprak de Banner, stuif dan in de wind
tot waar de zee begint.

Een wolk van wannestof en roggesporen
woei door de gloed van ochtendgloren
het argeloze Westen in.
En dat bezeten meel bleef dreigend dwalen
veel eeuwen lang door kloven en dalen,
ontkiemend immer voort.
Totdat het ergens aan de groene boord
der Rhône in veel te rijpe roggenaren
is kunnen binnenvaren.

[p. 8]

 

De duivel was nu, moe van bloeiend wachten

 

in zoveel vruchteloze dage' en nachten,

 

plots fel in rijpe razernij.

 

Hij zou een spel van vlam en vuur gaan brengen,

 

zou branden, schrikken, folteren en zengen

 

in dorp en woud en wei.

 

Dan is de Boze giftig ingedrongen

 

in 't goede graan, waarvan eenmaal Millet

 

met vorstelijk penseel de glorie heeft gezongen.

 

 

 

Bij 't klappen van het lieflijk Angelus

 

reed men op hooggetaste wagen

 

het ongedorste koren naar de molen

 

van Pont du Saint-Esprit.

 

 

 

Hier kon de Boze zich wel thuis gevoelen,

 

want had men niet in oude sagen

 

in lang verleden tijd kunnen gewagen

 

van de bezetenheid der brandenden

 

van vlammenziekte en vlammendood,

 

wanneer zulk helse zaad in trog en oven schoot...

 

Nu kon de Vijand eindelijk weer werken.

 

Maillat, de mulder, had het meel gemalen,

 

het helse meel, waarin de duivel school,

 

het meel van rogge, dat in gulden dalen

 

zo hemels stond te pralen.

 

Dan is de Satan verder doorgedrongen

 

in mond en maag, in hersenen en longen.

 

 

 

Een wilde steek drong vrouw Labiche in 't brein.

 

Dát moest de duivel zijn!

 

Ik ben het vuur! gilde ze naar de straten.

[p. 9]

 

Ik ben van mens en God verlaten!

 

Ik zie een kroon van felgespitste vlammen

 

op al de blauwe kammen

 

der bergen in het rond!

 

Een ander: Hart en milt voel ik verkolen!

 

En ik voel vlammen door mijn aders dolen!

 

Een leiendekker sprong dol van het dak.

 

Drie kind'ren schoten als bezeten weg

 

uit doornenhagen aan de weg.

 

Daar zagen er kwaad groenig vuur in bollen

 

door straat en stegen rollen.

 

Zes mannen vonden saam een spitse dood

 

op erf vol roestig schroot.

 

Er dwaalde wedergalm van razend schreeuwen

 

of duizend losgebroken leeuwen

 

hun prooi vervolgden door heel Saint-Esprit.

 

Honderde lagen op de naakte straten

 

hun eind te wensen en verwensen

 

met schuimbedekte mond' en opgezwollen pensen.

 

Er hupten vuurge ruiters op de nokken;

 

er daalden vlammen neer in rosse brokken.

 

Een vuurslang viel van toren naar beneden

 

op been en armen, blouse en toog.

 

En dan nog scheller dan het rode vuur

 

die zonverdovend witte gloeden,

 

die over alle dingen woedden.

 

De mensen springen heen in radeloos geschater

 

naar veld en bos en berg en water.

 

Zij rennen tegen boom en muur

 

geteisterd door 't gevloekte brood en 't vuur

 

dat met gebannen duivelen is uitgegaan

 

eens van de troebele Jordaan.