79. J.Th.H. de Win, De geschiedenis van Vaals. Vaals, uitgave der gemeente, 1941. (109 blz.)
In 1941 herdacht de gemeente Vaals haar 900-jarig bestaan, al zijn verschillende dorpen die haar vormen natuurlijk ouder. Feestelijkheden konden vanwege den oorlogstijd niet gehouden worden, doch de gemeente gaf tenminste een gedenkboek uit, dat evenwel spoedig door autoriteiten der bezetting verboden werd.
Vaals mag men wel de meest on-Hollandsche gemeente van Nederland noemen. Om allerlei redenen: taalkundig evenals ethnologisch behoort ze eer tot het land van Aken, tot den Eifel; landschappelijk onderscheidt ze zich met haar heuvels of laaggebergte van boven de 300 meter al evenzeer van de neder-landen. In politiek opzicht doorleefde ze heel wat wederwaardigheden, evenals de vele staatjes die voor den Franschen tijd Zuid-Limburg vormden. Van 1288-1794 was Vaals achtereenvolgens Brabantsch, Bourgondisch, Habsburgsch, Spaansch en Staatsch bezit. Nadien Fransch, Nederlandsch, Belgisch en weer Nederlandsch. Vaals werd een uit oogpunt van industrie wel belangrijke gemeente, wier lotgevallen innig verbonden zijn geweest met die der familie von Clermont, waaraan ons Eifelstedeke nog menig monumentaal gebouw dankt.