Aenleiding tot de kennisse van het verhevene deel der Nederduitsche sprake. Eerste deel

[p. 27]

Selectieve bibliografie / Selected references

Alberdingk Thijm, Jos[ephus] A[lbertus] 1869 ‘Over de ideale schoonheid, door Lambert Hermansz. ten Kate’. De Dietsche Warande 8: 115-141.

Beckering Vinckers, Jan 1877 Taal en Taalstudie. Voorlezingen over de gronden der wetenschappelijke taalbeoefening, door W.D. Whitney. Volgens de derde uitgave voor Nederlanders bewerkt. Eerste serie. Haarlem: F. Bohn.

van den Berg, B. 1975 ‘Lambert ten Kate's “Gemeenlandsche Dialect”’. Spel van zinnen: Album A. van Loey. Onder redactie van R. Jansen-Sieben, S. de Vriendt & R. Willemyns. Brussel: Éditions de l'Université de Bruxelles, 299-304.

de Bonth, Roland 1996 ‘A Black Sheep and a White Crow. Carolus Tuinman (1659-1728) and Lambert ten Kate (1674-1731) on Etymology’. History and Rationality. The Skövde Papers in the Historiography of Linguistics. Ed. by Klaus D. Dutz & Kjell-Åke Forsgren. Münster: Nodus Publikationen, 107-132. 1998 De Aristarch van 't Y. De ‘grammatica’ uit Balthazer Huydecopers Proeve van Taal- en Dichtkunde (1730). Maastricht: Shaker Publishing.

de Bonth, Roland de & Geert R.W. Dibbets, red. 1995 Voor rede vatbaar. Tien voorredes uit het grammaticale werk van Van Hoogstraten, Nyloë, Moonen, Sewel, Ten Kate, Huydecoper (1700-1730). Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen.

de Bonth, Roland de & Jan Noordegraaf 1996 ‘Towards a Historiography of Eighteenth-Century Dutch Linguistics’. De Bonth & Noordegraaf, 5-18.

de Bonth, Roland de & Jan Noordegraaf, eds. 1996 Linguistics in the Low Countries: the eighteenth century. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Munster: Nodus Publikationen.

Booij, Geert E. 1971 ‘Lambert ten Kate als voorloper van de TG-grammatica’. Spektator 1: 74-78. [Met een reactie van Ton van der Geest, ‘G.E. Booij als naloper van de TG-grammatica’]. Spektator 1: 160-161.

Bremmer Jr., Rolf. H. ed. 1998 Franciscus Junius and His Circle. Amsterdam & Atlanta/ GA: Rodopi.

Brink, Daniel 1986 ‘Lambert ten Kate as Indo-europeanist’. Dutch linguistics at Berkeley: papers presented at the Dutch Linguistics Colloquium held at the University of California, Berkeley on November 9th, 1985. Ed. by Jeanne van Oosten & Johan P. Snapper. Berkeley: The Dutch Studies Program, U.C., 125-135. 1987 ‘Lambert ten Kate: a Precursor of Generative Phonology’. Papers from the Second Interdisciplinary Conference on Netherlandic Studies held at Georgetown University, 7-9 June 1984.

[p. 28]

Ed. by William H. Fletcher Lanham. M.D.: University Press of America, 37-49.

ten Cate, C.L. 1987 Lambert ten Kate Hermansz. (1674-1731). Taalgeleerde en konst-minnaar. Utrecht: Stichting ‘Genealogie ten Cate / ten Kate’. Uitgave nr. 5.

Daan, Jo 1992 ‘Wat is een dialect? de betekenisnuances van dit woord in Nederland, bij Lambert ten Kate en in latere eeuwen’. Taal en Tongval 44: 156-187. 1994 ‘Lambert ten Kate gevierd, bewonderd en vergeten’. ‘Wat oars as mei in echte taal’. Fryske Stúdzjes ta gelegenheid fan it ôfskie fan prof. dr. A. Feitsma as heechlearaar Fryske Taal en Letterkunde under redaksje fan Ph. Breuker, H.D. Meijering & J. Noordegraaf. Ljouwert: Fryske Akademy, 54-61.

Dibbets, Geert R.W. 1996 ‘De strijd om het genus in de achttiende-eeuwse grammatica van het Nederlands’. De Bonth & Noordegraaf, 57-90.

van Driel, L.F. 1992 ‘Eene geauctoriseerde tale. Adriaen Verwer, koopman, jurist en taalliefhebber’. Voortgang, jaarboek voor de Neerlandistiek 13: 121-143.

Eijkman, L.P.H. 1924 ‘Geschiedkundig overzicht van de klankleer in Nederland’. De Nieuwe Taalgids 18: 17-33.

Gerretzen, Jan Gerard. 1940 Schola Hemsterhusiana. De herleving der Grieksche studiën aan de Nederlandsche universiteiten in de achttiende eeuw van Perizonius tot en met Valckenaer. Nijmegen & Utrecht: Dekker & Van de Vegt.

Grimm, Jacob 1822- 1837 Deutsche Grammatik. I^2 -IV. Göttingen: Dieterich.

Harris, Richard L. 1992 A Chorus of Grammars: The correspondence of George Hickes and his collaborators on the Thesaurus linguarumseptentrionalium. Toronto: PIMS.

Heinrichs, Anne 1978 ‘Von Ole Worm zu Lambert ten Kate. Frühe Rezeption der “Krákumál”’. Sprache in Gegenwart und Geschichte. Festschrift für Heinrich Matthias Heinrichs zum 65. Geburtstag. Hrsg. von Dietrich Hartmann, Hansjürgen Linke & Otto Ludwig. Köln: Böhlau, 294-306.

van Helten, Willem H. 1882 Bijdrage tot een pragmatische geschiedenis der vaderlandsche-taalstudie in Nederland. Groningen: J.B. Wolters.

van der Hoeven, Adrianus. 1896 Lambert ten Kate (De ‘Gemeenschap tussen de Gottische Spraeke en de Nederduytsche’ en zijne onuitgegeven geschriften over klankkunde en versbouw.). 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff.

Jongeneelen, Gerrit H. 1992 ‘Lambert ten Kate and the origin of 19th-century historical linguistics’. The History of Linguistics in the Low Countries. Ed. by Jan Noordegraaf, Kees Versteegh & Konrad Koerner. Amsterdam & Philadephia: John Benjamins, 201-219.

[p. 29]

1994 Fonetiek en Verlichting. De ‘Redeneringh over de talen’ van Jan Trioen (1692) Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen. 1996a ‘Huydecoper's Reception of ten Kate's Linguistic Theory. A first exploration’. De Bonth & Noordegraaf, 121-132. 1996b ‘Kate, Lambert ten’. Lexicon Grammaticorum. Who's Who in the History of World Linguistics. Ed. by Harro Stammerjohann. Tübingen: Niemeyer, 503-504.

ten Kate, Lambert 1710 Gemeenschap tussen de Gottische spraeke en de Nederduytsche. Amsterdam: Jan Rieuwertsz. (Herdr. 2001, met als bijlage Jean Le Clerc, ‘Convenance des Langues Gothique & Flamande’ [1710]; ingeleid en bezorgd door Igor van de Bilt en Jan Noordegraaf. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen). 1716 Den schepper in Zyn bestier te kennen in Zyne schepselen; Volgens het Licht der Reden en Wiskonst. Tot Opbouw van Eerbiedigen Godsdienst, en Vernietiging van alle Grondslag van Atheistery; als mede Tot een regtzinnig Gebruyk van de Philosophie. Amsterdam: Pieter Visser. 1723 Aenleiding tot de kennisse van het verhevene deel der Nederduitsche sprake. 2 vols. Amsterdam: Rudolph & Gerard Wetstein. (Herdr. 2001, met een inleiding door Jan Noordegraaf & Marijke van der Wal. Alphen aan den Rijn: Canaletto). 1757 [1716] ‘Proef-ondervinding over de scheiding der coleuren, bevonden door een prisma in de volgende orde der musyk-toonen, in navolging eener proef-ondervindinge in Newton's Gezigt-kunde, eertyds waargenomen en nu meegedeeld uit de nalatenschap van Lambt. ten Kate Hz.’. Verhandelingen, uitgegeven door de Hollandsche Maatschappye der Weetenschappen te Haarlem. Haarlem [etc.]: Bosch, Plaat en Allart [etc.] Deel 3, 17-30.

Knol, Jan 1977 ‘De grammatica in de achttiende eeuw’. Geschiedenis van de Nederlandse taalkunde. Onder redactie van Dirk M. Bakker & Geert R.W. Dibbets. Den Bosch: Malmberg, 64-112.

Kossmann, F.K.H. 1966 Opkomst en voortgang van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden. Geschiedenis van een initiatief. Leiden: E.J. Brill.

Krause, Friedhilde (Hrsg.) 1989 Die Bibliothek der Brüder Grimm. Annotiertes Verzeichnis der festgestellten Bestandes. Weimar: Böhlau.

Law, Vivien 1990 ‘Language and its Students: the History of Linguistics’. An Encyclopedia of Language. Ed. by N.E Collinge. London & New York: Routledge, 784-842.

Lobel, Eric de 1988 ‘De historische taalbeschouwing van Lambert ten Kate'’. Dietsland-Europa 33: 15-21.

Martin, E. 1884 ‘Zur Geschichte der deutschen Philologie. II. H.W. Tydeman und J. Grimm’. Anzeiger für deutsches Althertum und deutsche Literatur. 10: 160-185.

Meinsma, G.L. 1981a The Phonetics of Lambert ten Kate. A textedition in reprint with an introduction. Amsterdam: Institute of Phonetic Sciences of the University of Amsterdam. Publication no. 69.

[p. 30]

1981b Als de haen over de heete kolen? Lambert ten Kate. Teksten bijeengebracht [en ingeleid] door G.L. Meinsma. Amsterdam: Institute of Phonetic Sciences of the University of Amsterdam. 1982-1983 ‘Lambert ten Kate, an early phonetician’. Proceedings from the Institute of Phonetic Sciences of the University of Amsterdam 7: 83-118.

Noordegraaf, Jan 1996 ‘From Greek to Dutch. The Schola Hemsterhusiana and the study of the mother tongue. A few remarks’. De Bonth & Noordegraaf, 33-56. 1999 ‘In the shadow of the language garden’. The Emergence of the Modern Language Sciences: Studies on the transition from historical-comparative to structural linguistics in honour of E.F. Konrad Konrad Koerner. Ed. by John E. Joseph, Hans-Josef Niederehe & Sheila Embleton. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins 1999. Vol. I, 13-25. 2000 ‘Inleiding tot Lambert ten Kate (1674-1731)’. Van Hemsterhuis tot Stutterheim. Over wetenschapsgeschiedenis door Jan Noordegraaf. Münster: Nodus Publikationen, 39-60. 2001 ‘Historical Linguistics in the Low Countries: Lambert ten Kate’. History of the Language Sciences. Ed. by E.F.K. Koerner, Sylvain Auroux, Hans-Josef Niederehe & Kees Versteegh. (= Handbücher zur Sprach- und Kommunikationswissenschaft). Berlin: Walter de Gruyter. Vol. II, 1115-1124.

Paul, Hermann 1891 ‘Geschichte der germanischen Philologie’. Grundriss der germanischen Philologie. Hrsg. v. H. Paul. Strassburg: Trübner. I. Band, 9-151.

Peeters, Leopold 1990a Taalopbouw als Renaissance-ideaal: studies over taalopvattingen en taalpraktijk in de zestiende en zeventiende eeuw. Amsterdam: Buijten & Schipperheijn. 1990b ‘Lambert ten Kate (1674-1731) en de achttiende-eeuwse taalwetenschap’. Traditie en progressie: Handelingen van het 40ste Nederlands Filologencongres. 's-Gravenhage: SDU Uitgeverij, 151-160.

Polomé, Edgar C. 1983a ‘Lambert ten Kate's significance for the history of the Dutch language’. Tijdschrift voor Nederlands en Afrikaans 1, 2: 2-14. 1983b ‘Netherlandic contributions to the debate on language change: from Lambert ten Kate to Josef Vercoullie’. Language change. Ed. by Irmengard Rauch & Gerald F. Carr. Bloomington: Indiana University, 163-173.

Prinsen, M.M. 1936 ‘Lambert ten Kate als kunstkenner en aestheticus’. De Nieuwe Taalgids 30: 53-66.

von Raumer, Rudolf 1870 Geschichte der germanischen Philologie, vorzugsweise in Deutschland. München: R. Oldenbourg. (Repr., New York: Kraus, 1965).

Reifferscheid, A. (Hrsg.) 1883 Briefe von Jakob Grimm an Hendrik Willem Tydeman. Mit einem Anhang und Anmerkungen. Heilbronn: Henninger.

Rizza, Riccardo 1987 La Lingua e la Letteratura Nederlandese in Italia. Bologna: Cappelli.

Rompelman, T.A. 1952 Lambert ten Kate als germanist. Mededelingen der Koninklijke Nederlandse Akademie van

[p. 31]

wetenschappen, Afd. Letterkunde. Nieuwe reeks, deel 15. Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij.

Salverda, Reinier 2001 ‘Newtonian Linguistics. The Contribution of Lambert ten Kate (1674-1731) to the Study of Language’. ‘Proper Words in Proper Places.’ Studies in Lexicology and Lexicography in honour of William Jervis Jones. Ed. by Maire C. Davies, John Flood & David N. Yeandle. Stuttgart: Hans-Dieter Heinz Akademischer Verlag, 115-132 [Stuttgarter Arbeiten zur Germanistik nr. 400].

von Schlegel, August Wilhelm. 1847 [1815] ‘Altdeutsche Wälder. herausg. durch die Brüder Grimm. Erster Band, Cassel 1813’. Sämmtliche Werke. Hrsg. von Eduard Böcking. Vol. XII. Vermischte und kritische Schriften. Leipzig: Weidmann, 1847. (Repr. 1971, Georg Olms Verlag, Hildesheim & New York), 383-426.

Schultink, H. 1989 ‘Regelmaat in onregelmatigheid: Ten Kate, Van Haeringen en de ANS in historisch perspectief’. Palaeogermanica et onomastica: Festschrift für J.A. Huisman zum 70. Geburtstag. Hrsg. von Arend Quak & Florus van der Rhee, 203-213. (Amsterdamer Beiträge zur älteren Germanistik, 29). 1994 ‘Lambert ten Kate en hedendaagse, Nederlandse morfologie’. Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 110: 257-274. 1995 ‘Van conversie en nog wat. Kanttekeningen bij het proefschrift van Jan Don’. De Nieuwe Taalgids 88: 111-123.

Terpstra, J.U. 1960 ‘Ten Kate's Übersetzung von Ragnar Lodbroks Sterbelied (Krákumál) und ihre literarhistorische Bedeutung’. Neophilologus 44: 135-146.

von Uffenbach, Zacharias Conrad 1754 Merkwürdige reisen durch Niedersachsen, Holland und Engelland. Dritter Theil. Ulm: Gaumisch.

Vanderheyden, Jan-F. 1971 Schets van een geschiedenis van de Germaanse filologie. Deel II. 7e uitgave. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven.

Van de Velde, Roger G. 1966 De studie van het Gotisch in de Nederlanden. Bijdrage tot een status quaestionis over de studie van het Gotisch en het Krimgotisch. Gent: Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. 1990 ‘The concept of “scientific” in the development of the language sciences’. Progress in linguistic historiography: papers from the international conference on the history of the language sciences (Ottawa, 28-31 August 1978). Ed. by Konrad Koerner. Amsterdam: John Benjamins, 395-402.

van Veen, Henk Th. 1995 ‘Devotie en esthetiek bij Lambert ten Kate’. Doopsgezinde Bijdragen. Nieuwe reeks 21: 63-96.

Verburg, Pieter Adrianus 1952 Taal en Functionaliteit. Een historisch-critische studie over de opvattingen aangaande de functies der taal van de prae-humanistische philologie van Orleans tot de rationalistische linguïstiek van Bopp. Wageningen: Veenman. (Diss. Vrije Universiteit Amsterdam, 1951; Engelse uitgave: Language and its Functions. A historico-critical study of views concerning the functions of language from the pre-

[p. 32]

humanistic philology of Orleans to the rationalistic philology of Bopp. Transl. by Paul B. Salmon. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins 1998).

Verwer, Adriaen 1707a Linguae Belgicae idea grammatica, poëtica, retorica; deprompta ex Adversariiis Anonymi Batavi: In usum proximi Amici. Amsterdam: F. Halma. 1707b Letterkonstige, dichtkonstige en redenkonstige schetse van de Nederduitsche tale. Uit het Latijn vertaald door A. Kluit naar de editie-1707. Bezorgd en ingeleid door Igor van de Bilt & Jan Noordegraaf. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen 2000. 1783 Schets van de Nederlandse taal. Grammatica, poëtica en retorica. Naar de editie van E. van Driel vertaald door J. Knol. Met een fotomechanische herdruk van Anonymus Batavus' Idea Linguae Belgicae grammatica, poetica et rhetorica bezorgd door Everhardus van Driel, Leiden 1783 (1st ed. 1707). Bezorgd door Th.A.J.M. Janssen & J. Noordegraaf. Met als bijlage een Lijst van bronnen samengesteld door Henk Duits & Rob de Graaf. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen 1996.

de Vooys, Cornelis G.N. 1924 ‘De taalbeschouwing van Lambert ten Kate’. Verzamelde taalkundige opstellen door C.G.N. de Vooys. Deel I, 374-391. Groningen: Wolters, 1924. (Oorspr. in De Nieuwe Taalgids 17 [1923]: 65-81.). 1970 Geschiedenis van de Nederlandse taal. Groningen: Wolters-Noordhoff. (Fotomechanische herdruk van de vijfde editie uit 1952).

de Vries, Marleen 2001 Beschaven! Letterkundige genootschappen in Nederland 1750-1800. Nijmegen Vantilt.

van der Wal, Marijke J. 1992 Geschiedenis van het Nederlands (in samenwerking met Cor van Bree). Utrecht: Het Spectrum. Tweede druk 1994. 1994 ‘Straattaal en slechte woorden: sociolinguïstische onderscheidingen in observaties en taalbeschouwing vóór 1800’. ‘Wat oars as mei in echte taal’. Fryske Stúdzjes ta gelegenheid fan it ôfskie fan prof. dr. A. Feitsma as heechlearaar Fryske Taal en Letterkunde under redaksje fan Ph. Breuker, H.D. Meijering & J. Noordegraaf. Ljouwert: Fryske Akademy, 54-61. 2000 ‘De receptie van Lambert ten Kates ideeën in de achttiende eeuw’. Meesterwerk 18: 12-18. 2002 ‘Lambert ten Kate and eighteenth-century Dutch linguistics’. Beiträge zur Geschichte der Sprachwissenschaft 12, 49-63.

van der Woud, Auke 1990 De Bataafse Hut. Verschuivingen in het beeld van de geschiedenis (1750-1850). Amsterdam: Meulenhoff.