Ik ben een echt genie. De briefwisseling van Max de Jong en Hans van Straten 1942-1951

[Leiden,] 22 Aug. '50

Huwelijk. Werkstudent, 33 j., zoekt onbevooroordeelde vrouw, die bereid is na geslaagde kennismaking de rest van zijn studie te bekostigen.

Beste Max,

Op zo'n advertentie krijg je altijd brieven, je maakt met allemaal een afspraak en zorgt alleen dat ze het van elkaar niet merken.

Voor al mijn vakken heb ik goed gegokt, allemaal negens, maar met het laatste was het mis. In November mag ik terugkomen. Intussen zijn ze bezig om voor Indisch juristen een eenvoudige overgang klaar te maken naar Nederlands recht. Een en ander komt neer op een aanvullend examen staatsrecht, een studie van ± 3 mnd. Maar ik voel niets voor de advocatuur, ik wil de journalistiek in. Een meestertitel scheelt in het salaris.

Ja, sinds Korea is het weer spannend Europeaan te zijn. Jopie¹ en ik hebben onze fietsen al klaar staan voor het geval het gordijn soms aan déze kant opgaat. Stalin zal zeker niet dezelfde fout maken als Hitler en Napoleon: hij zal alleen komen als hij meteen ook Engeland kan bezetten. Daarom gaan wij niet, zoals iedereen, een nieuwe Londense regering vormen, maar kiezen we als reisdoel het democratische Spanje (Berlijn-Madrid is 2x Berlijn-Londen). In 10 à 12 dagen kunnen we de Pyreneeën halen. Het zal straks de grote fout van de Westerse diplomatie blijken te zijn, dat men Franco niet in het Atl. Pact heeft opgenomen. Hij is de enige die een gevechtsklaar leger op de been heeft. Franco wordt de Churchill van de volgende oorlog. Ik denk maar dat ik fascist word, dat komt straks weer erg in de mode. (of katholiek)

1 Joke van der Sterre, met wie HvS in 1951 trouwde.

[p. 155]

De experimentele groep is begonnen met 100% snobisme. Daarom is het zo gek dat juist uit déze hoek de regeneratie van de Nederlandse poëzie is begonnen. Podium en Libertinage zijn allebei wel goed, maar de meest vooruitgeschoven positie wordt nu ingenomen door het tijdschrift BRAAK. De luidruchtigste figuur hierin is meneer Lucebert, schrijver van orthodox-dadaïstische versjes, die nog het meest op die van Tristan Tzara lijken (die hij natuurlijk niet kent). Mesthopen, waar echter fantastische regels uit omhoog steken. (Dit is niet slechts mijn mening, maar naar ik hoor ook die van Morriën, lees Hermans). Luceberts betekenis is vooral een ‘historische’: op het moment dat we ons allemaal doodgeschreven hadden in sonnetten en stuk voor stuk uit de poëzie waren geretireerd, heeft hij een paar potdichte deuren opengetrapt. Overigens is ook Paul Éluard alleen beroemd geworden om zijn mooie regels.

Kwalitatief belangrijker is Remco Campert, die nu ook al verzen in Libertinage heeft staan. Hij schrijft ook goeie verhaaltjes. Een andere dichter, die je op mijn gezag rustig kunt noemen is Hans Andreus. Verder is daar natuurlijk Paul Rodenko, van wie dit najaar een bundel gaat verschijnen, die sensatie zal verwekken (‘de lege winkels van je ogen’ ‘je borsten lopen als een grammofoonplaat af’).

Zullen we een correspondentiepartij spelen?² Ik begin: e2-e4. Volgende week kom ik naar Amsterdam, ben jij 's middags al te bereiken? Is er slaapgelegenheid?

Hans

2 MdJ en HvS speelden vaker correspondentiepartijen per briefkaart, die verloren zijn gegaan. Ook uit deze partij ontbreken zetten.