Ik ben een echt genie. De briefwisseling van Max de Jong en Hans van Straten 1942-1951

Leiden, 17-III-47

Beste Max,

Dat Cola Debrot katholiek zou zijn als de heimieter wordt door enkele zijner mederedacteuren betwijfeld, en wel om de novelle ‘Bid voor Camille Willocq’. Sierksma schreef hierover in VN (23 Nov. '46): ‘Wanneer het denken rondtolt en het hart breekt, roept de mens om een god. Men kan dat belachelijk vinden; tot nu toe hebben velen dat gedaan en het waren niet de kleinsten. Debrot heeft het conflict een naam gegeven; in het conflict erkent hij (...) de noodzaak van een nieuwe god, die leven en denken weer zal verbinden. Maar de naam van die nieuwe god weet hij niet. Dat bewijst, dat hij niet een zwendelaar in religieuze artikelen, maar een eerlijk humanist is’ (N.B. de term ‘humanist’ ook weer niet te letterlijk opvatten. Met het humanistisch verbond heeft Fokke niets uit te staan. In een Podium-inleiding spreekt hij van ‘humanisme met haar op de tanden’). Overigens, als je de aandacht op je wilt vestigen, val dan Debrot en Sierksma op deze novelle aan (Jacob Evenhuis stuurde aan Columbus een bespreking hiervan, waarin hij ongeveer hetzelfde zei als Fokke). Mijn bescheiden mening over Willocq is: een gegeven van dezelfde rangorde als dat van Hélène in het Heelal, maar met oneindig meer smaak geschreven. Overigens schijnt Willocq (een monnik-in-opleiding, die uit het klooster deserteert, en ahw. tussen god en wereld in blijft hangen, zonder de oplossing te vinden) geheel autobiografisch te zijn.

[p. 54]

Dit althans moet Cola tegen Fokke hebben toegegeven. Het verandert mi. weinig aan de zaak; wat Willocq onderscheidt van biografieën als Si le grain ne meurt en Het Land van Herkomst, is dat de relatie boek-auteur hier voor een gewoon mens niet meer is na te gaan (zie Dresden, Ex.phil. en lit.besch.^I, waaruit je kunt leren dat deze ex.phil.lit.besch. niet zo heel veel verschilt van Forum; Ter Braak en Du Perron stelden ook de eis dat de kunstenaar in zijn werk aanwezig moet zijn), de navelstreng is doorgesneden.

Naar je inside information ben ik zeer benieuwd; door geldgebrek kan ik echter niet eerder komen dan Vrijdagavond of Zaterdagmorgen.

Je zit niet in de redactie omdat zeven man al genoeg is, en je te eigenwijs bent. Een redacteur moet over enige souplesse beschikken, wat overigens niet wil zeggen dat hij water in zijn wijn moet doen. We hebben je echter op de wachtlijst gezet, met Eldert Willems en Victor Varangot. Heb jij geen vriendinnetje bij Contact, die oog kan houden op de abonné'slijst, voor het geval dat er gedonder komt? Als je eens op een dergelijke manier het tijdschrift zou redden zit je in de redactie, gegarandeerd!

Je eitje tegen Cola is door slonzigheid van Vermeulen niet meer in Columbus 4-5 gekomen. Je altruïsme wel.

Wanneer ga je aan je autobiografie beginnen? Het ingrijpen van je ouders in je sexuele rijping, je trektochten, je vriendinnen (en die keer dat je 's nachts op straat bent gezet), je hospita's, je Unsterbliche Geliebte, de brand in de Parkstraat, de literatuur, Amsterdam enz., gegeven je aphoristische geest kan hier een chef d'oeuvre ontstaan. Ik raad je echter wel aan om in dit boek autobiographie en dagboek met elkaar af te wisselen, naar het voorbeeld van de Max Havelaar en het Land.v.H. Maar lees eerst: Gans-Liefde en Goudvissen, Léautaud-Passe-Temps, Stendhal-Souvenirs d'Égotisme. Drie boeken van vrij geringe omvang. Als je wilt leen ik ze.

Vrijdag gaat niet, bedenk ik, verwacht me Zaterdagochtend tussen 9 en 10. Tabé,

Hans

I Existentie-philosophie en Literatuurbeschouwing, essay van Dr. S. Dresden, uitgegeven in 1946.