Oeuvres complètes. Tome VII. Correspondance 1670-1675

[p. 162]

N^o 1878.
J. Boecler à J. Chapelain.
mars 1672.
Appendice au No. 1877.

La pièce se trouve à Leiden, coll. Huygens.

Anno 1672. d 12/22 Martii. hor. 9.30 m.p.m. primum obseruaui cometam plures ante dies visum a vigilibus nocturnis et ruri degentibus, et quidem, idoneis instrumentis deficientibus, filo siue funiculo adhibito. In priori extensione incidebant in eandem rectam lucida pleiadum⁴⁾, cometa et lucida pedis australis Andromedae⁵⁾: In posteriori, cometa Algol et eductio pedis sinistri Persei⁸⁾, ut vocatur a Beyleo¹⁾ in Uranometriâ²⁾.

4) η Tauri.

5) γ Andromedae.

8) δ Persei.

1) Huygens a corrigé sur le manuscrit: Bayero.

2) Voir l'ouvrage cité dans la Lettre N^o. 1377, note 6.

[p. 163]

Lumen Cometicum admodum erat tenue et albicans: cauda desinebat ad Gorgoneam secundam Begesi³⁾.

Die 12/23 Martii h. 8. 30. m. in primâ extensione fili Astronomici occurrebant iterum Lucida pleiadum⁴⁾, cometa et lucida pedis australis Andromedae⁵⁾; sed intermedium cometicum corpus aliquantulum Septentrionem versus recedere videbatur. In sequenti operatione filali, rectam per Algol ductam fere terminabant cometae et Genibus Arabum, quae in Rudolphinis dicitur fulgens in latere dextro Persei⁶⁾. Erat autem haec Persei fulgidae paululum occidentalis.

Lumen Cometae longe debilius vix conspectum permittebat. Cauda circa Gorgoneam tertiam Begei⁷⁾ finiebatur.

Anno 1672 d. 12/22 Martii prior extensio fili transibat lucidam pleiadum a⁴⁾ cometam et lucidam pedis australis Andromedae b⁵⁾.

posterior cometam, Algol c et eductionem pedis sinistri Persei d⁸⁾. Corpus cometicum aequabat fixas 4^tae magnitudinis: Cauda surgebat ad Gorgoneam secundam c⁹⁾.

13/23 Martii in priori observatione eandem fere lineam rectam exhibebant lucida pleiadum a⁴⁾. cometa et lucida pedis australis Andromedae b⁵⁾. Cometae tamen versus Septentrionem recessus oculis notari satis poterat.

In posteriori, in eandem incidebant rectam cometae, Algol c et Genib f¹⁰⁾ cauda ad Gorgoneam tertiam g⁷⁾ defecerat.

14/24 Martii prius extensum filum ducebatur per lucidam pedis australis Andromedae b⁵⁾ cometam, et hyadem ad oculum boueum h¹¹⁾.

Secundo extensum filum peruadebat cometam, Algol c et stellam in sinistro humero Persei i¹²⁾.

Cauda et lumine et magnitudine aliquantum defecerat.

15/25 Martii propter nubes densiores phaenomenon obseruari non poterat.

16/26 Martii primum notabant in eâdem rectâ stella in imo pede dextro Persei sequens k¹³⁾ praecedens l¹⁴⁾ et cometa. Deinde rectam occurrebant ductam in capite Erichthonii Australis m¹⁵⁾ stella juxta dextrum genu Persei n¹⁶⁾ et cometa. 17/27 Martii prima vice filum extendebatur qui haedoeum sequentem o¹⁴⁾ stellam ad tybiam dextram Persei p¹³⁾, et cometam. Secundâ vice extensum determinabat lucidam pleiadum a⁴⁾, cometam, et stellam in latere dextro Persei q⁶⁾.

Cauda terminabatur ad stellam sextae magnitudinis r.

18/28 Martii Cometa adeo jungebatur stellae in imo pede dextro Persei praecedenti l¹⁴⁾ ut in filari obseruatione distingui non posset. Erat a illa et occidentalior et meridionalior.

Cauda porrigebatur per eandem l.

3) Lisez: Persei; l'étoile désignée est π Persei.

4) η Tauri.

5) γ Andromedae.

6) ϰ Persei.

7) ϱ Persei.

4) η Tauri.

5) γ Andromedae.

8) δ Persei.

9) π Persei.

4) η Tauri.

5) γ Andromedae.

10) α Persei.

7) ϱ Persei.

5) γ Andromedae.

11) ε Tauri.

12) γ Persei.

13) ζ Persei.

14) ο Persei.

15) δ Aurigae.

16) ε Persei.

14) ο Persei.

13) ζ Persei.

4) η Tauri.

6) χ Persei.

14) ο Persei.

[p. 164]

d. 19/29 Martii Cometa aequalis fixis quintae magnitudinis triangulum formavit cum stellis k, l, scalenum; propius accedens ad k. Observatio filaris commode institui non potuit.

Cauda per tubum opticum conspici tantum poterat, directe vergens versus k. Corpus cometae referebat carbonem rubeis et nigricantibus maculis distinctum et fumigantem.

d. 20/30 Martii coelum nubibus undique velatum observationem negabat.^a)

a) Observatio diei 28 Martij plane eandem conjunctionem cum stella in imo pede Persei exhibet quae hic Parisijs a D. Cassino notata fuerat, unde apparet nullam sensibilem parallaxin habuisse Cometam, adeoque altitudinem maximam. [Huygens].