Oeuvres complètes. Tome V. Correspondance 1664-1665
(1893)–Christiaan Huygens–
Auteursrecht onbekend
[pagina 292]
| |
No 1367.
| |
[pagina 293]
| |
Contra ille: o Pueri, quid portet crastinus Eos
Sedi explorator: turmales agmine mergi,
Solivaga aut cornix, aut alcyones desertae
Si qua darent mihi signa. maris cras aequor arandum.
Detinuit nunc usque Jovis clementia sudi,
Et picturatus tot circum animalibus aether.
Quae nos in vitreo miramur monstra profundo,
Aether habet. radiant vultus formaeque natantum,
Cancer ibi est, delphinque; est grandi corpore cetus.
Ad Borean pisces, et contemplere sub austro
Pisces; nuper ubi numero crevisse feruntur.
Sunt urna, fluviusque, et aplustris comta carina
Illic. quin operis simulamina plurima vestri,
Luminaque in caelo pecori debentia nomen.
Vestibulum servant, elucens vellere fulvo
Dux aries, ingensque auratus cornua taurus.
Sunt hoedi, parvaeque sues, materque capella.
Est fuse sparso quae candet semita lacte
Bini cernunturque canes, pernoxque bubulcus;
Plaustraque; quique auriga suis excussus habenis.
Stellatum volat alatus per inane caballus:
Ac praesepe suum juxta stabulantur aselli.
Illic virgo, manum Cereali inlustris arista,
Et, transmutatus faciem, Pan ipse renidet.
Daphnin amans vestrum, secretae rupis in umbra
Uranie velut edocuit: me singula Daphnis.
Singula quae (carmen quia poscitis) ordine pangam.
Extemplo tentat vocem: numerosque modosque
Perpendens mulcet varijs concentibus auras.
Tum venti posuere, jacet sine fluctibus aequor:
Factaque sunt terris, sunt facta silentia ponto.
Mox interfatur: Quod prosperet, ab Jove magno
Ordiar: ordiri consuerunt ab Jove vates.
Vos, quoniam brevis haud ordo mihi nascitur (inquit)
Nocturnum chorea defendite corpore frigus.
Inde Jovis magni cunas, veterisque celebrat
Saturni jussum crudele, dolumque Cybelles;
Ortaque Dictaeis Corybantia sacra latebris:
Ut puero nutrix sit olentis lecta mariti
Uxor; et ipsa recens haedos enixa gemellos;
Queis comitata polum modo lucida stella frequentet,
| |
[pagina 294]
| |
Quae prius Olenijs balarat bestia campis;
Aureolumque terit formosi limen Olympi.
Tantus amor Iovis, et percepti gratia lactis.
Nec tamen hoc niveum manasse fluore nitorem,
In duo secta vias, oculis manifesta videntum,
Semita quo candet ducens ad tecta Tonantis;
Tergeminam sed noctem, productumque canebat
Alciden mundo; deus immortalis haberi
Haud pote qui fuerat, sopitae parvula mammis
Labra pater gnati nisi conjugis admovisset:
Quae, simul experrecta, simul conterrita, surgens
Uvidulas tenero mammas subduxerit ori,
Indignata. pavimentum tabulataque caeli
Deciduus maculis ut tunc infecerit albis
Per convexa ruens in se revolubilis humor:
Orbita cycneo nunc unde bifurca colore,
Ducta per aequales medio discrimine partes,
Caeruleum velut argento ferruminet axem:
Axem, cervices qui quum lassaret Atlantis
Haud gravis Herculeo requierit sarcina collo;
Atque tot aerumnas quem post, manesque subactos,
Ipse suis ornet jam portio magna triumphis;
Hesperidum contra custodem divitis horti
Insurgens Anguem, pede nixus; apertaque retro
Terribili rictu nil curans ora Leonis,
Lerneaeque audacem hydrae succurrere Cancrum;
Monstra novercales restantia jugiter iras,
Et frustra baccharum odium Junonis iniquae.
Hinc aliam memorat grassatam fraude novercam;
Et transmittendi pavidam nimis aequoris Hellen;
In thalamos sit ut illa tuos, Neptune recepta:
Phryxeumque pecus, foetamque heroibus Argo
Phasidos ad fluctus deducit et aethera cantu.
Nec silet Europae vectoris praemia; vel te
Bigarum Pelopis perjuri, Myrtile, rector.
Myrtoum pelagus signaras ante caduco
Funere; sublimem nunc tollunt cornua Tauri.
Haud procul his Hyades notat exardescere: sed, quae
Sunt Hyades Grajis, Suculas dixisse Latinos;
Atque duas septem mutasse Trionibus Arctos;
Arctophylaca pigro, sua Plaustra sequente, Bubulco;
| |
[pagina 295]
| |
Quando bovem prisco vocitabant more trionem,
Quod tereret duro proscissam vomere terram.
Hanc adeò sortem miserans suspiria ducit;
Buceriumque genus questu compellat inani:
Ah pecus infelix, armentum! saecla fuerunt,
Pondere quum duro neque vos gemeretis aratri
Navita nec vestro vocitaret nomine stellas.
Tunc neque sidus erat terris pia Virgo relictis,
Quae Cereale manu spicum gerit; Icariotis
Sive sit Erigone, cui fida Canicula patrem
Quaerenti indigna monstravit caede peremtum;
Atque, comes dominae, domino comitem Oarioni
Astra minor socium majorem repperit inter:
Seu magis Astraei sit sanguine creta, perenne
De genitore suo quae nomen contulit astris:
Sive sit antiquae Themidis justissima proles,
Aversata jugo vos aspectare gravari,
Tempora dum, pulsis melioribus, aerea surgunt:
Sive sit alma Ceres; horrens fugitiva videre
Vos quoque mactari; nil pejor linquit inausum
Ferrea dum soboles, ipsorum inimica Deorum;
Quos quasi de terra (nam Dij coluistis et illam)
Sit pepulisse parum, tentavit pellere caelo.
Tum detestatur suffultos angue Gigantas;
Porphyriona, statu terrentem cuncta minaci;
Rhaecumque; immanemque Gygen, validumque Mimanta,
Enceladumque; manusque rotantem Aegeona centum;
Et, cui par nemo feritate, Typhoëa dirum,
Ausos invasisse Deos tellure fugatos,
Ac totum magno caelum complesse tumultu,
Undique divulsas jaculantes torviter ornos
De tumulis cumulorum montibus ex aggestis.
Terrigenam ut pubem, Divûm penetralia sancta
Rimantem, Superi mentito fallere vultu
Quaesierint, addit; dispertitosque pavore;
Donec apud latè stagnantis flumina Nili
Horrificam faciem Pan sumserit Aegocerotis;
Ambiguoque sono Superos animarit ad arma,
Anguipedesque metu dare terga coëgerit omnes;
Caelo donandos Asinos auxisse timorem
Congerie vocum, perterri crepoque fragore:
| |
[pagina 296]
| |
Illa caelicolis nam tempestate fuisse
Auxilio Satyros, Silenorumque phalangem,
Evantes in asellis cum Bacchaeo ululatu,
Thyrsis armatos, tectos colocynthide parma.
Parvus ut interea volucer cum matre Cupido
Venerit Assyrij fugiens Euphratis ad undam;
Induerintque gregis (Syriae post numina genti)
Squammigerûm formas; gemini nunc anrea Pisces
Lumina, signiferum Capricorno juncta per orbem,
Ni fusa medius secernat Aquarius Urna;
Deucalioneos neque non edisserit imbres,
Nectaris aut quanti Ganymedes pocula verset;
Sive sit is Cecrops, peplo praesignis Athenae;
Pastor Aristaeus seu plena alvearia gestet,
Quae subter volitetis apes examine denso.
Qualiter et pandus vectarit Ariona Delphin,
Ac aliter vectum Danaëjum Persea narrat;
Cepheaque, Andromedenque, et maestam Cassiepejam;
Insertumque polo vastum Pistricis hiatum:
Quem Phaëtonteus longo sinuamine propter
Fulgeat Eridanus declivi proximus Austro:
Nuper ad occulti Batavos ubi verticis axem
Intuitos nova squammigerum simulacra micare:
Sollertes Batavos, imo seu gurgite piscem
Venari sit opus, vel in alto sidera caelo.
Tum canit, ut Daphnis sacra sub rupe docentem
Viderit Uranien: argutas carmina silvas,
Et repetita cavos ediscere carmina montes:
Ut Chaldaea vetus, mira dulcedine capti,
Stent auditores circum et Babylonia turba;
Dein quos Graja tulit, quos aut Nilotica tellus,
Itala quos, ac pulchra suo cum Caesare Roma;
Post Arabum de stirpe viri, et regnator Iberus;
Ac tandem quos consultos Germania misit
Astrorum caelique; suis qui sidera terris:
Tum Dea quo Daphnin, Divam quo Daphnis amore
Complexus; quanti non conscia Latmia saxa:
Utque Conon juveni radium donarit, utrimque
Multo insignem auro, et pellucidulis crystallis;
Per quas quod spectes, prope fiat; et augmina sumat;
Dixerit et: Sollers, en, primus quale Batavus
| |
[pagina 297]
| |
Munus adornarit; sed Etrusci quo decus Arni
Est Antenorea senior Thyrrenus in urbe
Regna Jovis princeps metatus, ab aethere vobis
Nunquam nota prius miracula nuntia portans;
Lunai montes; vultus tibi, Phosphore, ternos;
Quove satellitio sublustri nocte vagetur
Stella Deûm regis per caerula templa superne:
Hoc quoque tu non nota prius miracula prodes:
Hujus erat tibi servatus sollertior usus;
Arcanumque Chroni mortalibus omne recludes.
Accipe frustra olim nobis optabile donum.
Daphnidis ad gratum nomen pernice chorea
Exsultant alacres Pueri: neque segnius ipse
Prosequitur, Geminas imitantia lumina falces
Hactenus ut vanè Saturni credita sidus
Oblongo tam diversa sub imagine disco
Fingere, quando globum teretem teres annulus extra
Splendet, et ambo nigror spatij disterminat intus;
Exiguo circum quos erret stellula gyro:
Omnia divino quae fretus munere Daphnis
Extulerit, non ante novam vulgata per artem:
Adjungitque; quod his meritis permulsus, eundem
In sua magna Chronus sit adire sacraria passus:
Heic oculis lustravit ut omnia; promserit atque
Inventum subtile secandi temporis illinc;
Partes quo minimas ac momina dividat horae,
Oscilla ex tenui suspendens mollia filo:
Id Labyrintheos cursus qui dirigat alni,
Ignarumque viae ratis haud sinat esse magistrum:
Cui neque quotidie tam certus spondeat auctor,
Oceano quantum Titan altissimus exstet;
Ac, quibus emergat, queis tunc simul occidat oris,
Daphnidos egregio norint conamine docti.
Ille canit: chorus in numerum sua brachia quassant;
Alternoque solum pede pulsant. at freta saltu
Librabant hilares sese super humida thynni.
Auritus leporum populus tunc creditur ultro
Iliceas liquisse domos, cavasque quietes
Vicini nemoris: nulloque frequentior unquam
Caricis arrosor prodijsse cuniculus antris
Tempore narratur; narrent si vera puellae
| |
[pagina 298]
| |
Littoreae, quae siccandis custodia passim
Retibus ad ventos expansis forte sedebant,
Pectore Nerëides nudo, lasciva caterva,
Visa per incertam Lunam; visaeve putantur,
Et Triton, Glaucusque, procul sub luce maligna;
Tuque, cubans juxta stratas prope littora phocas,
Neptuninarum pecudum fidissime custos:
Neu quisquam serae meminit decedere nocti.
Interea tenebrae densantur; et abdita nimbo
Cynthia dum latitat, caeli de parte serena
Cinctum non solitis processit crinibus astrum,
Prolixumque trahens albore notabile syrma.
Mirantur chorus attoniti, miratur et ipse;
Praesertim tantum capiti cum demsit honorem,
Ornatumque sequacem omnem mox reddita Luna.
Infit et: Ad sua quisque mapalia tendite nota,
Prodigio nil solliciti, curamve foventes.
Insuetos alias tales cantabimus ignes,
Et trepidantem (nequicquam) formidine vulgum.
Haec Ancon: mihi visa tibi quae digna referri,
Hugenide, decus Hugenidum, cui sidera curae;
Fallat multiplici quem non ambage cometes,
Nec Phoebum, Pimplaeve decet contemnere Divas,
Queis tua tota domus, fratres, genitorque dicati.
Littoream mea sed neque patria despice Musam;
Et nolis audire parum tu vatibus aequa,
Aeterno quam tot decorarunt carmine vates.
FINIS.
|
|