Gedichten. Deel 8: 1671-1687

[1684]

[Denckt, jonge Luijden, altijd]

Denckt, jonge Luijden, altijd³⁾.
Op 't kostelijxt van al, Tyd.

5. Ian.

3) Het HS. is bij de Lat. gedichten.

In vitam Philippi Sidnaei ab obscuro Fonckio Grevillio domino Brookio descriptam⁴⁾.

Quid passim velit iste sibi, quid non velit auctor,

Nescio, et ambiguum est an satis ipse sciat.

9. Ian.

4) In 3 HSS., waarvan 1 bij de Korenbloemen. 2 HSS. hebben den titel: In obscurum scriptorem.
Sir Fulke Greville, lord Brooke (1554-1628) was een schoolkameraad en vertrouwde vriend van den dichter en krijgsman Sir Philip Sidney (1554-1586). Greville werd in 1577 een gunsteling van Elizabeth, die hem niet toestond deel te nemen aan den oorlog in de Nederlanden, waarin zijn vriend sneuvelde, en aan het bestrijden der Armada. Greville heeft gedichten en een paar treurspelen geschreven. In 1652 werd zijn boek, The life of the renowned Sir Philip Sidney uitgegeven.

[p. 334]

Grafschriften van Caspar Netscher, vermaert schilder¹⁾.

De konstighe Netscher light hier en droogt:
Lang had hem de Dood scheel en spijtigh beooght,
Als siende sijn' neering de haere bederven,
En all wien hij wilde beletten te sterven.
Soo heefts' hem in 't end uijt het leven geruckt,
Om alleen baes te blijven: maer 'tis haer misluckt:
Wien hij 't vaste wesen eens heeft gegeven,
Kan sij niet verbieden veele eewen te leven.
'T is op vell, vleesch en Bloed dat haer moorden wat geldt:
Maer syn' kostelycke Olie is uijt haer geweld.

16. Ian.

1) Het versje is afgedrukt bij Dr. N. Beets, Nieuwe verscheidenheden meest op letterkundig gebied. 2de stuk. Haarlem, De Erven F. Bohn, 1890, blz. 167.
Netscher, die in 1639 te Heidelberg was geboren, heeft bijna zijn geheele leven in ons land gewoond en is den 15den Jan. 1684 in Den Haag gestorven.

[Dit's Netschars leste Bedd: met reden seghtm'er van]

Dit's Netschars leste Bedd: met reden seghtm'er van²⁾

't Was een uytnemend Man.

Hy wist een Aensicht uijt den Aensicht af te nemen,
En met den eersten treck naer 't Levend soo doen sweemen,
En met den lesten soo volvoeren, man en vrouw,
Dat ijeder wachte wie van tween eerst spreken sou.

eod.

2) Afgedrukt t.a. p.

[Vraeght ghij wat Netscher was die hier light onder d'Aerde]

Vraeght ghij wat Netscher was die hier light onder d'Aerde³⁾,
Vraeght het de Tronien van sijn handwerck en haer waerde.
Sy konden 't u doen sien, en hooren doen met een;
Maer s' hebben een gebreck, haer schort de spraeck alleen.

eod.

3) Afgedrukt t.a. p.

[Hier onder light en rust de groote Netscher]

Hier onder light en rust de groote Netscher⁴⁾,
Hoe meerder Constenaer, hoe minder Swetscher.

4) Afgedrukt t.a. p., blz. 168.
Het versje is niet gedateerd, maar staat onder het vorige.

[De kloecke Netscher light en rust hier in sijn' kist]

De kloecke Netscher light en rust hier in sijn' kist⁵⁾,
Soo lang hij schilderde wierd Holbeen niet gemist.

5) Afgedrukt t.a. p.
Het versje is niet gedateerd, maar staat op hetzelfde blad als de vorige.

[p. 335]

Epitaphium Caspari Netscher¹⁾⁺.

Netschar in hoc tumulo est; cui qui se contulit inter

Pictores, oleum perdidit atque operam.

1) Afgedrukt t.a. p.
In 3 HSS., 1 daarvan bij de Korenbloemen. 1 HS. heeft slechts den titel; het versje staat tusschen gedichten van 9 Jan. en 26 Maart.

+ [krit] vs. 1 se contulit 1 HS.: componeret

Psal. 133.

Quam grata fratrum gratia et concordia est!
Est instar illa Balsami quod a sacro
Capite Aaronis, irrigans barbam viri,
Vestis sacratae stillat usque ad fimbriam,
Est roris instar qui superne, e montibus
Hermonis et Sionis, in vallem fluit.
Ubicumque salva Pax, ibi salus Dei est,
Ibique viva perennat usque in saeculum.

28. Feb.

Ad illustrem Kinschotium²⁾.

His Tripes Unipedem solatur Amicus Amicum,

Et quantâ meruit laude sub Astra vehit,

Quod male decumbens, etiam dum Tibia fracta est,

Impiger et nihilo secius usque canat.

Nempe, quis est qui non, sic semper Apolline fausto,

Interdum tripes aut unipes esse velit?

IIX. Kal. Apr. (25 Maart).

2) Zie blz. 151.

Epitaphium Ioannis Sweeling organistae summi³⁾.

Divinis manibus (non Manibus) hoc Swelingi

Omnis ubique, omnis Gens philomusa dicat.

Quantus erat, frustra conemur dicere: solus

Debuit et potuit se canere, et cecinit.

26. Mart.

3) Voor Jan Pietersz. Sweelinck (1562-1621), den beroemden musicus, had H. eens als kleine jongen op de viool gespeeld (vgl. Bijdragen en Meded. van het Hist. Gen., dl. XVIII, 1896, blz. 23).

Van Bruijn en Ian⁴⁾.

Ian moette Bruijn op straet, en seid' hem in sijn beck,
Hoe kom' ick aen 'tgeluck? dit is den eerste Geck
Die 'ck desen mergen sie. Neen; ick betrouw mijn' Oogen,
Sprack Bruijn al metter vaert; Ghij liegt de grootste logen

4) Boven een afschr. van andere hand schreef H.: Snell bericht.

[p. 336]

 

⁺

5

Die 'ck desen mergen hoord', uw kraegh staet al te nett,

 

Ghij hebtse niet als voor een Spiegel soo gesett.

 

26. Mart.

+ [krit] vs. 5 uw kraegh staet all te nett afschr.: want soo 'k er wel op lett - vs. 6 afschr.: Uw' kraegh staet al te nett.

[Men dreigt van Beuningen (ick voel mijn haer geresen)]

Men dreigt van Beuningen (ick voel mijn haer geresen)¹⁾⁺
Syn' kostelycken hals. God weer' 'tboos onderwind:
Maer, of 't hem over quam, wat dunckt u, Splinters kind,
Wie sou van drijen een de naeste weduw wesen?

eod.

1) Het versje is doorgeschrapt.
Men vertelde, dat Joan van Bankhem, vroeger baljuw van Den Haag, zijn zoon en Samuel Bosch een aanslag hadden gesmeed tegen het leven van Van Beuningen. Den 24sten Maart werd de stad Amsterdam door de Staten van Holland gemachtigd vrijstelling van straf te verleenen aan hen, die dien aanslag aan het licht brachten.

+ [krit] vs. 3 Splinters, zie blz. 331.

Logenaers grafschrift²⁾⁺.

Hier is in 't einde komen leggen
De waer' onwaerheitsegger Piet;
Daer van men eens voor waer magh seggen
Hier light hij, en hier lieght hij niet.
Maer, riep hij 't uijt het Graf na boven,
Noch soud' ick 't vreesen te gelooven.

27. Mart.

2) Ook in afschr. van andere hand, waarboven H. schreef: Grafschrift.

+ [krit] vs. 5 het afschr.: sijn

Noch op Netschar³⁾.

Light Netschar inden Haegh, en onder eenen Steen?
Voor sulcken dood' als Hij is een soo veel als geen.
Daer hoorter veel voor hem in Oost en West te leggen,
Van all die, met mij, weet, hoe veel sijn' waerde woegh,
Bij duijsend andere, sal geerne met mij seggen,
Eerschriften sonder eind en zijn hem niet genoegh.

30. Mart.

3) Afgedrukt bij Dr. N. Beets, t.a. p. Onder het versje staat: jacere Uno non potuit tanta ruina loco.

Truijs devotie⁴⁾.

Truij bidt sonder ophouden, Heer, wilt mij haest aen een man helpen raecken,

Indien 'tmij zaligh is:

Dan trouwens 'tis gewis,

Wanneer het u maer en belieft, soo kunt ghij 't mij haest zaligh maecken.

2. Apr.

4) H. schreef den titel boven een afschr. van andere hand.

[p. 337]

Vaste rekening¹⁾.

Doe 'k 84. was, kost ick mij licht verschrijven,
En met de 4. voord' 8. een' sotte kunst bedrijven,

En maecken gecken wijs,

'Kwas heel jong en heel grijs.

Nu 'k 88. ben, geld geen 8. logenachtich,
Want 8. voor, of 8. na, 'k blijv altoos 88.

eod. 2.^o

1) Den titel schreef H. boven een afschr. van andere hand, boven een ander afschr.: Onbelogen ouderdom.

Ians arghje²⁾.

Ian sprack wiskonstelyck, (wie soud't van Ian verwachten?)
Ick vraeghd', hoe laet het was. 'tis, zeid' hij, naer mijn sin,
Elf, op drij vierendeel en vier halv' uren min:

En 'twas 't quartier voor Achten.

Ian sagh suer en ick lachten.

(2.) Apr³⁾.

2) Den titel schreef H. boven een afschr. van andere hand, boven een ander afschr.: Malle waerheit.

3) Onder het versje staat 3. Apr., maar het volgende is den 2den geschreven.

Aen 's Heeren Avontmael⁴⁾.

Ick ben niet waerdigh Heer dat ick hier aen verschijn',
Maer ick verschijner om 't al waerdiger te zijn.
En saet hier niemand, als die 'twaerd waer heel ter deegh,
Dijn' Tafel, goede God, stond gasteloos en leegh,

eod. 2.^o

4) Onder het versje staat: P. du Moulin fils. C'est à cause que j'en suis indigne qu'il m'en faut approcher, afin que j'en deuienne digne.

Goed bescheid⁵⁾.

Ian soo voll herssens als gaen in een' mostaerd-lepel,
Berichte mij seer kloeck. Ick riep, wat heeft de klock.
Niet, zeid' hij, dat ick weet, als een' metalen rock,

En dan een' ys'ren klepel.

3. Apr.

5) Den titel schreef H. boven een afschr. van andere hand, boven een ander afschr.: Ians arghje.

Inter amicos cautio⁶⁾⁺.

Quod, cogitans, cogitans facis, quod lugubres
Autoritate vertis in lugubres tuâ,

6) In marg. van den titel staat: Ad Kinschotium.

+ [krit] vs. 1 Boven het eerste cogitans staan de teekens - ⌣ -, boven het tweede ⌣ ⌣ -. Boven de 1ste lettergreep van lugubres in vs. 1 staat het teeken -, boven de beide eerste lettergrepen van dat woord in vs. 2 staan de teekens ⌣ ⌣.

[p. 338]

 

⁺

 

Dubitare noli pace quin fiat meâ.

 

Piget immorari friuolis ineptijs,

5

Nec ϕροντὶς Ἱπποκλέιδει σοϕοῦ σοϕὰ

 

An longa prodat an brevis locutio.

 

At Priscianos tu et Poetrias caue

 

Picas: acerba natio et morosula est,

 

Quaeque excitare in simpulo fluctus amat,

10

Et Patriae res turbidas patientius

 

Quam quid soloeci in syllabae mendo ferat.

 

Caue a Scholarum dente, et unguibus nigro

 

Thetâ superbum stigma diligentibus.

 

Ego usque cum crabronibus satius putem

15

Pugnare, quam cum literatis bestiis.

 

6. April¹⁾.

+ [krit] vs. 4 eerst: Fugio immorari tam futili ....
Bij vs. 13 staat in marg. de letter Θ.

1) De datum van het versje was eerst: 27. Mart.

[Hier light een dood man in, die, levend, Netschar hiet]

Hier light een dood man in, die, levend, Netschar hiet,
'Kzei wat hij waerdigh was: maer wie en weet het niet.

9. Apr.

Truijs verklaering²⁾⁺.

Truy had wat Gelds verspeelt: dat stond Papa niet aen.
Als m' in 't geselschap is, zey Truij, moet dat soo gaen,
En elck als andre doen. Soo? sprack Papa, en brocht' her
Wat straffer te gemoed, Wel toch, mijn' lieve Dochter
Of gh' in een Hoerhuijs quaemt, wat soudt ghij daer bestaen?
In 'thoeren-huijs, Papa, daer hoop ick niet te komen,
Maer, of het soo geviel, op 't aller argst genomen,
Vond icker hupse luij, verlegen om een soen,
Mij dunckt ick soud' al mé als and're moeten doen.

eod.

2) H. schreef den titel boven een afschrift van andere hand, boven een ander afschr.: Neels klaer bericht.

+ [krit] vs. 2 moet 1 afschr.: will - vs. 7 of het 1 afschr.: zeis', of 't - op 't aller 1 afschr.: sprack Truij, op 't

Aen mijn' kinderen³⁾.

Hoe dat ick langer lev', hoe dat ick meerder weet
Hoe veel ick minder weet dan ick behoor te weten.
O lange levens wijl onachtsaemlyck besteedt,
Wat heb ick honger nu 'k niet meer sal mogen eten!
Siet op mij, kinderen, en leert hoe 'tswaerste leed
Van alle leeden is, dat Spae-berouwen heet.

3) Ook in afschriften van andere hand.

[p. 339]

 

⁺

 

Ia, jonge lien, lett altyd

 

Op 't kostelyxt van al, Tyd.

 

eod.

+ [krit] vs. 7 lett 1 afschr.: stelt - 1 afschr.: Spaert, Ionge lieden, altijd - vs. 8 Op 't 1 afschr.: Het

Van Spronssen.

Om Dirck, smoordroncken Dirck, te krijgen uijt een spoor
Daer hij lagh overbraeckt van achteren tot voor,
Op, Varcken, seid' hem Ian, of strax doen ick u halen
Op ginssen Molen, daer Papier-papp wordt gemalen
Van vodden soo als ghij: op segg ick, en van hier,
Of morgen zyt gh' al vroegh niet min als grauw Papier,
En sal ick 's anderdaeghs, vind ick mij wat verlegen

Mijn Poort aen u gaen vegen.

Op vloogh Dirck, en verdween: 'tVervall docht hem te wreedt,
Van Kelder-meester tot Vergulder in 't Secreet.

16. Apr.

Korter.

Droncke Dirck lagh in 't spoor in sijn eigen vuijl,
Op, op, riep hem Spronssen, jou schendigen uijl,
Of men salje strack op die Papier-molen halen
En met d'andere vodden laten vermalen.
Op, op, droncken varcken, en packje van hier,
Of merghen voor noen benj' al graeuw Papier,
En komt het mij 's anderdaeghs eens gelegen,
'S anderdaegs sal ick mijn gat an je veghen.

17. Apr.

Mishangen¹⁾⁺.

Malle Dirck wouw sijn selven verhangen, och armen.
Ick tradt er na toe om te sien hoe het gingh,
Daer ick sagh dat de Geck aen syn oxcelen hingh.
'K seij, had ick een roede ick soud' u verwarmen,
Ghij hanght daer soo kouwelijck, dat het mij deert,
En van wie hebt ghij toch dit niew hangen geleert?
Woudt ghij hangen met eeren als andre rabauwen,
Soo moet ghij uw keel met een touwtje benauwen.
Dat heb ick alreed' eens geproeft, seij de guijt;
Maer het deed mij wat seer en ick scheijde der uijt.

20. Apr.

1) Dit en de 3 volgende versjes zijn door andere hand geschreven, maar op hetzelfde blad schreef H. eigenhandig een paar andere rijmpjes. Den titel schreef H. boven een ander afschrift.

+ [krit] vs. 8 moet 1 afschr.: moest

[p. 340]

[Door het lange verloop van soo menighe jaeren]

Door het lange verloop van soo menighe jaeren¹⁾
Houdt mij de Wereld een weinigh ervaren,
En, bedriegh ick mij niet, sij en hoort mij niet noo:
Bij mijne drij Sonen, wie soud' het gelooven?
Preeck ick gedurigh als onder de dooven,
En alle mijn preken en geldt niet een stroo.

Is haere wijsheit soo jongh soo geresen,
Dat 'er de mijne verr onder leijt,
Amen, o Heere God, laet het soo wesen,
Ick danck'er u voor inder eewigheit.

Gunt haer toch maer datse noijt en beklagen,
Datse te weinigh acht hebben geslaghen
Als wij te samen hebben beleeft
Op 't gheen den oudsten haer voorgepreeckt heeft.

21. Apr.

1) Zie de vorige noot.

Adel²⁾⁺.

Leert, blinde menschen, en onthoudt dit voor gewis
Dat meesten adel niet als ouden rijckdom is.

eod.

2) Bij vs. 2 in marg van een afschr.: Ambros.

+ [krit] vs. 1 blinde menschen 1 afschr.: goede lieden - vs. 2 meesten 1 afschr.: niewen

Tapijten.

Wat lightgh' en koopt niew Goed tot decksel van uw' mueren?
Beveelt dat proncken aen uw' burgerlijcxste bueren:
Tapijten zijn niet waerd die niet heel oud en fijn
In Over-vaderen gebruijck verschoten zijn.

eod.

[Non indigere summa et una opulentia est.]

Non indigere summa et una opulentia est.

Non indigentem divitem solum voco.

21. Ap.

Pillegifte³⁾⁺.

Susanneke, van daegh mijn aengedoopte Peet,
Die daer af, noch van mij, noch van u niet en weet,
Soet schepseltie, mijn eerst' en liefste kinds kinds kintie,
Gebruijckt dit Meubeltje met vreugd in uw Gesintie;

3) Naar het HS., dat vroeger in het bezit was van den Heer J.N. Scheltema te Amsterdam. Bij vs. 1 staat in marg. de datum: 12 Apr., evenals bij het klad, dat onder het versje ook een datum heeft en tot titel: Pillegiftje.
De tweede dochter van Philips Doublet (1633-1707) en H.'s dochter Susanna (1637-1725), Constantia Theodora Doublet (1665-1720), huwde den 1sten April 1683 met Martinus Hoeufft († 1720). Den 10den Maart 1684 werd aan dit echtpaar een meisje geboren, dat Susanna werd gedoopt en in 1725 ongehuwd is overleden.

+ [krit] vs. 2 af klad: van

[p. 341]

5

En, vraegt ghij metter tijd van wie 't is en van waer,

 

Onthoudt, het quam u thuijs van Over-Grootevaer,

 

Niet verr van uw beghintje

 

Oud acht en tachtich jaer.

 

25. Apr.

Reverendo doct.^moque viro D. Samueli Grutero¹⁾.

Corporis atque animi quod me medicamine, Phoebo

Et Medico comite et Vate, benignus adis,

Non merui, Vir amice, tuae tam nobile curae,

Tam propere oblatae pignus amicitiae.

Nec distinguo etenim, saner te Hippocrate, an idem

Regnet in articulis et furat usque dolor.

Te video, Grutere; eadem tibi gratia nempe

Vel non extincta debita de Podagra est.

Specto Voluntatem; quâ me, confido, Valete

Pharmaca, jam velles dicere, Convalui.

Quae sint cumque futura ϑεοῦ ἐν γούνασι κεῖται:

Tu tibi devinctum crede, et ama Hugenium.

13. Maij.

1) Samuel Gruter, geb. te Delft, werd den 14den Juli 1651 op 16jarigen leeftijd als student te Leiden ingeschreven. Hij studeerde in de theologie en was van 1667-1700 predikant te Haarlem, waar hij bekend was om zijne Prinsgezindheid. In 1705 is hij gestorven.

In reipublicae consilia libellis vulgata²⁾⁺.

Patria, Patria, quo ferimur? quo Publica fit Res
Publica concilio aut fructu, aut mercede pudendâ?
Viximus arcani, unanimâ in virtute, tenaces:
Vicimus hac arte et vulgo procul; ardua cauti
Fecimus, atque improuisis confecimus armis
......... nunc est in plebe senatus.

2) Het versje heeft alleen het jaartal.

+ [krit] Bij vs. 1 in marg.: Ierem. 22. 29. - Onder het versje: Pro Curia inversique mores! Hor. 1. 3. Od. 5.
vs. 6 De stippeltjes staan in het HS.

[Sic vivunt homines; est nausea deliciarum]

Sic vivunt homines; est nausea deliciarum³⁾⁺,

Fitque bonum lautis vile, quod assiduum est.

Aspice Vitauly felicis gloria Villae

An fastidiri an digna sit et domino.

Si nihili est toties hominum nova turba novorum,

Tota novis toties piscibus ipsa nova est.

3) Het vers is ongedateerd. Een klein Lat. briefje is er aan toegevoegd.

+ [krit] vs. 1 est eerst: fit - vs. 3 Aspice eerst: En age - vs. 4 An eerst: Et - vs. 6 ipsa eerst: una

[p. 342]

 

⁺

 

Ante fores spectat septem sine fine quotannas

 

Millenas decies currere nempe rates.

 

Laudo equidem tot mille modos, quibus area vestri

10

Inter vicinas plurima splendet agri.

 

 

 

Agri cultores, socij, fratres et amici,

 

Quos beat in sacro florum ministerio,

 

Non fuit Alcinoi quondam sublimior horti

 

Gloria et Hesperidum fabula tota minor.

15

At, miseri possessores, aduertite quam sint

 

 

 

Optima gaudendi gaudia paene nihil.

 

Ipsa rei sensum perimit secura fruendi

 

Copia, et assueti nescia longa dies.

 

Segnius irritare animos detrita voluptas,

20

Segnius aspectum non nova quaeque solent.

+ [krit] vs. 7 sine fine eerst: jucunda - vs. 12 beat in sacro eerst: regit in sancto dan, in plaats van regit: amat

Weer¹⁾.

't Was boos en bijster weer,
Als ick mijn Thuijnman vraegde,
Hoe hem dat weer behaegde:
Behagen, zei de Geck, mijn Heer,
'Khad liever geen als sulcken weer.

Iulio.

1) Een afschr. van andere hand heeft tot titel: Quaed Weer.

Grafschrift²⁾.

Hier in light vander Stael:
Van sulcken ander stael
En hoordemen noijt spreken.
Veel hebben wat gebreken
En een en ander quael:
Dit stael had s' altemael.

13. Aug.

2) Van der Stael was burgemeester van Gorcum en verzette zich den 28sten April 1684 tegen den drossaard Lodewyk Huygens, bij het aanstellen van officieren van de burgerij. Daar de drossaard de vroedschap op een ander uur bijeengeroepen had dan de burgemeesters, wilde Van der Stael zijn naam geschrapt zien van de aanstelling, ‘en vatte 't Geschrift, 't welck een der Vroetschappen nam .... waer uyt dan verder eenige moeijlijckheden ontstonden, soo ver, dat de Hoet en Paruyck desen Burgemeester van 't Hooft vielen’ (Hollandse Mercurius van het jaer 1684, blz. 257-259). De Staten van Holland lieten de zaak onderzoeken en in Mei 1686 besliste de Prins in het voordeel van den drossaard (Wagenaar, XV, 258). Van der Stael is in 1689 als burgemeester van Gorcum afgezet en uit de stad verbannen (vgl. Journalen van Constantyn Huygens Jr. in de Werken v.h. Hist. Gen. Nieuwe Reeks, N^o. 23, blz. 207).

[p. 343]

Geluck in ongeluck¹⁾⁺.

Trijn tuijmelde van 't Paerd, en 'tscheen wel aen haer rocken
Dat vrienden hulp gebrack, dies' haer wat over trocken.
Een vrijer, die het sagh en reed er dichts ontrent,
Sprongh uijt sijn zael, en hielp de Ioffer overend.
Danck, zei sij, trouwe vriend, ghij komt mij wel gelegen;
Maer seght de waerheit eens; ging dat daer al te deghen,
En hebt ghij niet gesien dat niet gesien en dient?
Waer breecktgh' uw hoofd toch mé, malloote, sprack die vriend;
Weet maer den Hemel danck dat ghij 't met heele beenen
En armen zijt ontgaen: wat moghen meisjes meenen?
'K heb u niet afgesien; die saeck en lydt geen last:
Al dat ick heb gesien staet noch al even vast.

4. Sept. Rhedâ vectus.

1) H. schreef den titel boven een afschr. van andere hand.

+ [krit] vs. 8 die 1 afschr.: de

Milde leen²⁾⁺.

Leen leend' haer dochter Leen,
En weigerdes' aen geen,
Soo sij voorheen begost:
Geluckigh, zei se, docht her,
Die met maer eene dochter
Veel swagers maken kost.

23. Sept.

2) Ook in afschr. van andere hand.

+ [krit] vs. 3 Soo sij voorheen afschr.: Naer sij 't eens had

Op den IJ-stroom van wijlen Joannes Antonides³⁾.

Sy hadden tijds genoeg, en t' over, dien voor dezen
Haer Penne tot den topp van eere was gerezen.
Maer (wie kan 't sonder schrik, wie melden sonder zucht?)
Een jong Antonides gelagh van dese vrucht.
Dood, waert ghy doot geweest doen hy begost te leven,
Wat hadd die Lente een Herfst van wonderen gegeven!

3) Het versje is gedrukt vóór den IJstroom in de uitgave van 1685 (zie de volg. noot). Het HS. is niet gevonden.

Grafschrift⁴⁾.

Die op Antonides gebeent hier onder treedt
En oijt ontydigh Lijck met oogh en hert bekreett,

4) Gedrukt bij de Lyk- en Grafdichten (blz 7) achter de Gedichten van J. Antonides vander Goes. (Vignet, t' Amsterdam, By Jan Rieuwertsz, Pieter Arentsz., en Albert Magnus, Boekverkoopers, 1685.
Aan het HS. is een briefje ‘Aen den Vader Antoni Iansen vander Goes’ toegevoegd.
Antonides was den 18den Sept. op 37jarigen leeftijd gestorven.

[p. 344]

 

Ghij hebt hem noijt gekent of ghij moet met mij seggen,

 

Oh! edel' Hand en Hoofd, zijt ghij soo vroegh gaen leggen?

 

23. Sept.

Aenden burgemeester van Cleef, op sijn stijl.
31. OCT. 1684.

Heer Pieter van Cleef,
Als ick soo lang leev
Dat ghij mij dese naering
Van tweedaegschen Haering
Noch eens gunnen meught,
Het sal mij tot vreughd,
Uw gedijen tot schaden,
Maer weest niet beladen,
Ghij wint een heel jaer
Van dat groote gevaer,
Want ick ben waerachtich
In de 89.
Weest gedanckt en gepresen
Van soo veel tot desen
Geschoncken vis,
Meer isser geen sien naer,
Dan houdt voor gewis
Dat Zuijlichem is
Uw ootmoedighe dienaer.

Aen mijn' kinder op mijn 89.^e verjaering¹⁾⁺.

Op twaelf na hondert jaer! 'ken kan't mij niet vergeven,
Ick laet de wereld staen, die mij met dit taey leven
All' overleven siet wat menigh jaer naer mij
Aen 'tleven is geraeckt. En, kindren, wat denckt ghij,
Die 'k in de kintsheit houw; daer ghij al selver Oud'ren
En Over-oudren zijt? Gaet alle mensch veroudren
Op een naer? Weest gerust, met noch een kort geduld;
De dagh staet voor de Deur, dat gh' u ontvadert sult
En vrije luijden sien: daer help ick u bij hopen
Dat uwe levens voll de mijne sal beloopen,
Soo dat ghij in witt Haer, en witter dan ick droegh,
Mooght seggen, als ick segg, Komt, Heere, 'tis genoegh.

In ons Iacht 7.^en Nov. op reise naer de

Vischerij pacht tot G. Bergh.

1) Naar het facsimile in Jorissen, Constantin Huygens; het versje is afgedrukt t.a. p., blz. 401. Het HS. is niet gevonden.

+ [krit] vs. 6 mensch eerst: ding - vs. 7 een eerst: mij

[p. 345]

Prophetye¹⁾⁺.

Claer quelden haer' Doctoor, hij soud' en most haer seggen
En in haer water sien waer af sij soud geleggen,
Waer 't van een soon of niet: de doctor had gelijck,
En zeid, in 'twater waer die kunst onmogelijck,
Maer wouws' eens ongekleed verschijnen voor sijn' oogen,
Hij soud' haer lichtelick wat sekers seggen mogen.
(Hij wouwse quijt zijn; maer hij wierd by 'twoord gevatt)
Kom, zeis' en schudd haer uijt; gebreeckter niet als dat?
Besiet mij vrij rondom. Wel, sprack hij, sonder liegen,
Van achter twijffel ick of ick mij kost bedriegen
Als ick een knechtje zeij, soo blind is mij die zij,
En al dat icker lees spelt Hij, soo wel als Sij,
Maer, sien ick u van voor, om u recht uijt te spreken,
'Ksie daer voor seker een volkomen meissiens teecken.
Bey wierd waer: de Sottin gelagh op eenen dagh
Van een paer schepseltiens, elck van verscheide slagh.

27. Nou.

1) H. schreef den titel boven een afschr. van andere hand.

+ [krit] vs. 4 waer afschr.: was

De lite inter van Santen et fratris viduam²⁾.

Quid in Iacobi sit bonis hic quaeritur:
Parum Ioannes asserit, Croijé satis;
Nisi fraude factum quod satis sit non satis.
De Iure quando nulla disceptatio est
Soluit probata quaestionem Veritas.

27. Nov

2) Het is niet duidelijk, waarop dit versje doelt. De Delftsche familie Van Santen was met H. bevriend (vgl. dl. IV, 2). Een Croyé wordt in 1649 genoemd in het gevolg van den Prins. (Brief van 21 Aug. 1649 van H. aan Amalia van Solms, in het Rijksarchief.)

Iaeps keur³⁾⁺.

Dirck heeft een' stall voll vuijle koeyen,
En kander sich niet bij vermoeyen,
Met soo gedurighen genucht
Bewandelt hy die soete Lucht,
Maer derfter ons wel bij verklaeren,
Als all' sijn Koeijen Ioffers waeren,
Hij wierd de wandeling haest moe,
En vielder wat te neuswijs toe.

7. Dec.

3) H. schreef den titel boven een afschr. van andere hand.

+ [krit] vs. 1 Dirck afschr.: Iaep

[p. 346]

Tang. ex meo Latino¹⁾.

Wie met de Vier-tang eerst de kolen heeft gevatt

En heb ick niet gelesen:

Een ding moet seker wesen,

Dat hij geen vingeren van yser heeft gehadt.

24. Dec.

1) Zie blz. 74, Forceps.