Briefwisseling. Deel 6: 1663-1687

[p. 209]

6604. Aan Marie du Moulin¹⁾. (K.A.)

Gaarne wil ik iets doen voor uw jongen wijsgeer, maar gij hebt hem nu al een goed ambt bezorgd aan het Brandenburgsche hof. Uw vriend Spanheim²⁾ heeft een paar malen heel goed gepreekt, maar zijne stem is leelijk; die van uw S.^t Maurice is beter. De Synode, die spoedig te Amsterdam zal worden gehouden, schijnt zich te zullen bemoeien met Labadie³⁾, die schoone gaven heeft, zegt men, maar velen hindert door zijne buitensporigheden. Daarvan hoorde ik al te Genève. ‘Il y entra un jour chez une dame de condition, où M. de Montpouillan⁴⁾, mon auteur, se trouva jouant en bonne compagnie aux cartes à tres-petit jeu, et par passetemps; et voyant qu'on ne laissa pas de jouer tousjours, par un enthousiasme bien entonné, dit à la compagnie: puisque vous ne scavez pas ce qui est deu à des gens de mon charactere, il faut vous l'apprendre, et prenant le tapis de la table par un coing, renversa tout le jeu, de mesme que nostre Seigneur en usa au temple. Je ne sçay, si nostre illustre amie⁵⁾, qui l'adore, approuveroit ce procedé; pour moy je seray bien ayse d'apprendre ce qu'on en juge à Sedan’ ..... A la Haye, ce 14^e Avril 1667.

1) Kopie van andere hand. - Zie II, blz. 89.

2) Zeker Frédéric Spanheim Jr., die later professor te Leiden werd. Zie beneden.

3) Jean de Labadie (1616-1674), geb. in Guyenne, was eerst katholiek priester, maar ging in 1650 tot het protestantisme over en was o.a. van 1657 tot 1659 predikant te Oranje. Daarna ging hij naar Genève en in 1666 naar Middelburg, waar hij echter drie jaren later werd afgezet. Door zijne mystiek en zijn ascetisme verwierf hij zich eene groote menigte van volgelingen, maar hij werd uit Amsterdam verbannen en met zijne aanhangers opgenomen door Elisabeth van Boheme, sedert 1667 abdis van het rijksstift Herford in Westphalen. Met elke kerk werd nu gebroken. In 1672 werden de Ladabisten uit Brandenburg verbannen en begaven zich naar Altona bij Hamburg, toen nog eene Deensche stad. Daar stierf de leider der secte, waartoe verscheiden bekende menschen, o.a. Anna Maria Schurman en Hendrik van Deventer, de beroemde vrouwenarts, hebben behoord.

4) Armand Nompar de Caumont, markies de Montpouillan (1615-1701), zoon van den hertog de la Force (zie II, blz. 94), was ritmeester in dienst der Staten en werd later luitenantgeneraal der cavalerie.

5) Anna Maria Schurman.