Briefwisseling. Deel 4: 1644-1649

3631. J. van Reede³⁾. (H.A.)

De Coninginne, maer 15 dagen verlost synde, is gegaen nae Pendennis Castel by Falmouth, latende de jongst geboorne princesse binnen Exeter met een garnisoen van 4000 man; prins Maurits⁴⁾ is daerontrent met 6000 en noch een ander van wege die geassotieerde provintien met 5000; Essex⁵⁾ is daerontrent, maer men hoort niet wat hy doet. Nadat de coronel Waller⁶⁾ enige regimenten hadt affgeslagen en syn 13 stucken becomen, heeft door enige paerden Greenlandhuys op de Teems doen ontsetten en [is] gegaen, soo men seyt, nae Worster en voorts noortwaerts. Of Waller sou volgen, of hem eerst verstercken, weet men niet. De generael majoor Bruijn⁷⁾ alhier, een coolcoper, gaet nae Oxfortshire, om die excursien te beletten. Prins Robbert⁸⁾ is twe dagen met syn leger in en om Jorck geweest en [heeft] den 13/3 bataelije gelevert en sijner partije linckervluegel, bestaende in Manchester⁹⁾ en Fairfax¹⁰⁾ sijn forces, geruineert; daernae, seyt men, als syn volck was aen t plunderen, dat Lesleij¹¹⁾ daerop was gevallen en hem gants geruineert, canon en bagagie becomen [heeft]; dit laeste is ons geseyt, dat de generaels voor Jorck en den gantschen handel hadden geschreven, en dat het in druck sou comen, maer men verneemt dat niet, maer wel een particulier scrift sonder naem, soodat wy hier seer ongelovich worden. Mons. Sabran¹²⁾ quam huyden acht dagen van Oxfort;

3) Aan het slot van den brief zijn enkele woorden in cijferschrift, waarboven Huygens de verklaring schreef. Zij zijn hier cursief gedrukt.

4) Zie III, blz. 94.

5) Zie I, blz. 237.

6) Zie III, blz. 424.

7) Nl. Browne; t.a.p., blz. 509.

8) Zie II, blz. 417.

9) Zie III, blz. 431.

10) T.a.p., blz. 502.

11) Alexander Leslie, graaf van Leven (1580-1661), was in dienst der Staten en daarna tot 1638 generaal onder Gustaaf Adolf. In 1639 was hij opperbevelhebber van het leger der Schotten, verzoende zich in 1641 met Karel I en veranderde ook daarna nog eenige malen van partij.

12) Hij was een Fransch diplomaat.

[p. 11]

sey, dat men aldaer over prins Robbert syne victorie danckten en vierden, waerover men hier seer te onvreden is en men het hem heeft doen aenseggen, maer een Fransman het spreken te beletten is niet te doen, als met het vwtsnijden van de tonge; hy is by ons en wy by hem geweest en mercken, dat veel spreken syn leven is. Alle dagen brengt men hier op nieuwe scepen, gisteren een van de Lamsens¹⁾, tot Vlissingen geladen met cooren, willende nae Dublin, om de versmachte protestanten te subleveren. Mij wort geadviseert, dat dit in Hollandt oogesalve wort, en beginnen enige seer claer te sien; het waer te wenschen, dat sy de Westphalingers hadden geslacht, die maer seven dagen blint syn, maer men seijt, soo ijmant aldaer acht dagen blint is, die siet daernae te scherper. Het schrijven aen S. Hoogh.^t, als het raeckt de proceduren van 't parlement, hoopen wij, uit het leger aen de Staten Generael sal werden gecommuniceert, om het te brengen secrete aen T²⁾, en soo T niet toesiet, actum erit. Huyden hebben wy tandem audientie gehadt by het parlement en in t ingaen geen gebreck van roock van toback. Sullen voorders aenhouden om antwoort. London, 22 July 1644.

1) De bekende reeders Adriaan en Cornelis Lampsins te Vlissingen, van wie de eerste bewindhebber was der O. Indische Compagnie en de ander burgemeester zijner woonplaats en afgevaardigde ter Staten-Generaal.

2) Het is niet duidelijk, wat deze letter beteekent; de Staten-Generael even te voren worden aangeduid door T mannen.