[Leidmotief]
Leidmotief, een motief, resp. thema, dat een bepaalde persoon of situatie karakteriseert en daartoe consequent gebruikt wordt. Men pleegt bij Wagner over leidmotieven te spreken; deze componist gebruikte zelf echter de uitdrukking grondthema, wat in verband met zijn architectonische functie beter is, doch in onbruik raakte. Het leidmotief wordt meestal naar gelang van de situatie gevarieerd, melodisch zoowel als harmonisch. Het herinneringsmotief geeft den onveranderden terugkeer van een bepaald fragment en heeft zuiver psychologische beteekenis. Verdi gebruikte enkele malen herinneringsmotieven, o.a. in ‘Otello’ en ‘La Traviata’*.