De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen (3 delen)

[Abraham Diepraam]

'T is ons niet doenlyk geweest den netten geboortetyd van alle de Konstschilders na te sporen, waarom wy ook

ABRAHAM DIEPRAAM alleen voor zynen Leerling, Matthys Wulfraat, hebben geplaatst.

Zyn eerste onderwyzer in de Konst is geweest, de Vader van den braven Paardeschilder Dirk Stoop, die een vermaard glasschilder was. Daar na raakte hy te Rotterdam by Hendrik Zorg, en eindelyk, na dat hy een reis door Vrankryk gedaan had, by Adriaan Brouwer, wiens wyze van schilderen en ordineren hy naagevolgt heeft, zoo dat

[p. 245]

zyn penceelwerk veel zweemt naar dat van Brouwer. Dog in zyn wyze van leven was hy den zelven niet alleen gelyk, maar ging in beestagtigheid zyn meester te boven.

Hy kwam onder de St. Lucas bend te Dordrecht in 't jaar 1648.

Ik heb hem gekent in den jare 1674, als hy by Johannes Waardenier, een zilversmit, inwoonde, in welken tyd zyne Stukjes wel gewilt, en tot een goeden prys verkogt werden. 't Gebeurde in dien tyd dat hy in een herberg (daar hy meer was dan in de Kerk) onder 't gezelschap breed opgaf van zyn Konst, en dat zyne stukjes, zoo haast hy die gemaakt had, verkogt waaren. Een van 't gezelschap hier door gespoort, om meê wat van zyn Konst te hebben, kogt een stukje Schildery (daar hy het beduid van gaf wat het verbeelde) van hem, onder voorwaarde dat het zyn vrouw eerst moest zien, en haar behaagen, die dan den volgenden dag met haar man kwam om 't zelve te zien, 't welk haar wel aanstont, maar zy bood tien gulden minder daar voor dan haar man hem had toegestaan, zeggende dat het maar een klein bortje was, waar door hy zoo toornig werd, dat hy 't gemelde stukje nam en op den knop van een stoel aan stukken stoeg, en haar (die niet wist hoe zy ras genoeg, verschrikt door zyn vloeken en schelden, de trappen zou af komen) de stukken naar 't hoofd wierp. Maar ik heb hem in later tyd in tegendeel met een palet met verf op de hand langs de deuren by zyne kennissen om werk zien hengelen, zoodanig arm en vervallen, dat hem 't hemd door de scheuren van zyn broek hing.

'T is bedenkelyk, (indien hy een ordentelyke wyze van leven gehouden en naarstig zyn Konst had

[p. 246]

voortgezet) dat hy een groot meester in die wyze van schilderen zou geworden hebben: want ik heb dingen van hem gezien, eer hy tot den borl verviel, die zoo fraai geschildert, en zoo geestig van gedagten waren, als ofze van Brouwer geschildert waren. Maar gelyk men aan veelen ziet dat de Konst met het verstand en de jaren opgroeit, en grooter word, zoo werd zyn Konst in tegendeel hoe langer hoe slegter, zoo dat ik stukjes van hem gezien heb, daar de verwen niet eens in een smolten. Wat zeg ik in een smolten? de penceeltoetsen raakten elkander niet eens.

Gy zult my licht tegenwerpen, Lezer, dat 'er diergelyke stukken ook van Frans Hals zyn: en die word nogtans voor een goed Schilder gehouden. Ik antwoorde; dat de handeling van Frans Hals met die van Diepraam geenerhande gelykheid heeft. Want de eerste heeft daar door zyn verstant, de laatste zyn verval doen zien. d'Eerste heeft het voordagtelyk zoo gedaan, en om te toonen dat hy 't penceel meester was, de laatste om dat hy 't niet anders konde doen, uit oorzaak dat hem de handen door het te veel Brandewyndrinken beefden. Ja my gedenkt nog dat Kornelis van Parzyn, toenmaals een konsthandelaar te Dordrecht, my verhaalt heeft, dat hy hem uit medelyden eenigen tyd had in zyn huis genomen om voor hem te schilderen; dat hy een pint brandewyn voormiddags, eer hy iets konde aanvangen, in zyn maag moest hebben, en dan voort den geheelen dag een bobbeltje op zyn Ezel, daar hy 't elkens eens uitlurkte, of hy kon niet schilderen. Hy schilderde somwyl, by zyn dronken kittebroers, een gulzig zwyn, maar nimmer kon

[p. 247]

 

Zulk voorwerp hem ten spiegel strekken,

 

Om hem ten afkeer op te wekken.

My is gezeit dat hy te Rotterdam in 't Gasthuis gestorven is. Zulk lot viel ook zyn tyd en konstgenoot HENRIK BOGAART van Amsterdam te beurt: dog die schikte zig dit voordagtig toe; want als sommige van zyn vrienden hem dikwils ten besten wilden raden, en tot hem zeiden: Bogart je behoort te denken datje yder dag een dag ouder word, en wat zorg moest dragen voor den ouden of zieken dag; snaaude hy hun toe: Is het Gasthuys dan voor de verkens gemaakt? 't was zoo ten opzigt van hem. Wy hebben dezen voordagtig by den vorigen geplaatst om een gespan te maken, op dat de reuk des Brandewyns van den eersten de vieze lugt der drollige potsemakery van den laatsten mogt verdryven.