Geld verdienen zal ik er nooit aan. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954

[p. 137]

108 Ed. Hoornik aan A.A.M. Stols, 15 april 1940

[Amsterdam,] 15-IV [19]40

Beste Sander,

Van Nes Tergast hoorde ik, dat je ziek was; ik hoop, dat het niet van langen duur zal zijn. Misschien ben je al wel beter?

Ik zend je hierbij de gecorrigeerde proef van Van Hattum; ik heb je opmerkingen met hem besproken.

Op het aangehechte papiertje zie je (met inkt) een kleine wijziging in je voorstel aangegeven.³⁹² Ik geloof wel, dat het zoo kan.

Zooals je weet - de bundel zal thans wel in je bezit zijn - is n^o 6 ‘Glas en Schaduw’ van Nes Tergast.

Ik zal over de volgende deeltjes nog een afzonderlijk bericht aan het Holl. Weekblad geven.³⁹³ Hierbij nog een knipsel uit het ‘Handelsblad’.³⁹⁴ Stuur je proef n^o 7 rechtstreeks naar Vestdijk, of blijft alles over mij loopen? Ik krijg den indruk, dat V. ontdaan is, dat hij geen proeven krijgt van zijn boek over Verwey.³⁹⁵ Dit is natuurlijk mijn zaak niet, maar daar noch jij noch Vestdijk mij onverschillig zijn, meende ik goed te doen dit te schrijven.

Ik ben op het oogenblik bezig alle ‘In Memoriam’-gedichten, die voor Slauerhoff geschreven zijn, te verzamelen. Zijn het er voldoende, dan zou het prachtig zijn tegelijk met de Verzamelde Werken een Helikon-deeltje met deze verzen uit te geven. Ik heb mij in verbinding gesteld met Lekkerkerker.³⁹⁶

Gaat dit door, dan kan dus de bloemlezing uit ‘Werk’, die ik ten deele reeds gereed heb, vervallen.

De vorige week schreef ik een aantal gedichten. Met zekerheid kan ik nu zeggen, dat ik je per 1 Juli zestien verzen zal zenden; titel van dit bundeltje is ‘De erfgenaam’.

Hartelijke groeten

Je Eddie.

392 Dit papiertje is niet bewaard gebleven. Een brief van Stols aan Hoornik met opmerkingen over Alleen thuis van Van Hattum ontbreekt eveneens. Al medio december 1939 schreef Hoornik dat Jac. van Hattum wijzigen in zijn bundel wilde aanbrengen. (Zie br. 82 en br. 83.)
Hoornik fungeerde als tussenpersoon, omdat Stols de correspondentie met Van Hattum in januari 1939 had gestaakt. (Zie n. 80.)

393 Een afzonderlijk bericht in Het Hollandsche Weekblad over de volgende deeltjes van Helikon is niet achterhaald. Het tijdschrift werd in mei 1940 opgeheven.

394 Op zondag 14 april 1940 was in het Algemeen Handelsblad het volgende bericht verschenen: ‘Cahiers van “Helikon”: Als afleveringen van “Helikon, tijdschrift voor poëzie” zullen in den loop van dit jaar tien nieuwe dichtbundels verschijnen bij A.A.M. Stols te Rijswijk (Z.-H.) onder redactie van Ed. Hoornik. Dezer dagen hebben reeds het licht gezien de bundels “Dag- en Nachtlawaai”, het poëtisch debuut van L.Th. Lehmann, “Het gevecht met de Muze”, eerste dichtbundel van Bertus Aafjes en “Transitieven en Immobielen” door Pierre Kemp. Voorts verschijnen dit jaar als cahiers van “Helikon” o.a. de dichtbundels “Dead End” door Gerrit Achterberg, “Water in Zicht” door S. Vestdijk, “Alleen Thuis” door Jac. van Hattum, “Cadans” door Eric van der Steen, een eerste bundel van Nes Tergast en poëzie van Freek van Leeuwen.’

395 De talrijke artikelen die Vestdijk schreef over Albert Verwey werden gebundeld en onder de titel Albert Verwey en de Idee in 1940 door Stols uitgegeven. Uit een brief van Vestdijk aan Stols van 9 april 1940 blijkt, dat Vestdijk zéker wilde weten dat het boek in mei 1940 verscheen, anders zou hij de vrijheid nemen om alles terug te nemen. Blijkbaar had Vestdijk op 15 april nog steeds geen drukproeven van zijn boek ontvangen. Na het uitbreken van de oorlog stelde Vestdijk op 22 mei 1940 in een brief aan Stols voor het boek over Verwey te herzien vanwege de bezetting. Hierdoor verscheen Albert Verwey en de Idee uiteindelijk pas in september 1940.

396 J. Slauerhoff was op 5 oktober 1936 in Hilversum aan tuberculose gestorven. Naar aanleiding van zijn dood werden in diverse tijdschriften ‘In memoriam’-gedichten gepubliceerd. Een In memoriam-bundel voor Slauerhoff verscheen pas na de oorlog bij Stols, onder de titel In memoriam J. Slauerhoff, overleden 5 october 1936. Het boekje bevat naast een inleiding van Menno ter Braak, gedichten van Jan Prins, Jan van Nijlen, A. Roland Holst, Johan de Molenaar, Jo Landheer, Karel Jonckheere, Ed. Hoornik, L.Th. Lehmann en Wiebe Dijkstra.
Van Hoornik is het onderstaande gedicht opgenomen: ‘Als een die nooit zijn straf uitzit, hoor ik de regen / achteloos - eentonig vallen op het huis; /waar, in welke haven, heb ik zoo gelegen, / liggen luisteren, reedloos, naar het zeegeruisch? // Hopend, dat een vrouw, wier onvervulde leven, / aan het mijne kortentijd zou zijn verwant, / tot het wéér een sleur werd, bij mij was gebleven, / mij dan gaan zou verlaten, schijnbaar nonchalant.’ (p. 10).
In januari 1941 verscheen het eerste deel van in totaal acht delen van Slauerhoffs Verzamelde werken bij Nijgh en van Ditmar N.V. te Rotterdam, het door K. Lekkerkerker bezorgde eerste deel Gedichten. Stols had gehoopt de Verzamelde werken van Slauerhoff uit te mogen geven, maar de commissie die de literaire nalatenschap van Slauerhoff beheerde, en waarin naast Cornelis Pieter (Kees) Lekkerkerker (geb. 1910), onder anderen A. Roland Holst, J. Greshoff en Anthonie Donker zitting hadden, achtte Stols financieel niet draagkrachtig genoeg en koos voor Nijgh en Van Ditmar. Stols voelde zich daardoor gepasseerd.