Geld verdienen zal ik er nooit aan. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954

[p. 132]

103 Ed. Hoornik aan A.A.M. Stols, 12 maart 1940

12-III-'40

Beste Sander,

Gaarne ga ik met je opstelling accoord.³⁷¹ Het treft prachtig, daar ik aan het einde van deze maand tien dagen met vacantie ga (als Hitler het toelaat).³⁷² De chèque zal ik dus dankbaar ontvangen. Ik hoop, dat de verkoop jou meegevallen is, of had je mèèr verwacht? Ik durf je niets te beloven over een bundel in het najaar. Ik breng [lees:ben] strenger voor mezelf geworden dan vroeger; veel verzen had ik nimmer moeten laten drukken. Toen ik laatst bij je was, sprak je over een soort voorloopig bundeltje, dat je zéér luxueus wilde uitgeven, in een beperkte oplaag. Dat zou misschien gaan in het najaar. Schrijf me daar eens over. Ik zou Vestdijk een keuze kunnen laten maken.³⁷³

De correcties van ‘Tafelronde’ krijg je aan het einde van deze week.

Ik zou zoo graag Nijhoff's vergissing goed maken en als n^o 10 van ‘Helikon’ een herdruk van ‘De Wandelaar’ geven. Woensdagavond komt Van Dishoeck uit Brussel terug en hoop ik hem te spreken.

Nijhoff wil niet hooren van een nieuwen bundel, vóór hij zijn domheid heeft goedgemaakt. Ik geloof zeker, dat hij die dan bij jou uitgeeft. Er zou dan inkomen ‘Het uur U’ en de acht gedichten ‘In de schaduwen van morgen’. Daar hij, zooals je weet, van een drieluik houdt, is hij bezig aan acht sonnetten, die een soort van tegenhanger tot de ‘Schaduwen’ vormen.³⁷⁴ Dat zal dus wel volgend jaar worden: hij werkt zeer langzaam. Ik hoop je ook hierover spoedig te berichten. Zondag a.s. zal ik in het

‘Handelsblad’ op de boekenpagina nog een bericht over ‘Helikon’ plaatsen.³⁷⁵ Hartelijke groeten, ook voor je vrouw

Je Eddie

N.B. Ik ben heel blij, dat ik me niet ‘vergist’ heb, wat Achterberg betreft. In een uitvoerige studie in ‘De Stem’ noemt Anthonie Donker hem den grootsten dichter van deze generatie.³⁷⁶ Ook Marsman toonde buitengewoon veel waardeering (N.R.Crt.).³⁷⁷ R. Houwink wijdde een groot artikel aan hem in ‘Woord en Beeld’.³⁷⁸ Met deze uitspraken zou je een uitstekend prospectus kunnen samenstellen, indien je dit voor den verkoop goed acht.³⁷⁹ Ook Aafjes zal, dunkt mij, wel prachtige critieken krijgen.³⁸⁰

371 Blijkbaar had Stols de afrekening waarom Hoornik op 18 januari had gevraagd van de verkochte exemplaren van de bundels Geboorte, gevolgd door Mattheus en andere gedichten (1939) en Steenen (1939) meegestuurd; deze afrekening is niet bewaard gebleven. De Helikon-bundels voor 1940 verschenen pas in maart 1940, zodat over de verkoop van deze bundels nog niets viel te zeggen.

372 Ed. Hoornik bracht zijn vakantie door bij H. Marsman te Chamonix in de Franse Alpen. (Med. Mies Bouhuys, Amsterdam.)

373 In oktober 1940 verscheen in de Halcyon-reeks de luxe-editie van De erfgenaam. Een bundel gedichten in een oplage van 35 genummerde exemplaren op geschept papier (Ossekop) van Van Gelder; de bundel was gezet in de 17de eeuwse letter van Anton Janson. Naast deze luxe-editie, die ƒ 17,50 kostte, verscheen in december 1940 ook een gewone uitgave (ƒ 1,90 ingenaaid/ƒ2,75 gebonden).
Uit de correspondentie wordt niet duidelijk of Vestdijk, die in 1939 Hoorniks bundel Steenen had samengesteld, ook verantwoordelijk is voor de samenstelling van De erfgenaam.

374 In 1942 verscheen bij Stols Het uur U, gevolgd door Een idylle als eerste nummer van de Atlantis-serie. Met ‘In de schaduwen van morgen’ werd de cyclus ‘Voor dag en dauw’ bedoeld; acht sonnetten die in De Gids 100 (1936) 10 (oktober), p. 14-25 waren verschenen als reactie op In de schaduwen van morgen. Een diagnose van het geestelijk lijden van onzen tijd (1935) van J.H. Huizinga. Van acht sonnetten als tegenhanger van de cyclus ‘Voor dag en dauw’ is niets bekend. Het is niet onwaarschijnlijk dat het hier één van de vele nooit uitgevoerde plannen van Nijhoff betrof. (Zie M. Nijhoff, Gedichten. Historisch-kritische uitgave (ed. W.J. van den Akker en G.J. Dorleijn), dl. 2, Assen/Maastricht 1993, p. 298.)

375 Niet op 17 maart, maar op zondag 14 april stond er op de boekenpagina van het Algemeen Handelsblad een bericht over Helikon. (Zie br. 108 n. 394.)

376 Anthonie Donker schreef over de poëzie van Achterberg: ‘Doch met die bezorgdheid [i.e. verzwakkende herhaling] hoeft men zich niet te zeer op te houden, nu deze drijfveer den dichter, naar ik stellig meen in aanleg den grootsten zijner generatie, tot een aantal unieke, [...] en grandioze gedichten heeft geïnspireerd [...].’ (Anthonie Donker, ‘De jongste generatie en de werkelijkheid’, in De Stem 20 (1940) 3 (maart), p. 260-269).

377 H. Marsman besprak in de Nieuwe Rotterdamsche Courant op 27 januari 1940 onder de titel ‘Drievoudig verbond’ Achterbergs bundels Afvaart en Eiland der ziel. (Zie n. 106.)

378 Bedoeld is het tijdschrift Woord en Wereld 24 (1940), p. 36-49 waarin Roel Houwink een artikel over Achterberg schreef.

379 Een prospectus over de bundels van Achterberg is niet achterhaald.

380 Zie br. 145 n. 550 voor de receptie van Het gevecht met de muze.