Onze sporthelden. Deel 2

[p. 184]

Voetballer Evan Stuart Zwakke

Zwak in naam maar niet in daad!

Jeugd

Evan Stuart Zwakke is geboren op 14 januari 1917 te Paramaribo. Zijn vader stierf voor zijn geboorte en zijn moeder was hij als baby al kwijt. Een oudere zus van Iwans moeder, Juliana W. Zwakke, ontfermde zich over Iwan en zijn iets oudere zuster Hilda.

Onder zeer moeilijke omstandigheden werden de ex-Surinaamse interland voetballer en zijn zus door de vaak zieke tante groot gebracht. Van de Nederlands Hervormde Gemeente kregen zij als wezen maandelijks een schrale financiële bijdrage van vier gulden en jaarlijks een pakket school- en uitgangskleding. Onder deze moeilijke omstandigheden was er geen mogelijkheid voor Zwakke om na zijn lagere schoolopleiding aan verdere studie te doen. Beurzen zoals dat nu het geval is, waren er niet voor verdere studie.

Evan had geen rijke oom of tante die hem de mogelijkheid kon geven om zijn kennis verder te verrijken, vandaar dat hij reeds op heel jeugdige leeftijd - 14 jaar - aan de slag ging.

Zijn kweekmoeder zocht, zoals dat vroeger het geval was een baas die hem voor een vak wilde opleiden en zo kwam hij terecht bij baas Bodeutsch aan de Knuffelsgracht als leerling schoenmaker. Baas Bodeutsch was zeker geen zachte baas, hij pakte zijn leerlingen erg streng aan, soms met rake oorvijgen en stompen. Deze strenge aanpak is Evan in latere jaren van heel veel nut geweest. Zijn tweede werkkring was bij de firma Singer aan de Korte Hofstraat waar hij een opleiding als naaimachinemonteur genoot.

[p. 185]

Zoals de meeste Surinaamse jongens trapte Zwakke tegen alles dat enigszins rond was: lemmetjes, zelf gemaakte kouseballen, tennisballen en wanneer hij op school of op andere plaatsen mocht meespelen. Van kinds af was hij een potige kerel die tegen een behoorlijke stoot kon. Toen hij op 15-jarige leeftijd door de oprichter van de V.V. De Arend, de heer Just Vasilda werd aangetrokken om voor deze Kwatta club te voetballen, samen met spelers, zoals: George Straal, Nelis Doesburg, Rene Nelom, Cumberbatch - alias Petetta en anderen, behaalde hij direkt goede cijfers voor een vaste plaats in de verdediging van het elftal. De Arend is een van de meest roemrijke ongeschoeide voetbalverenigingen van Suriname geweest. Haast alle spelers van De Arend hebben voor het nationaal team van Suriname gespeeld. De eerste geschoeide club waarin Zwakke werd opgenomen was V.I.O.S. met als voorzitter de heer Chau ook bekend als baas Sippie van de K.N.S.M. steiger. Van de heer Chau ontving iedere goede speler een paar voetbalschoenen als je voor V.I.O.S. wilde voetballen. Eerder had Zwakke reeds zijn eerste vuurdoop geschoeid ondergaan bij oefeningen op de oud S.V.B. zijvelden met voetbalschoenen van zijn buurvriend Daisy Samson. Daisy en Zwakke woonden nl. naast elkaar aan de Gravenstraat tegenover het Leger des Heils. Zij konden heel goed met elkaar opschieten en gebruikten vaak code uitspraken die door anderen niet zo goed werden begrepen zoals poetsen draai, de poetsen is niet zo jong meer. Daisy zijn vader was een groot voetliefhebber en kocht jaarlijks voor hem nieuwe voetbalschoenen. Zwakke kreeg dan de oude schoenen van Daisy die hem zeker twee maten te klein waren.

‘Ik heug me nog heel goed de blauwe nagels die ik er allemaal van overhield.’

V.I.O.S. voetbalde in de 2e klasse.

Transvaal

Omstreeks 1936 kwam er een grote breuk in Transvaal. Topspelers zoals Waldy Goedhart, Bokhoven meer bekend als Bokkie, waren voor lotsverbetering naar de Nederlandse Antillen vertrokken. Samen met Nelis Doesburg vroeg Zwakke het lidmaatschap van Transvaal aan en werd graag aangenomen. Oom Wim Bos Verschuur was toen voorzitter van Transvaal. Evan startte in Transvaal direkt

[p. 186]

in de hoogste afdeling samen met spelers zoals Charles Knel, Bert Doesburg, Leo Loswijk, George Straal, Olton van Genderen, Max Woerdings, Andre Watson, e.a. Hij had nauwelijks 2 of 3 wedstrijden in Transvaal gevoetbald, toen hij in het vertegenwoordigend team van Paramaribo werd opgenomen. Samen met spelers zoals Hans Nahar speelde hij zijn eerste wijdstrijd in dit verband tegen de sterkste voetbalselektie die Nickerie ooit op de been heeft gebracht. Dit team bestond uit spelers zoals de gebroeders De Clerq, Adamson, Paton, e.a. Hij herinnert zich nog de woorden van een van de grootste pioniers van de S.V.B. namelijk secretaris Zegelaar. ‘Zwakke, jongen, je wordt vanmiddag gedoopt.’

Hij mocht in deze wedstrijd de plaats van Balrak als rechtshalf bezetten en speelde, te oordelen naar de schouderkloppen en andere vormen van felicitaties die hij na de wedstrijd kreeg, een goede partij.

Zwakke heeft jarenlang voor het vertegenwoordigend team van de S.V.B. gespeeld. Trots hij geen oogappel van de elftal-commissie was, werd hij vanwege zijn prestaties steeds weer opgesteld. Zijn eerste trip naar het buitenland in nationaal verband was in 1938 naar de Nederlandse Antillen.

Persoonlijk werd deze trip voor hem een groot succes. Het bewijs dat hij bij die gelegenheid uitstekend spel heeft geleverd werd uitgedrukt in de vele kadootjes die hij van de op de Nederlandse Antillen wonende Surinamers kreeg.

Zijn bagage bestond slechts uit een houten koffer, die hij kado had gekregen van de heer Bill Abendanon, een klasse meubelmaker van toen. Voor zijn prestaties kreeg hij van de Surinamers op de Antillen liefst drie grote leren koffers met kleding en andere kadootjes. Zwakke had deze trip o.a. samen met de volgende spelers meegemaakt: Jack Esajas (wijlen), Nelis en Charles Naloop, R. Pique, Ch. Wijdenbosch, B. Brasdorp, Holband, Bill Bromet, C. Doesburg, Refos, H. Landkoer, De reis werd van Suriname naar Curaçao per schip nl. ‘Koningin Emma’ gemaakt.

De grootste attraktie die Zwakke bij deze gelegenheid mocht meemaken was zijn eerste vliegreis van Curaçao naar Aruba. Deze reis werd gemaakt met het vliegtuig ‘Snip’, een van de eerste vliegtuigen die naar Suriname was gevlogen. De zitplaatsen bestonden uit houten banken en er was plaats voor slechts elf spelers en een offi-

[p. 187]

cial, zodat heel wat spelers van het team moesten achterblijven. Dit bracht grote ontevredenheid met zich mee, daar een ieder erop gebrand was om Aruba te zien en de aldaar wonende familieleden te bezoeken.

‘Ik persoonlijk twijfelde er niet aan dat ik gekozen zou worden, daar ik ervan overtuigd was dat ik in een goede vorm verkeerde en niet kom worden gepasseerd.

Trots ik geen favoriet van de S.V.B. was, heb ik door mijn kunnen vanaf 1938 tot 1953 bij de opening van het stadion, in het vertegenwoordigend team gespeeld.

Ik ben na veel moeite in het bezit gekomen van een S.V.B. seizoenkaart. Ik zal deze kaart in mijn graf meenemen om te bidden dat ons voetbal weer het hoge peil van vroeger zal bereiken.’

Onderschrift foto: SVB Nationale selectie (Curaçao 1938) Achterste rij: L.n.R.H. Holband, C. Doesburg, H. Landkoer, B. Bromet, E. Refos.
Middelste rij: L.n.R. Balrak, Ch. Wijdenbosch. L. Brasdorp.
Voorste rij: L.n.R.E. Zwakke, C. Naloop, Pique.